Davlat uzb p65

B. Muqimovga
80- mashq. 
Nuqtalar o‘rniga tegishli qo‘shimchalarni qo‘yib,
so‘z birikmalarini daftaringizga ko‘chirib oling va eslab
qoling.
Masalan... o‘rgan... chiqdim, sizning ko‘rsatma... binoan,
o‘z vaqti... bajarildi, ahvol... haqida, chora ko‘rish... so‘rayman,
qiyinchilik... duch kelmoqda..., masala... ijobiy hal etilishi...
so‘raymiz, zarur deb hisoblay..., qonun oldida javob berish...
so‘ray..., yotoqxona... tekshir..., qayta ko‘r... chiq... taqozo et-
moqda, sharoit yo‘q... sababli, berilgan vazifa... muddat... ol-
din bajardim.
102- topshiriq. 
a) bildirishnoma shaklini to‘g‘ri to‘ldiring.
Kutubxona o‘quv xonasining
ta’mirlanishi haqida
BILDIRISHNOMA
Bildirishnoma matni (yozilish sabablari, xulosa, talab va
takliflar).
Ilova: (zarur bo‘lsa).
Kutubxona mudirasi (imzo)

S. Usmonova.
2010. 24. 08
b) savollarga javob bering:
1. Bildirishnoma qanday varaqqa (bosma blanka yoki oddiy
qog‘oz) yoziladi?
2. Qanday bildirishnomalarda matn sarlavhasi qo‘yiladi?
3. Qaysi holatlarda bildirishnomaga ilovalar berilishi
mumkin?
4. Bildirishnomaning zaruriy qismlarini ayting.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

119
81- mashq.
Matnni o‘qing, unda nimalar haqida ma’lumot be-
rilganligini izohlang, bildirishnomadan qanday farq-
lanishini tushuntiring.
Hammaga ma’lumki, mavjud «F» navi, ayniqsa, keyin-
gi yillarda vilt kasalligi bilan juda qattiq zararlana boshladi.
Bu kasallik 1948—1949- yillardayoq yoyilgan edi. Buning
sababi: paxta maydonlariga asosan bir turdagi nav ekilib,
viltning tez yoyilishi va aytish mumkinki, ommaviy tus oli-
shiga qulay sharoit yaratib berildi. Ayniqsa, Andijon va Buxoro
viloyatlari dalalarida 1960- yillarda kasallik keng tarqaldi...
Olimlar bunga javoban viltga qarshi turli zaharli dorilarni
ishlab chiqdilar. Bu dorilar paxta maydonlariga havodan,
yerdan turib sepilyapti. Lekin baribir kutilgan natija chiq-
mayapti.
Barcha yangi navlarga «F» g‘o‘zasiga o‘xshash faqat
madaniy urug‘largina asos bo‘ldi. Bir qarashda bu to‘g‘ri
ham, axir seleksioner o‘simlikdagi foydali xususiyatni igna
bilan quduq qaziganday misqollab, pardozlab, avloddan
avlodga o‘tkazib boradi. Shu sababli ham yangi nav yara-
tishda, asosan, madaniy navlar poydevor bo‘ladi. Akademik
Muhiddin Jabborovichning ma’lumotlariga ko‘ra, Izboskan-
dagi tajriba uchastkasida o‘n bir yil mobaynida viltga qarshi
250 dan ortiq yangi nav sinab ko‘rilgan; G‘ijduvon, Andi-
jon, Qo‘qon va Chimboy uchastkalarida esa 150 dan ortiq
nav tekshirilgan. Bu navlarning ayrimlarigina viltga biroz
chidamli bo‘lib chiqqan. Fikrimizcha, buning sababi: o‘sha
onalik va otalik sifatida ishlatilgan urug‘larning faqat bir-ik-
kita madaniy nav doirasida cheklanganligidir. Ularning ham-
masida so‘zsiz «F» navi ishtirok etgan. Natijada geografik va
genetik jihatdan bir-biriga juda o‘xshash navlar o‘zaro cha-
tishtirilganda olingan natija ham deyarli bir xil, ya’ni topil-
gan yangi nav viltga chidamsiz bo‘lib chiqavergan. Demak,
«F» navida kasallikning tug‘ilishi yoki yoyilishining oldini
oladigan himoya kuchi susayib ketgan. Biz mana shu tajriba
natijalaridan saboq olib hamda seleksiya nazariyasining boshqa
muhim yo‘llariga tayanib turib, o‘zimizdagi madaniy navni
yovvoyi mexicanum naviga chatishtirish yo‘lini tanladik.
O‘. Usmonov, «Girdob» kitobidan.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

120