Давлат (қардош тиллар) тили

2. Компетенциявий ѐндашувга асосида тузилган янги ўқув 
дастурлари мазмуни, уларга киритилган ўзгаришлар ва улар асосида 
тақвим-режалар тузиш.
Умумтаълим мактабларида ўзбек тили таълими мазмуни ва талаблари. 
―Ўзбек тили‖ фанидан ўқув дастури таълим бошқа тилларда олиб бориладиган 
умумтаълим мактабларининг 2-9-синфлари ўқувчилари давлат таълим 
стандартининг А1, А2 даражаси талаблари асосида тузилган. ДЦнинг А1 
даражаси умумий ўрта таълимнинг бошланғич – 2-4-синфлари, А2 даражаси – 
5-9-синфлари 
учун меъѐр ҳисобланади. Ушбу таълим босқичлари 

---

34 
битирувчилари ДЦнинг ушбу даражалари учун қўйилган талабларга жавоб 
беришлари шарт. Шундан келиб чиқиб, ҳар бир таълим босқичи учун таълим 
мазмуни узвийлик, узлуксизлик асосида тақсимланган. 
Таълим бошқа тилларда олиб бориладиган умумтаълим мактаблари- 
нинг рус гуруҳларида ўзбек тили коммуникатив-нутқий тамойилда иккинчи 
тил сифатида ўқитилади. Шунинг учун таълим мазмунида асосий диққат-
эътибор нутқий ва тил компетенциясига қаратилган бўлиб, ўқувчилар ўзбек 
тилидан эгаллайдиган лингвистик билимлари воситасида кундалик турмуш, 
табиат ва жамият, ижтимоий-маданий ҳаѐт ҳамда мутахассислик соҳаларида 
оғзаки ва ѐзма эркин мулоқот юритиш кўникма ва малакаларини 
шакллантириш кўзда тутилади. Ўқув дастурида фан юзасидан белгиланган 
таълим мазмуни ўқувчиларнинг ѐши ва психофизиологик хусусиятлари ҳамда
таълим тури талабларидан келиб чиқиб белгиланган ва узлуксизлик ва 
узвийлик тамойилларига тўлиқ жавоб беради.
Бошланғич таълимда асосан ўқувчиларнинг луғат бойлиги устида 
ишлаш, ўзбек тилини амалий эгаллаш кўникмаларини ҳосил қилишдан 
иборатдир. Шундан келиб чиқиб, 2-4-синфлар ўқув дастурида муайян нутқий
мавзулар бўйича 
луғат, нутқ намуналари, тинглаб тушуниш ва сўзлаш, 
ўқиш ва ѐзиш 
амаллари устида ишлаш кўзда тутилган. 
Ўрта умумий таълимда (5-9-синфлар) ўзбек тили юзасидан назарий 
билимлар ҳам бериш, ўқувчиларга сўз таркиби ва ясалиши, сўз туркумлари ва 
уларнинг ўзгариши, сўзларнинг ўзаро боғланиш ва сўз бирикмаси ҳамда гап
тузиш қонуниятларини ўргатиш кўзда тутилади. Ушбу таълим босқичи 
битирувчилари ўзбек тилида сўзларни ўзаро тўғри боғлаб, гап туза олиши ва 
нутқнинг диалогик ва монологик шаклларида эркин мулоқот юрита олиши 
лозим. Шунга кўра ўқув дастурида синфлар кесимида ҳар бир нутқий мавзу 
доирасида бериладиган