Dars va dars jadvalini gigiyenik baholash. Ishdan maqsad

. Dars va dars jadvalini gigiyenik baholash.


Ishdan maqsad: Ta'lim tarbiya ishlari gigienasi asosida o`quvchilarning aqliy ishchanlik imkoniyatlarini o`rganish asosida ormadagi o`quv yuklamalar miqdorini aniqlash.
Kerakli jihozlar: har xil sinflarning dars jadvali, normani aks ettiruvchi ma'lumotlar.
Nazariy qism:
Aqliy mehnat qobilyatini optimal darajada saqlash uchun darsning tuzilishi va o`quv kunining tashkil qilinishi muhim ahamaiyatga ega. Uning davomiyligi, qiyinligi, zerikarliligi o`quvchilardan xar xil faoliyat talab qiladigan mashg`ulot turlarini to`qri almashlab tuzishni ko`zda tutadi.
O`quv mashg`ulotlari maktab o`quvchilarining organizmiga ancha talablar qo`yadi. Shu munosabat bilan o`quv muddati bolalarning yoshi, imkoniyatlariga mos keladigan bo`lishi zarur. Kichik yoshda ish qobilyati dars boshlangan vaqtdan hisoblanganda 1,5 soatdan keyin, o`rta va katta maktab yoshida esa 2-3 soatdan so`ng pasaya boshlaydi, ayniqsa, 6-darsga kelib keskin pasayib ketadi.
Shu munosabat bilan darslarning qancha davom etishi o`quv jarayonini gigienik jihatdan tashkil etishni muhim omili hisoblanadi. Fiziolog va gigienistlar fikricha, birinchi sinf o`quvchilari uchun dars 35 daqiqadan, katta sinflar uchun 45 daqiqadan oshmasligi kerak. Ruxshunoslarning ma'lumotiga qaraganda, 6-10 yashar bola 20 daqiqa atrofida, 10-12 yashar bola 25 daqiqa atrofida diqqatini bir joyga to`plab o`tirishi mumkin. Mana shu tadqiqotlar darslarni ish turlari almashinib turadigan qilib aloxida tuzish zarurligini tasdiqlaydi. Masalan, o`qish darsida ifodali o`qishni savol-javob bilan, didaktik material ko`rish, qayta so`zlab berish bilan almashtirish, bundan tashqari boshlanqich sinf o`quvchilarida birinchi signal sistemasi yaxshi rivojlanganligi uchun darsda ko`rgazma qurollaridan, didaktik o`quv vositalaridan keng foydalanish mumkin.
Maktab ta'limini gigienik jixatdan tashkil etishda darslarning soni katta axamiyatga ega. Amaldagi o`quv rejasiga muvofiq 1-3- sinflarda kuniga 4 tadan, 4-sinfda 4-5 tadan, 5-9-sinflarda kuniga 5,6 tadan dars o`tkazish ko`zda tutiladi.
Ta'limni to`g`ri tashkil etish uchun kun va hafta davomida darslarni taqsimlash, dars jadvalini to`g`ri tuzish juda muhim ahamiyatga ega.
O`zlashtirishning oson va qiyinligiga qarab xamma fanlar shartli ravishda juda qiyin, o`rtacha qiyin va oson fanlarga bo`linadi.