Davlatiy moliya



Download 10,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/540
Sana27.06.2021
Hajmi10,62 Mb.
#102874
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   540
Bog'liq
moliya umk sirtqi

daromadlilik  stavkasi – bu kreditor tomonidan ishlab  topilgan  hamda  pulning 

sotib olish qobiliyati o‘zgarishi hisobga olingan holda to‘g‘rilangan yoki o‘zgar-

tirilgan  nominal  foiz  stavkasidir.  Misol  uchun,  agar  hisoblangan  nominal  foiz 

stavkasi yillik 8%ni tashkil etsayu, inflyatsiya darajasi ham 8%ga teng bo‘lsa, bu 

holda daromadlilikning real stavkasi nolga teng bo‘ladi.  

Daromadlilikning real stavkasini hisoblash uchun mablag‘ sifatida ma’lum 

standartlashtirilgan  iste’mol  savati  ishlatiladi.  Shunga  ko‘ra,  daromadlilikning 

real stavkasi ushbu savatning tarkibiga bog‘liqdir. Milliy iste’mol narxlari indeksi 

(INI)ni (CPI — consumer price index) hisoblashda taqqoslanishi mumkin bo‘lgan 

iste’mol tovarlari savati ishlatiladi.  

Agar nominal foiz stavkasi yillik 8%ni tashkil etsa, iste’mol narxlari indeksi 

o‘zgarishiga  proporsional  tarzda  o‘zgaruvchi  inflyatsiya  darajasi  esa  yillik  5% 

bo‘lsa, daromadlilikning real stavkasi qanday bo‘ladi? Ichki hissiyotga suyangan 

holda,  daromadlilikning  real  stavkasi  bu  –  nominal  foiz  stavkasi  va  inflyatsiya 

o‘rtasidagi  farq  deb  taxmin  qilishimiz  mumkin  bo‘lib,  bizning  misolimizda  bu 

ko‘rsatkich  3%ga  teng  bo‘lar  edi.  Umuman  olganda,  bu  ham  to‘g‘ri  bo‘ladi. 

Lekin, shunday bo‘lsa-da, bu yerda ayrim holatlarni inobatga olmoq lozim. 

Keling,  bunga  amin  bo‘lish  uchun  daromadlilikning  real  stavkasini  aniq 

hisoblab chiqamiz.  Yuqoridagi  misolga ko‘ra,  Siz  tomondan kiritilgan har  100 



191 

so‘mga bir yildan so‘ng 108 so‘m olasiz. Biroq bir yil avval 100 so‘mni tashkil 

etgan iste’mol korzinasi bu davr mobaynida 105 so‘m ga teng bo‘ldi. Joriy davrda 

sotib olish mumkin bo‘lgan iste’mol savati tovar-lariga qo‘llagan holda Sizning 

108 so‘mingiz qanday real qiymatga ega bo‘ladi? Bu savolga javob berish uchun, 

108 so‘mni kelgusidagi iste’mol savati narxiga bo‘lish kerak bo‘ladi, ya’ni 108 

so‘m : 105 so‘m = 1,02857 so‘m. Shunday qilib, xarid qilinmagan har bir iste’mol 

savati  o‘rniga  o‘zingiz  investitsiya  qilgan  kapitalingiz  uchun  bir  yildan  so‘ng 

1,02857  ekvi-valentdagi  savatni  olasiz.  Shunga  ko‘ra,  daromadlilikning  real 

stavkasi yillik 2,857% (bugungi bir savatga to‘g‘ri keluvchi kelgusidagi savatlar 

soni)ni tashkil etadi.

 

Daromadlilikning  real  stavkasi,  nominal  foiz  stavkasi  va  inflyatsiya 



darajasining nisbati aks etgan formula quyidagi ko‘rinishga ega: 


Download 10,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   540




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish