Davlat uzb p65

talaffuz me’yorlariga
asos-
lanadi.
Òalaffuzda tovushlarning to‘g‘ri aytilishi muhim
bo‘lib, o‘ziga xos qonuniyatlarga asoslanadi.
Nutq tovushlarining so‘z tarkibida alifboda belgilan-
ganidek talaffuz qilinishi me’yoriy sanalishi bilan
quyidagi holatlar ham talaffuz me’yoriga muvofiqdir:
1. So‘z oxirida 
b
tovushining jarangsizlanib, 
p
tarzida
aytilishi: 
hisob > hisop, kelib > kelip
.
2. So‘z oxirida 
d
tovushining 
t
tarzida talaffuz
qilinishi, 
d
yoki 
t
tovushlarida tushib qolishi: 
dard >
dart, band > bant, go‘sht > go‘sh, past > pas
kabi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

50
3. Ayrim so‘zlarda 
l
tovushining tushib qolishi: 
bo‘lgan
> bo‘gan, kelsa > kesa
kabi.
4. 
Bank, tank, disk
kabi o‘zlashma so‘zlarga 
a
tovushi
qo‘shib aytilishi, ba’zi o‘zlashmalar talaffuzida 
v
tovushining 
f
tarzida o‘zgartirilishi me’yordan chekinish
hisoblanmaydi.
29- mashq.
So‘zlarni to‘g‘ri talaffuz qilgan holda o‘qing. Òovushlar
talaffuzida yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan holatlarning
sababini izohlang.
Xursand, fikr, yuzsiz, tavsif, borarkan, sunbula, uchta,
ketdi, bo‘lsa, ravshan, boringiz, fabrika, buncha, taxt, oftob,
borib, televideniye, avtomobil, qo‘shiq, manba, ketyapman,
birla, yigitcha, tuzsiz, mazkur, oqshom, to‘qson, bizni,
novvoy, seshanba, yutuq, yubordi, supra, birorta, marotaba,
kabob, tebranmoq, yomg‘ir, Abdusalom, jabr-sitam, Xolida
opa, konstitutsiya, boj, billur, hozir, so‘zsiz.
38- topshiriq.
Òez aytishdagi tovushlar mosligini aniqlang