Дастурлаш асослари фанидан маърузалар матни doc

ob’ektlari deb ataymiz), 
-dasturlarning bajarilish jarayoni ob’ektlari, 
-DV ni ishlab chiqish jarayoni ob’ektlari (texnologik dasturlash ob’ektlari). 
Bundan  tashqari,  modelli  olam  bilan  foydalanuvchi  o‘rtasidagi  o‘zaro  aloqalar  xususiyatlarining 
kompyuterda taqdim etilish usulidan kelib chiqib, passiv va aktiv ob’ektlarni ham farqlash mumkin. Passiv 
ob’ekt  muayyan  turga  mansub  turli  ma’lumotlarni  saqlay  oladigan  (bu  ma’lumotlar  ushbu  ob’ektning  turli 
holatlarini  bildiradi)  hamda  biron-bir  operatsiyalar  to‘plamining  bajarilishi  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  axborot 
muhitining  biron-bir  fragmenti  (qismi)dan  iboratdir.  Bunday  ob’ektga  nisbatan  qo‘llanadigan  operatsiyalar 
tashqi aktiv kuch ta’sirida amalga oshirilib, bu kuch yo foydalanuvchidan, yoki biron-bir dasturiy fragmentni 
bajarish jarayonida mana shu fragmentdan keladi. Aktiv ob’ekt bu passiv ob’ektning shunday kengaytirilgan 
ko‘rinishiki,  unda  axboriy  muhit  fragmenti  bajarilish  jarayonida  (aktiv  holatda)  tura  oladigan  dasturiy 
fragmentlarni  ham  saqlay  olishi  mumkin.  Biron-bir  dasturiy  fragmentlari  aktiv  holatda  turgan  aktiv  ob’ekt 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

o‘zi joylashtirilgan operatsiya muhitidan  xabarlar yoki signallarni qabul qilib olish hamda ushbu xabarlar va 
signallarga  javob  tariqasida  biron-bir  operatsiyalarni  mustaqil  bajarish  imkoniyatiga  ega.  Shunday  qilib, 
aktiv ob’ekt ichki aktiv kuchga ega deb hisoblash mumkin. 
DV  ishlanmasiga  ob’ektli  yo‘naltirilgan  yondoshuv  haqida  gap  borganda,  modelli  olam  ob’ektlariga 
tavsif  berishga  hamda  ularning  axborot  modellarini  tuzishga  yo‘naltirilgan  yondoshuv  nazarda  tutiladi. 
Bunda  DV  ishlanmasining  ko‘pchilik  jarayonlari  o‘ziga  xos  («ob’ektli»)  xususiyatlar  kasb  etadiki,  ular 
quyidagilardan iborat: 
-ob’ektlar va ularning sinflarini tavsiflash imkonini beradigan tushunchalar tizimidan foydalanish, 
-ob’ektlar dekompozitsiyasi DVni soddalashtirishning asosiy vositasi bo‘lib xizmat qiladi, 
-ishlab chiqish jarayonlarini soddalashtirish uchun dasturdan tashqari abstraktsiyalar qo‘llanadi, 
-funksiyalarning  ishga  tushirilishidan  ko‘ra  ma’lumotlar  tuzilmasini  ishlab  chiqishga  etakchi  o‘rin 
berish. 
DV  ni  ishlab  chiqishdagi  o‘ziga  xos  xususiyatlarning  asosiylarini  sharsharaviy  texnologiya  modeli 
doirasida ko‘rib chiqamiz.