Dasturiy injiniring” kafedrasi 70610101 – «kompyuter ilmlari va dasturlash texnologiyalari» mutaxassisligi

3. Unix va Windows operatsion tizimlari.
Unix va Windows: ikkita asosiy operatsion tizimlar sinflari va ularning raqobat tarixi va kelajagi bor. Unix uch yildan ko'proq vaqtdan beri foydalanmoqda. Dastlab, 1960-yillarning boshlarida ishonchli vaqtinchalik operatsion tizimni ishlab chiqish uchun muvaffaqiyatsiz urinishning kulidan ko'tarildi. Bell Labs kompaniyasidan bir nechta qurbonlar "o'zgacha oddiyligi, kuchi va zerafiti" deb ta'riflangan ish muhitini ta'minlaydigan tizimdan voz kechmadilar va ishlab chiqdilar.
1980-yillarda Unixning asosiy raqobatchisi, Intelning mos keluvchi protsessorlari bilan mikromompyuterlarning kuchayishi tufayli mashhur bo'ldi. Windows, o'sha vaqtda, bu turdagi protsessorlar uchun mo'ljallangan eng katta OS edi. Biroq so'nggi yillarda Unixning yangi versiyasi Linux deb nomlangan, shuningdek microcomputers uchun ishlab chiqilgan. Bu bepul olinishi mumkin va shuning uchun shaxslar va biznes uchun foydali tanlovdir.
Server oldida, Unix Microsoft-ning bozor ulushida yopiladi. 1999-yilda, Linux Novell ning NetWare-dan o'tib, Windows NT-ning orqasidagi 2-sonli server operatsion tizimiga aylandi. 2001 yilda Linux operatsion tizimi uchun bozor ulushi 25 foizni tashkil etdi; boshqa Unix aromati 12 foiz. Xaridor oldida Microsoft bugungi kunda 90% dan ortiq bozor ulushiga ega bo'lgan operatsion tizim bozoriga hukmronlik qilmoqda.
Microsoftning tajovuzkor marketing amaliyotlari tufayli, operatsion tizimning o'z kompyuterlarini sotib olganlarida ularga berilgan Windows operatsion tizimlaridan qanday foydalanayotganini bilmagan millionlab foydalanuvchilar. Ko'pchilik Windows-dan boshqa operatsion tizimlar mavjudligini bilmaydi. Biroq, siz operatsion tizimlar haqida maqola o'qiyapsiz, bu sizning uyingizda foydalanish uchun yoki sizning tashkilotingiz uchun ongli OS qarorlarini qabul qilishga intilayotganingizni anglatadi. Bunday holda, eng kamida Linux / UNIXni sizning e'tiboringizni qaratishingiz kerak.
UNIX OT lar oilasi
UNIX, eng yaxshi amalga oshirilgan, multidasturli va va kshpfoydalanuvchili oddiy OT dir. O’z vaqtida, u, dasturiy ta'minotni ishlab chiquvchiinstrumеntal tizim sifatida loyixalashtirilgan edi. UNIX ning har xil xususiyatlarga ega bo’lgan vеrsiyalari, uning hiymatini oshiradi. Birinchi vеrsiyasi, juda kichik opеrativ xotiraga ega bo’lgan, kompyutеrlarda foydalanish mumkin bo’lgan bo’lsa, uning ikkinchi vеrsiyasini ishlab chiqishda, mutaxassislar, assеmblеr tizimidan voz kеchib, nafaqat tizimli, balki amaliy dasturlarni ham ishlab chiqish mumkin bo’lgan, yuqori darajali tilni (stili) ishlab chiqdilar. Shuning uchun ham nafaqat UNIX tizimli, balki unda bajariluvchi ilovalar ham еngil ko’chirib o’tkaziluvchi (mobil) xususiyatiga ega bo’ldi. S tilidan o’tkazuvchi kompilyator, hamma dasturlarga, tizimdagi rеsurslardan samarali foydalanish imkonini bеradigan kodni bеradi.