Davlat uzb p65

O‘zak va qo‘shimchadagi undoshning o‘zgarishi:
-k
, 
-q
bilan tugagan so‘zlarga egalik qo‘shimchalari
qo‘shilganda 
«k»
undoshi 
g
ga, 
q 
undoshi esa 
g‘ 
ga
o‘zgaradi va shunday yoziladi. Masalan: 
oha
k
> oha
gi
,
bek > be
gi
, tayoq > tayo
g
‘
i
, yo‘q > yo‘
g
‘
i
kabi.
Ammo 
ishtirok, erk, huquq, ravnaq, yuq, haq, ishtiyoq
so‘zlari bundan mustasno.
-ga, -gacha, -gach, -guncha, -gani, -gudek, -gan, -
gin, -gina
kabi 
-g
harfi bilan boshlanuvchi qo‘shimchalar
qanday tovush bilan tugagan o‘zakka qo‘shilishiga qarab
quyidagicha aytiladi va yoziladi:
a) 
-k
undoshi bilan tugagan so‘zlarga qo‘shilganda
yuqoridagi qo‘shimchalarning bosh tovushi 
-k
tarzida
aytiladi va shu harf bilan yoziladi: tok + ga > tokka,
ek + gin > ekkin, kichik + gina > kichikkina kabi;
b) 
-q
undoshi bilan tugagan so‘zlarga qo‘shilganda
bu qo‘shimchalarning bosh tovushi 
-q
tarzida aytiladi
va shunday yoziladi: soliq + ga > soliqqa, chiq +
gani > chiqqani, yoq + gach > yoqqach, qo‘rq +
guncha > qo‘rqquncha kabi;
d) qolgan barcha hollarda so‘z qanday tovush bilan
tugashidan qat’i nazar ( jumladan, 
g, g‘
bilan tugasa
ham), ushbu qo‘shimchalarning bosh harfi 
g
bilan
yoziladi:
 barg + ga > bargga, dialog + ga > dialogga,
bug‘ + ga > bug‘ga, tog‘ + ga tog‘ga
 
kabi.
21- mashq. 
Lug‘atdan