Davidova dilnozaning


Kasrlarni qo'shishning xossalari. Ayirish



Download 1,54 Mb.
bet9/14
Sana14.09.2021
Hajmi1,54 Mb.
#174547
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
boshlangich sinflarda ulushlar va kasrlarga doir misol va masalalar yechish

Kasrlarni qo'shishning xossalari. Ayirish.
Q+ to'plamda qo'shish- ning ta'rifidan qo'shish amali kommutativlik, assotsiativlik va qisqaruvchanlik xossalariga eg a ekanligi kelib chiqadi: Q+ dan olingan har qanday а , b , с sonlar uchun a + b = b + a v a a + ( b + c ) = ( a + b ) + c ; a + c = b + c dan a =


  1. kelib chiqadi. Undan tashqari Q+ dan olingan har qanday a va b sonlar uchun a + b * a .

a+b=b + a ni isbotlaymiz. a va b sonlarni np va nt kasr ko'rinishida



yozamiz. U holda, a + b son p n t , b + a esa t n p kasrlar ko'rinishida yoziladi. P va t natural sonlar va N da qo'shish amali kommutativ bo'lgani uchun p + t = t + p, bunda a + b =b + a ekanligi kelib chiqadi. Qolgan tasdiqlar ham shunga o'xshash isbotlanadi.


Shuni eslatib o'tamizki, yuqorida ta'riflangan qoida N dan olingan natural sonlarni qo'shishda o'sha natijani beradi.
Haqiqatan, p natural sonni 1p ko'rinishda, t sonni 1t ko'rinishda



yozish mumkin, bu sonlar yig'indisi


songa teng.
p t ga teng ya'ni p + t natural
1

Q+ dagi a son Q+ dagi b sondan katta bo'lsin, ya'ni Q+ da shunday с son mavjudki, a=b + с bo'ladi. Bunday holda a>b kabi yozilad i. «>» munosabat nosimmetrik, tranzitiv va chiziqli.


Agar a va b sonlar np va nt bir xil maxrajli kasrlar bilan ifodalangan



bo'lsa, p > t bo'lgandagina a > b bo'ladi. Agar bu sonlar

p

va

t

n

n






kasrlar bilan ifodalangan bo'lsa, pq > nt bo'lgandagina a > b bo'ladi.


Q+ to'plamda tartib munosabati ikkita xossaga ega bo'lib, bu xossalar N to'plamdagi natural sonlarning tartib munosabatidagi xossalardan farqlidir. Shuni eslatib o'tamizki, natural sonlar orasida eng kichik son 1 mavjud, undan tashqari natural sonlar to'plami diskret (uzuq) — har bir natural son uchun undan bevosita keyin keladigan son mavjud, Q+ to'plam xususida boshqacha:


  1. Q+ to 'plamda eng kichik son yo 'q;




    1. Q+ dagi turli ikki a va b sonlar orasida shu to'plamning cheksiz ко 'p sonlari mavjud.

Avval Q+ da eng kichik sonning yo'qligini isbotlaymiz. Haqiqatan, a shu Q+ to'plamdan olingan birorta son bo'lsin. Uni np kasr ko'rinishida
yozish mumkin. U holda 2pn kasr a dan kichik sonning yozuvidir.

Endi istalgan ikkita turli musbat ratsional a va b sonlarni olamiz. U sonlardan biri ikkinchisidan kichik, masalan, a < b bo'lsin. a va b


sonlarni mn va np kasrlar bilan ifodalaymiz. a < b bo'lgani uchun m < p.






m p

kasr ko'rinishidagi с sonni

olaylik. m < p bo'lgani uchun










2n

























2 m

2m





Download 1,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish