Датчиклар

М = к √L₁L₂ (1.7.11)
ифода билан аниқланади. Бу ерда к – ўзаро алоқа коэфицийенти.
Реал шароитда икки ўрам бир ғалтакга ўралганлиги сабабли L₁ = L₂ = L, к = 1
Шунинг учун М = L .




1.71. Расм. Электр ўтказувчи суюқликларда қуйидаги сиғимли сатҳ ўлчаш тизими.

Иккиламчи ўрамда ҳосил бўлаётган ЭФК қуйидагича ифодаланади

Е = М I_в (1.7.12)

Кўриниб турибдики, чиқиш сигнали индуктивликга пропорционал. Индуктивлик эса ҳосил трансформатор ботирилган суюқлик сатҳига боғлиқ.

б
1.72. Расм. Радиотўлқинли сатҳ ўлчагич.

– расмда чегаравий сатҳлар бўйича сигнал берувчи тизим ифодаланган.

Е) Юқорида кўриб ўтган сатҳ ўлчаш тизимлари кенг қўлланилади. Лекин уларни агрессив муҳитларда, юқориҳароратларда кўллашнинг имконияти йўқ. Бундай ҳолларда муҳит билан контактда бўлмаган масофавий сатҳ ўлчаш тизимларидан фойдаланилади.
Уларга мисол қилиб радио тўлқинли сатҳ ўлчагичларни келтириш мумкин. Радио тўлқинли қурилмалар юборилган тўлқинларни муҳит чегарасидан қайтишини тадкик қилишга асосланган. Булар радиолокацион, радиоинтерферецион, зондвибрацион ва резонансли бўлиши мумкин.
Радиолокацион тизимда 1- нурлатувчи қурилма, 2- қабул қилувчи қурилма, 3- сигналлар узатиш ва қабул қилиш орасидаги фапкни аниқлаш электрон блоки.
Радиотўлқинни узатиш ва қабул қилишдаги вақт интервалини қуйидагича ифодалаш мумкин:
ф = (Н – h)√ем /с (1.7.13)

бу ерда е ва м радио тўлқин тарқалувчи муҳитни диэлектрик ва магнит киритувчанлиги, с – ёруғлик тезлиги. Кўриниб турибдики, вақт интервали сатҳга боғлиқ.

Е) Акустик сатҳ ўлчаш қурилмаларида радио тўлқин ўрнига акустик тўлқин узатилади ва қабул қилинади. Тўлқинланиш узатиш ва қайтиш вақт интервалини ўлчаш билан сатҳни аниқлаш электрон блокини йиғиш мумкин.
Ж) Агрессив муҳитларда чегаравий куйи ва юқори сатҳларни аниқлашда радиоцион усулдан ҳам кенг қўлланилади. Бу усул гамма нурларни муҳитдан ўтганда интенсивлигини камайиши ҳодисасига асосланади Икки блок бўлиб биринчи блок гамма нурини узатади иккинчи блок сатҳи аниқланадиган модда жойлашган идишни карамақарши томонида туриувчи қабул қилувчи блок. Бу усул цемент ишлаб чиқариш саноатида кенг қўлланилади.


1.73. Расм. РДУ-Х радиолокацион сатҳ ўлчаш датчиги.

Расмда РДУ – Х радиолокацион сатҳ ўлчаш датчиқи келтирилган. Бу датчик ёрдамида катта идишлардаги мрддаларни сатҳини ўлчаш учун хизмат қилади. У созланишига қараб 0÷10 м, 0÷20 м. баландликдаги сатҳларни ўлчаш учун қўлланилади. Датчикни чиқиш сигнали 0÷5 мА, 0÷20 мА, 4÷20 мА бўлиши мумкин. Датчикни хатолиги 1 см.

Бу датчикни цемент ишлаб чиқариш саноатида хомашё тайёрлаш цехидаги силослардаги маҳсулотларни сатҳини ўлчаш учун қўллаганмиз. Бизни холимизда силос баландлиги 40 м эди. Датчик 24 В кучланиш манбасини талаб этади.