D tojiboyeva, A. Yo‘ldoshev maxsus fanlarni o'qitish metodikasi

Asosiy tayanch tushuncha va atamalar

Bilimni sinash va baholash, nazorat qilish, sinash va baholash tamoyillari, baholash turlari, joriy baholash, oraliq baholash, yaku­niy baholash, baholash mezonlari, ijodiy topshiriqni baholash, sil­labus.



Takrorlash va munozara uchun savollar

1. 
   Talabalar bilimini nazorat qilish va baholashning qanday ahamiyati bor?
   
2. 
   Nazorat qilish va baholashning qanday tamoyillarini bilasiz?
   
3. 
   Talabalar bilimini nazorat qilishning qanday turlarini bj- lasiz?
   
4. 
   Nazorat qilish va baholashning asosiy shakllarini, afzalliklari va kamcliiliklarini ko‘rsating.
   
5. 
   Siz talabalar bilimini nazorat qilish, sinash va baholashning - qaysi turlarini ko‘proq qo'llagan bo‘lar edingiz? Nima sababdan? Izohlang.
   
6. 
   Sillabus(Syllabus) nima? Siz o'z faoliyatingizda undan foy- dalanasizmi?
   
7. 
   O'quvchi-talabalarning bilimini sinash va baholashda yana qanday ilg‘or jahon tajribalaridan foydalangan bo‘lar edingiz?
   

18. 
    bob. IQTISODIY FANLAR BO‘YICHA 0‘QUV - USLUBIY KOMPLEKSI. ULARNI TUZISH VA 0‘QUV JARAYONIDA QO‘LLASH
    

0‘rta maxsus va oliy ta’lim tizimining bosh maqsadi mehnat bozori talablariga mos, raqobatbardosh kadrlar tayyorlash. Bu maqsadga erishish uchun ular qanday bilim, malaka va ko'nikmalarga ega boiishlari kerak? Buning uchun 0‘quvchi- talabalar qanday fanlarni, nimalarni chuqur o‘rganishi zarur va ular qanday aniqlanadi? Navbatdagi bobda ana shu savollarga javob topishni o'rganamiz.

I-§. Kadrlar tayyorlash maqsadi va uni «Davlat ta’lim standartlari»da ifodalanishi

Kadrlar tayyorlash Milliy dasturining maqsadi — ta’lim so- hasini tubdan isloh qilish, rivojlangan demokratik davlatlar dara­jasida yuksak ma’naviy va axloqiy talablarga javob beruvchi malakali kadrlar tayyorlash tizimini yaratishdir. Bu tizim dunyoga yangi ko‘z bilan qaraydigan, ishning ko‘zini biiuvchi, vaziyatni tahlil qilib, to‘g‘ri xulosa chiqarib, qaror qabul qiluvchi, kelajakni mustahkam poydevorini quruvchi va jamiyat taraqqiyotini ta’minlovchi kadrlar tayyorlashni eng muhim va mas'uliyatli vazifa sifatida amalga oshirishi lozim.

Bu vazifani amalga oshirishda ta’lim muassasalarida o‘quv jarayonini tashkil etish, fanlarni o‘qitishda o‘quv-uslubiy kompleks va uning o‘quv jarayonini tashkil etishda qo‘llash muhim rol o‘ynaydi.

Biz eng awalo, kimni, qanday kadrlar tayyorlashni aniq tasav- vur qilishimiz kerak. Bu maqsad davlat ta’lim standartlarida o‘z ak- sini topadi.

Standart (inglizcha «Standard»—norma, namuna) mahsulotni sifati, tarkibi jihatidan qat'iy belgilangan parametrlardan tashkil topgan, mahsulot, qoida, ko‘rinishdir. Standart keng ma’noda bir- biri bilan taqqoslash mumkin bo‘lgan obyektlami solishtirish uchun qabul qilingan namuna, etalon, modeldir. Standartlar texnik nor-





nuiliv hujjat sifatida ishlab chiqilib, qabul qilingan ma’lum me- /.onlar, qoidalar, talablar kompleksidan iborat. Ular vakolatli or- gnnlar tomonidan tasdiqlanadi.

Standartlar moddiy shaklda mahsulot etaloni, namuna sifatida l)i)‘lishi yoki turli normativ, qonun-qoida, talablar tarzida bo‘lishi mumkin. Standartlami qo‘llashdan maqsad, mahsulotni, bajarilgan ishni sifatini ta’minlash.

Ta’lim tizimida kadrlar tayyorlashning davlat ta’lim standart- larini ishlab chiqilishidan maqsad tayyorlanayotgan kadrlarimizni zamon talabi darajasida bo'lishini ta’minlashdir.