D shaxsning muayyan faoliyatni tashkil eta olish qobiliyati

Ijtimoiy ongni shakllantirish metodlari Ijtimoiy xulqni shakllantirish metodlari odatlantirish       etik suhbat   -    hikoya   -    mashqlantirish       pedagogik talablar       ma’ruza   -    izohlash       tushuntirish   -    jamoatchilik fikri       tarbiyalovchi vaziyatlar           nasihat   -    munozara   -    ishontirish     -      yo‘riqnoma           namuna           Oxiri Boshqaruv funksiyalari Boshqaruv tamoyillari Boshqaruv metodlari                 Pedagogika kengashi, Metodika kengashi va metod birlashmalarining namunaviy yillik ish rejasini tuzish. Yillik ish rejalarni tuzishda quyidagi chizmaga asoslaning. № Bajariladigan ishlar Bajarilish muddati Mas’ul    Umumiy pedagogika fanidan oraliq nazorat ishini bajarish. 9.12.2021 yil  TDPU MT yo’nalishi 204-guruh talabasi Yu.Abdullayeva   2. Umumiy pedagogika nazariyasi fanidan-mustaqil va seminar mashg’ulotlarini bajarish.    11.12.2021yil TDPU MT yo’nalishi 204-guruh talabasi Yu.Abdullayeva           Surdopedagogika va surdopsixologiya Tiflopedagogika va tiflopsixologiya Oligofrenopedagogika va oligofrenopsixologiya Nutqiy buzilishlar psixologiyasi Motorli-harakatlanish apparatining murakkab nuqsonlari               Xususiyatlari Tamoyillar Metodlar Insonparvarlik     Bolalarni kompleks o‘rganish     Suhbat    - Kuzatish    - Bolani har tomonlama va yaxlit o‘rganish     Bolani dinamik o‘rganish     Sifatiy-miqdoriy yondashuv     Ma’lum turdagi patologiyali bolalarni boshqa bolalar guruhlaridan ajratish    - Rasmlarini o‘rganish     Rivojlanishida mavjud bo‘lgan chetlanishlar darajasiga ko‘ra differensatsiyalashtirilgan ta’limni tashkil etish     Yoshi     Tajriba-psixologik tadqiqotlar     Testlar       Inklyuziv taʼlim, uning maqsad va vazifalariga doir “Tushunchalar tahlili” metodini bajarish TUSHUNCHALAR TAHLILI Tushunchalar  Mazmuni Inklyuziv taʼlim  Bolalarning qobiliyatlari va holatidan qat’i nazar, ularning barchasiga sifatli ta’lim taqdim etilishi. Maqsadi  Imkoniyatlari cheklangan bolalar ijobiy ruhiy va ijtimoiy rivojlanishga ega bo‘lishlari uchun oilada yashashlari va o‘z tengdoshlari bilan birga oddiy maktabda bilim olishlari. Vazifalari  bolalarning qobiliyatlari va holatidan qat’i nazar, ularning barchasiga sifatli ta’lim taqdim etishdan iborat. Madaniyati   Maxsus usullari  tanlab olingan mintaqalarda inklyuziv ta’lim uslublarini tajriba sifatida joriy etish uchun Xalq ta’limi vazirligiga texnik yordam ko‘rsatish; maktabga qatnamaydigan yoki shunday xatarga uchrayotgan bolalarga alohida e’tibor qaratadigan viloyat bolalar rivojlanish markazlarida tegishli o‘quv dasturlarini joriy etish; o‘qituvchilar, ota-onalar va o‘quvchilar uchun mo‘ljallangan va imkoniyatlari cheklangan bolalar oddiy maktablarda bilim olishlari mumkin bo‘lishiga qaratilgan alohida dasturlarni «Speshial Olimpiks» ko‘magida O‘zbekistonda tajriba sifatida joriy etish. 1-mashg`ulot 1 O'zbekiston Respublikasining "Ta'lim to'g'risida" gi qonuni (ZRU-637, 23-sentabr, 2020-yil). 3 O'zbekiston Respublikasining 2030 yilgacha rivojlanish konsepsiyasi: Maktabgacha ta'lim tizimi (2019 yil 8 maydagi PQ-4312), Xalq ta'limi tizimi (2019 yil 29 1. Ushbu Qonunning maqsadi ta’lim sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.Ta’lim turlari quyidagilardan iborat:maktabgacha ta’lim va tarbiya; umumiy o’rta va o’rta maxsus ta’lim; proffesional ta’lim; oliy ta’lim; oliy ta’limdan keying ta’lim; kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish; maktabdan tashqari ta’lim.Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalar qo’llaniladi; davlat akkreditasiyasi, davlat ta’lim muassasasi, davlat ta’lim standartlari, davlat ta’lim talablari, malaka, mutaxassislik, nodavlat ta’lim tashkiloti, ta’lim, tarbiya, ta’lim kampusi, ta’lim-tarbiya jarayoni ishtirokchiklari, ta’lim tashkilotlari attestasiyasi. 3. Qaror maktabgacha ta'lim tizimini yanada takomillashtirish, bolalarning sifatli maktabgacha ta'limdan teng foydalanishini ta'minlash, maktabgacha ta'lim xizmatlarining nodavlat sektorini rivojlantirish maqsadida, qabul qilinmoqda. Prezident qaroriga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasi maktabgacha ta'lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi tasdiqlangan. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev 2019-yilning 29-aprel kuni "Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash toʻgʻrisida"gi Farmonni imzoladi. Farmon bilan Xalq taʼlimi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi va uni amalga oshirish uchun yoʻl xaritasi tasdiqlandi. Mazkur konsepsiya taʼlim tizimini rivojlantirishning quyidagi yoʻnalishlarini belgilab berdi: Farmonga koʻra, konsepsiya tegishli davrga moʻljallangan maqsadli parametrlar va yoʻnalishlardan kelib chiqib, har yili alohida tasdiqlanadigan “Yoʻl xarita”si orqali bosqichma-bosqich amalga oshiriladi.
1-mashg`ulot Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, o‘z-o‘zini nazorat qilish, o‘z-o‘zini tarbiyalash va o‘z-o‘zini qayta tarbiyalash metodlarini konspekt qilish. Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, o‘z-o‘zini nazorat qilish, o‘z-o‘zini tarbiyalash va O'z-o'zini tarbiyalash - bu shaxs tomonidan o'zini shaxs sifatida to'liq amalga oshirishga qaratilgan ongli faoliyat. Tarbiyaning nazariyasi va metodlari tarbiya jarayonining mohiyati, tamoyillari va usullari, maqsadlari va mazmunini ochib beradigan umumiy pedagogikaning bo'limlari. "Hech kim tasodifan yaxshi odamga aylanmaydi" (Platon) Pedagogik fikrning tarixiy rivojlanishi davomida yuqoridagi jarayon olimlar va amaliyotchilar diqqat markazida bo'lgan. Shuning uchun bizning davrimizda ta'lim pedagogikaning asosiy toifasi bo'lib qolmoqda. Ushbu hodisaning mazmuni amaliy tajriba, pedagogik fan va uning etakchi ta'limoti rivojlanishi bilan yangilanadi. Katta avloddan yosh avlodga ijtimoiy tajribani topshirishning ijtimoiy amaliyoti uni belgilashdan ancha oldinroq rivojlangan. Shuning uchun ta'limning mohiyati har xil nuqtai nazardan izohlanadi. Qanday bo'lmasin, tegishli ta'sirni boshdan kechirgan kishi ta'lim ob'ekti sifatida qabul qilinadi. O'z-o'zini tarbiyalash inson tomonidan shakllangan maqsadlar, harakatlar dasturi, dasturning bajarilishini nazorat qilish, olingan natijalarni baholash va o'z-o'zini tuzatish asosida qurilgan o'zini o'zi boshqarish jarayonida amalga oshiriladi. O'z-o'zini tarbiyalash usullari– o'z-o'zini tarbiyalash maqsadiga erishish yo'llari, shaxs tomonidan qo'yilgan o'z-o'zini tarbiyalash vazifalarini hal qilish. O'z-o'zini tarbiyalash usullari o'z-o'zini tarbiyalash faoliyatini amalga oshirish mantig'iga mos keladigan ketma-ketlikda taqdim etiladi.
1-mashg`ulot 1.Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, guruh rahbarining sinfdan tashqarida o‘tkaziladigan ish shakllarini konspekt qilish. 2.Mavzuga oid keys tuzib kelish. Adabiyotlar: M.Quronov milliy tarbiya 2012; Ishmuxammedov R.,Abduqodirov A., Pardayev A. Sinfdan tashqari ishlar — umumiy oʻrta taʼlim maktabi oʻquv tarbiyaviy ishining tarkibiy qismi, oʻquvchilarning boʻsh vaqtini tashkil etish shakllaridan biri. Sinfdan tashqari ishlari. oʻquvchilarni barkamol shaxs sifatida shakllantirish va ularni hayotga tayyorlashda keng imkoniyatlar yaratadi. Sinfdan tashqari ishlari.ga oʻquvchilar bilan oʻtkaziladigan va ularga tarbiya hamda bilim berishga qaratilgan turli xil mashgʻulotlar tizimi kiradi. Bunday mashgʻulotlar pedagogikjamoa, sinf rahbari, yoshlar tashkilotlari rahbarligi va bolalarning oʻz-oʻzini boshqarish tashkilotlari tomonidan daredan tashqari vaqtda uyushtiriladi. Oʻquvchilarning Sinfdan tashqari ishlari.ni tashkil etishda oʻquvchilar saroylari, yosh texniklar, yosh gabiatshunoslar, yosh sayyoxlar klubi va maktabdan tashqari boshqa muassasalar katta yordam beradi. Sinfdan tashqari ishlari.ning asosiy shakllari sifatida ommaviy ishlar (maktab klublaridagi tadbirlar, kecha, munozara va tanlovlar oʻtkazish, viktorina va koʻrgazmalar uyushtirish, tabiat qoʻyniga, maktab va muzeylarga ekskursiyalarga chiqish), toʻgarak ishlari (oʻquvchilarning turli toʻgaraklar, sport seksiyalari, ansambllardagi qatnashishlari), mustaqil ishlar (oʻquvchilarning sinfdan tashqari oʻqishi, kolleksiya toʻplashi, texnika, musiqa, tasviriy sanʼat, chizmachilik va sh.k. bilan mustaqil shugʻullanishi)ni koʻrsatish mumkin.
1-mashg`ulot Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlaridan mavzuga doir qismini o‘qib, konspekt yozish. Adabiyotlar: : Сластенин В.А. Общая педагогика. часть 1. М.: ВЛАДОС, 2003; Подласый И.П. Педагогика. В 2-х кн. Кн.1. – М.: ВЛАДОС,2003; Титов В.А. Общая педагогика. - М. ………………………………………….
1-mashg`ulot 1.Sharq allomalarining insonparvarlik to‘g‘risidagi fikrlarini alohida ajratib, konspekt qiling. 2. Toxir Malikning “Saodat saroyining kaliti” asari tahlili. 3.Ma’naviy-axloqiy tarbiya mohiyatini yoritishga xizmat qiladigan quyidagi tushunchalar glossar 1. Milliy  pedagogika  asoschilaridan  biri  Abdulla  Avloniyning  “Tarbiya  biz  uchun  yo  hayot,  yo  mamot,  yo  najot  –  yo  halokat,  yo  sadoqat,  yo  falokat  masalasidir!” degan so’zlari  Qadimgi faylasuflaru donishmandlar ahloq-odobga juda katta baho berib,  uni  jamiyatning  poydevori  deganlar.  Muqaddas  Qur'oni  Karimda  va  payg’ambarimiz  Muhammad  alayhissalomning  hadislarida  insoniy  ahloq- odobning barcha qirralari o’z ifodasini topgan.  Abdulla  Avloniy  "Intizom  deb  qiladurgan  ibodatlarimizni,  ishlarimizni  har birini o’z vaqtida tartibi ila qilmoqni aytilur. Agar yer yuzida intizom bo’lmasa  edi,  insonlar  bir  daqiqa  yasholmas  edilar"  deb  ta'kidlaydi.  Ahloqqa oid dastlabki fikrlar "Avesto" kitobida, qadimgi bitiklarda va boshqa  yozma manbalarda o’z ifodasini topgan Hadisi  shariflardagi  ahloqqa  oid  ibratli,  maslahatlar,  hikoyatlar,  asrlar  davomida  ajdodlarimiz  hayotida  tarkib  topgan  milliy  urf-odatlar,  an'analar  Beruniy,  Forobiy,  Ahmad  Yassaviy,  Amir  Temur,  Navoiy,  Bobur  singari  buyuk  allomalar,  olimlar,  yozuvchilarning  ahloq  haqidagi  ko’plab  fikr-mulohazalari  bugungi  kunda  ham  oilaviy  hayot  uchun,  har  bir  inson  uchun  qadr-qimmatini  yo’qotmagan  muhim  tarbiyaviy  ahamiyatga  molikdir Ismoil  Al-Buxoriy  "Ahloqning  yaxshi  bo’lishi,  taomning  pokizaligi,  rostlik  va  omonatga  xiyonat  qilmaslik  shart,  dunyoviy  ishlardan  chetda  qolgan  bo’lsang ham zarari yo’qdir", - deb yozadi. Abu  Ali  ibn  Sinoning  ahloq  haqidagi  qarashlari  uning  shoh  asarlari  bo’lmish  "Tib  qonunlari",  "Ash-shifo"  va  boshqa  asarlarida  ham  o’z  ifodasini  topgan. Yusuf Xos Hojib "Qutadg’u bilik" dostonida hokim bilan xalq o’rtasidagi  o’zaro munosabatlar masalasiga e'tibor beradi. Uning fikricha, agar beklar tabiatan  ezgu  bo’lsalar,  barcha  fuqarosi  boyiydi,  olam  guliston  bo’ladi.  Shuningdek,  "Hamma narsaning qoidasi, tartibi, ta'limi bor, tartib, odob qoidalarini to’g’ri tutsa,  kishining yuzi yorug’ bo’ladi", - deb ta'kidlaydi. Sharq mutafakkirlari (Forobiy, Beruniy, Ibn Sino, Jomiy, Davoniy, Navoiy,  Avloniy va boshqalar.) barkamol shahs tarbiyasi haqida fikrlar bildirishgan. 3. Ma’naviy-axloqiy tarbiya mohiyati, asosiy tushunchalari. Jamiyatda kechayotgan ijtimoiy islohotlarning samaradorligi uning fuqarolari ega bo’lgan ma’naviyatga bog’liq. SHu bois mustaqillikning dastlabki yillarida O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimov jamiyat rivojlanishi­ning ma’naviy-axloqiy negizlarini aniq belgilab berdi. Bular: Umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlik; Xalqimizning ma’naviy merosini mustahkamlash va rivojlantirish; Insonning o’z imkoniyatlarini erkin namoyon qilishi; Vatanparvarlik^1.
1-mashg`ulot 1. Shaxs va oila tarbiyasining pedagogikasi. O‘quv qo‘llanma. I.Sh.Alqarov, R.Mamatqulova, N.D.Norqulov.-Toshkent. 2009 Pedagogika nazariyasi va amaliyoti. B.X.Xodjayev.-Toshkent, “Sano-standart” nashriyoti, 2017. Oila pedagogikasi. Jamoa.–Toshkent, Alo 1.O’quv qo’llanmada, shuningdek oila vazifalari, oila a’zolarining huquqlari, ota-onalarning farzand oldidagi va aksincha farzandlarning ota ona oldidagi burchlari, qaynona kelin munosabatlari, bolalar tarbiyasida me’yorning bo’lishi kabi bir qator mavzularda atroflicha to’xtalib o’tilgan bo’lib, bir qator pedagogik uslublar ko’rsatilib o’tilgan. Ayniqsa ota-onalarning oilada komil insonni tarbiyalashdagi ro’lini oshirishning dolzarb masalalariga to’xtalib o’tilgan. 2. Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta'lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi Xalq ta'limi vazirligi va Rossiya ta'lim akademiyasining Ta'limni rivojlantirish strategiyasi instituti bilan hamkorlikda Jahon bankining READ dasturi doirasida “Ta'lim sifatini milliy va hududiy baholashning asosiy xususiyatlari. Rossiya tajribasi” mavzusida onlayn vebinar o'tkazildi. Ta'lim sohasi tubdan yangilanayotgan O'zbekistonda ta'lim sifatini baholash bo'yicha xalqaro tadqiqotlarda, PISA, PIRLS, TIMSS va TALIS dasturlarida ishtirok etib, xalqaro reytinglarda yuqori o'ringa ega davlatlar tajribasini o'rganish muhim ahamiyatga ega. Bu borada Rossiya Federasiyasida ham o'ziga xos tajriba shakllangan. Oila pedagogikasi o’sib kelayotgan yosh avlodni barkamol inson qilib tarbiyalash uchun oilada beriladigan tarbiyaning mazmuni, umumiy qonuniyatlari, tamoil va metodlariga doir bilimlarni jamlaydi.
1-mashg`ulot 1. Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, jismoniy va estetik tarbiyaning vositalarini konspekt qilish. 2. Savollarga javob bering. Jismoniy tarbiya deganda nima tushuniladi? “Jismoniy kamolot” tushunchasi o‘zida nimani ifoda etadi? Jismoniy tarbiy Jismoniy tarbiya, badan tarbiya — sogʻliqni mustahkamlashga, odam organizmini uygʻun ravishda rivojlantirishga qaratilgan umumiy tarbiyaning uzviy qismi. Jamiyatdagi jismoniy madaniyat ahvolini bildiruvchi koʻrsatkichlardan biri. J. t.ning asosiy vositalari: jismoniy mashgʻulotlar, organizmni chiniqtirish, mehnat va turmush gigiyenasi. J. t. aqliy, axloqiy, mehnat va estetik tarbiya b-n qoʻshib olib boriladi. Estetik ruhda tarbiyaning yana bir tarbiyasi badiy ijod namunalari hisoblanadi. Ayrim pedagogik adabiyotlarda badiy tarbiya deb nomlanib, o’z ichiga badiy adabiyot,musiqa,qo’shiq va raqs sa`natini,teatr va kino sa`natin, tasviriy san`atning, xaykaltaroshlik, me`morchilik, halq amaliy sa`nati va boshqalarni oladi. Bu san`at asarlarini qiymati dunyoviy boyliklarda imkoniyatlari cheksizdir. 2. . t.ning keng tarmoqli tizimi: oilaviy-maktabgacha davr (chaqaloqlikdan boshlab bogʻcha yoshidagi), maktab yoshi, oʻrta maxsus va oliy taʼlim davri hamda katta yoshdagi (erkak va ayol)lar J. t.sini oʻz ichiga oladi. Oʻzbekistonda umumtaʼlim maktablaridagi J. t. pedagogik jarayon hisoblanib, J. t. darslari, sport seksiyalaridagi mashgʻulotlar orqali amalga oshiriladi. "Umumiy oʻrta taʼlim maktablari uchun jismoniy tarbiyadan davlat taʼlimi standarta" boʻyicha 1 — 9-sinflarda haftasiga 2 soatdan J. t. darslari joriy etilgan. Jismoniy kamolotga erishish har bir inson har tomonlama rivojlangan shaxsni shakllantirishga intilishi kerak. Va ayni paytda, jismoniy kamolotga mutlaqo axloqiy va estetik ta`limga ega bo'lishi kerak.
1-mashg`ulot Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, mehnat tabiyasining turlarini konspekt qilish. Adabiyotlar: Сластенин В.А. Общая педагогика. часть 1. М.: ВЛАДОС, 2003; Подласый И.П. Педагогика. В 2-х кн. Кн.1. – М.: ВЛАДОС, 2003; Pedagogika. // M.Toxtax  O`zbek  xalqi  asrlar  davomida  mehnat  insonning  moddiy  va  ma’naviy  ehtiyoji  ekanligini  tushunib  yosh  avlodni  mustaqil  xayotga  tayyorlashga  alohida  e’tibor beradi. U o`z hayotida turmush kechirish uchun ishlab chiqarish vositalarni  yaratish  zarurligini  turmushda  o`z  talablarini  kondirish  uchun  mehnat  qilish  keraqligini anglatadi. Mehnatni shu ma’noda anglash qadimgi jamiyatga xos asosiy  xususiyat  bo`ladi.  Davr  o`tishi,  ijtimoiy-siyosiy  hayotda  o`zgarishlar  yuz  berishi  aqliy  mehnat  tarbiyasi  jitmoniy  mehnat  tarbiyasidan  ajraldi.  Natijada  mehnat  va  mehnat  tarbiyasiga  munosabat  o`zgardi,  bolalarni  turli  ijtimoiy  mehnatga  tayyorlash birinchi o`rinda qo`yildi. Inson va jamiyatning yashashi barqarorlashishi  uchun  mehnat  qilish,  mehnatni  sevish  kamolotining  me’yori  bo`ldi,  mehnat  ishtirok etish kalomatlik vositasi hisoblanadi. Bu g‘oyalar xalq yaratgan «Mehnat- farog‘at chirog‘i», «Ish-insonning gavhari», «Daraxt yaprog‘i bilan ko`rkam, inson  mehnati  bilan»,  «Odamni  mehnat  bezaydi»,  «Mehnat  hurmatning  toji»,  «Yer  Xazina  mehnat  kaliti»,  «Yigit  husni  mehnatda»  kabi  maqollarda  o`z  ifodasini  topgan.
1-mashg`ulot 1. Pedagogik Kengash, Metodika Kengashi va metod birlashmalarning vazifalarini konspekt qilish. 2. Mazkur tushunchalar mohiyatini yoritib bering. Adabiyot: Pedagogika nazariyasi va amaliyoti. B.X.Xodjayev.-Toshkent, “Sano-standart” nashriyoti, 2017. 1. Pedagogik kengashning asosiy vazifalari: ta’lim muassasasi pedagogik jamoa faoliyatini, o‘quvchilarning majburiyati, DTS talablarini bajarish, o‘quvchilarga ta’lim-tarbiya berish sifatini ko‘tarish chora-tadbirlarini belgilash; umumta’lim muassasasi rahbarining muassasa faoliyatini takomillashtirish, moliyaviy-xo‘jalik holati, daromadlar va xarajatlar, byudjet, byudjetdan tashqari, homiylik va boshqa mablag‘lardan foydalanish bo‘yicha ko‘rilgan chora-tadbirlar to‘g‘risida hisobotlarini vaqti-vaqti bilan tinglash; o‘quvchilarga ta’lim berishda ta’limning ilg‘or pedagogik texnologiyalar va axborot-kommunikatsiya vositalaridan foydalanishni o‘rganish va chora-tadbirlarini belgilash; o‘quvchilarni ma’naviy yuksak, umuminsoniy milliy ruhda, o‘z vatani xalqini ardoqlovchi, tinchlik va barqarorlikka qaratilgan milliy qadriyatlar asosida tarbiyalash yuzasidan takliflar berish; ta’lim muassasasini maqsad va vazifalaridan kelib chiqqan holda uni rivojlantirishning istiqbolli yo‘nalishlarini belgilash; ta’lim muassasalarida ta’lim-tarbiya jaraѐnini tashkil etishda va ta’lim samaradorligini oshirishda maqbul shart-sharoitlar yaratishga qaratilgan qarorlar qabul qilish; Metodik kengash faoliyatining asosiy yo‘nalishlari O‘quv dasturi mazmuniga minimal o‘zgartirish kiritishda ishtirok etish; O‘quv fani bo‘yicha dars o‘tish metodikasiga oid metodik ma’ruza uyushtirish va o‘qituvchilarning malakasini va malakaviy toifasini oshirishda ishtirok etish; Taqvim-mavzu rejasini muhokama qilish va tasdiqlash; Yangi axborot texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha pedagogik tadqiqotlar olib borish; O‘quv laboratoriya bazasini takomillashtirish bo‘yicha ishlarni tashkillashtirish; Tajriba almashish maqsadida metodbirlashma a’zolarining darslarini kuzatish va tahlil qilishni tashkillashtirish; Metodbirlashmalarning asosiy vazifalari: Tegishli yo‘nalish yoki o‘quv fanini o‘qitishga doir me’ѐriy va metodik hujjatlarni o‘rganadi, ularni o‘quv jaraѐniga tatbiq etish usullarini ko‘rsatib beradi. O‘qituvchilarning g‘oyaviy-nazariy bilim darajasini oshiradi, ularni fan yutuqlari, pedagogik innovatsiyalar, ilmiy ommabop adabiѐtlar bilan muntazam tanishtirib boradi. Fanlar bo‘yicha taqvimiy-mavzuiy rejalarni tasdiqlashga tavsiya etadi. SHuningdek, oraliq va yakuniy nazoratlar uchun o‘qituvchilar tomonidan tayѐrlangan sinov materiallarini tasdiqlaydi. Malaka oshirishga yuboradigan o‘qituvchilarni oldindan rejalashtiradi, malaka oshirishdan qaytgan o‘qituvchilarning hisoboti o‘z vaqtida metodbirlashma yig‘ilishlarida tinglab boriladi va ularni taqdimotlarini tashkil etadi. Ilg‘or o‘qituvchilar ish tajribalarini o‘rganishni tashkil qiladi va ommalashtiradi. Davlat ta’lim standartlari talablari, o‘quv rejasi va dasturlari bajarilishining ta’minlanishiga metodik ѐrdam ko‘rsatadi. O‘qituvchilarning darslarini o‘zaro kuzatish tashkil qiladi, natijalarni tahlil qilib mutaxassislarga amaliy ѐrdam beradi. O‘qitish metodlarini o‘rganish maqsadida ochiq darslarni tashkil qiladi, ilg‘or pedagogik tajribalarga doir takliflarni o‘rganadi, umumlashtiradi va ommalashtiradi. O‘quv jaraѐniga o‘qitish metodikasining zamonaviy va samarali usullarini olib kiradi, o‘quv fani bo‘yicha yangiliklarni qo‘llashga doir metodik ko‘rsatmalar berib boradi. Yosh mutaxassislarga metodik ѐrdam beradi. Ustoz-shogird tizimini shakllantiradi.
1-mashg`ulot Inklyuziv ta’lim tamoyillari, komponentlari, mezonlari va ko‘rsatkichlari. Inklyuziv ta’lim variantlari: doimiy, to‘liq; doimiy, noto‘liq; vaqtinchalik, qisman; epizodik; masofaviy ta’lim. Inklyuziv ta’limning maxsus usullari. Imkoniyati cheklangan bo Inklyuziv ta’lim tizimini joriy qilishda esa quyidagi tamoyillarga asoslaniladi: 1). Inklyuziv ta’limning e’tirof etilishi. 2). Inklyuziv ta’limning barcha uchun ochiq bo’lishi tamoyili. 3). Bog’lanishning mavjud bo’lishi tamoyili. 4). Markazlashtirilmagan bo’lishi tamoyili. 5). Inklyuziv ta’limda kompleks yondashishi tamoyili. 6). Inklyuziv ta’limda moslashuvchanlik tamoyili. 7). Malakaviylik tamoyili.
1-mashg`ulot 1.Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, guruh rahbarining sinfdan tashqarida o‘tkaziladigan ish shakllarini konspekt qilish. 2.Mavzuga oid keys tuzib kelish. Adabiyotlar: M.Quronov milliy tarbiya 2012; Ishmuxammedov R.,Abduqodirov A., Pardayev A. Sinfdan tashqari ishlar — umumiy oʻrta taʼlim maktabi oʻquv tarbiyaviy ishining tarkibiy qismi, oʻquvchilarning boʻsh vaqtini tashkil etish shakllaridan biri. Sinfdan tashqari ishlari. oʻquvchilarni barkamol shaxs sifatida shakllantirish va ularni hayotga tayyorlashda keng imkoniyatlar yaratadi. Sinfdan tashqari ishlari.ga oʻquvchilar bilan oʻtkaziladigan va ularga tarbiya hamda bilim berishga qaratilgan turli xil mashgʻulotlar tizimi kiradi. Bunday mashgʻulotlar pedagogikjamoa, sinf rahbari, yoshlar tashkilotlari rahbarligi va bolalarning oʻz-oʻzini boshqarish tashkilotlari tomonidan daredan tashqari vaqtda uyushtiriladi. Oʻquvchilarning Sinfdan tashqari ishlari.ni tashkil etishda oʻquvchilar saroylari, yosh texniklar, yosh gabiatshunoslar, yosh sayyoxlar klubi va maktabdan tashqari boshqa muassasalar katta yordam beradi. Sinfdan tashqari ishlari.ning asosiy shakllari sifatida ommaviy ishlar (maktab klublaridagi tadbirlar, kecha, munozara va tanlovlar oʻtkazish, viktorina va koʻrgazmalar uyushtirish, tabiat qoʻyniga, maktab va muzeylarga ekskursiyalarga chiqish), toʻgarak ishlari (oʻquvchilarning turli toʻgaraklar, sport seksiyalari, ansambllardagi qatnashishlari), mustaqil ishlar (oʻquvchilarning sinfdan tashqari oʻqishi, kolleksiya toʻplashi, texnika, musiqa, tasviriy sanʼat, chizmachilik va sh.k. bilan mustaqil shugʻullanishi)ni koʻrsatish mumkin.
1-mashg`ulot 1. Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlaridan tarbiya tamoyillarini o‘qib, konspekt yozish. 2. Mazkur tushunchalar glossariysini yarating. Tarbiya nazariyasining mohiyati, tarbiya jarayonining mazmuni, ijtimoiy tarbiyaning asosiy vazifalari, tarbiya tamoyill 1.Tarbiya tamoyillari - bu tarbiyaviy ishning yo’nalishiga, mazmuniga, metodlari va tashkil etilishiga, tarbiya jarayonining ishtirokchilari orasidagi munosabatlarga qo’yiladigan asosiy talablar ifodalanadigan dastlabki qoidalardir. 2. Keng ma’noda tarbiya shaxsga jamiyatning ta’sir etishi, ijtimoiy hodisa sifatida qaraladi. Mazkur holatda tarbiya ijtimoiylashtirish bilan uyg’unlashadi. Tor ma’nodagi tarbiya deganda, pedagogik jarayon sharoitida ta’lim maqsadini amalga oshirish uchun pedagog va tarbiyalanuvchilarning maxsus tashkil etilgan faoliyati tushuniladi. Ushbu holatda pedagoglarning tarbiyaviy faoliyati tarbiyaviy ish deb ataladi. Tarbiya mazmuni deganda, qo’yilgan maqsad va vazifalar bilan bog’liqlikda ta’lim oluvchilarning egallashi lozim bo’lgan bilim, malaka, e’tiqod, shaxs sifati va xarakteri, xulq-atvor tizimi tushuniladi, Tarbiyaning umumiy vazifalari: jamiyat a’zolarining maqsadga yo’naltirilgan rivojlanishi hamda ularning qator ehtiyojlarini qondirish uchun shart-sharoit yaratish; jamiyat rivoji uchun zarur bo’lgan ijtimoiy madaniyatga mos yetarlicha hajmdagi “inson kapitali”ni tayyorlash; madaniyatlarni uzatib turish orqali ijtimoiy hayotning barqarorligini ta’minlash; ma’lum jins yoshi va ijtimoiy-kasbiy guruhlarning qiziqishlarini hisobga olgan holda ijtimoiy munosabatlar doirasida jamiyat a’zolarining harakatini tartibga solish.
1-mashg`ulot 1. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining “Inson huquqlaari, erkinliklari va majburiyatlari” bo‘limini konspekt qilish. 2. Savollarga javob bering. Fuqarolik tarbiyasining maqsadi nimadan iborat? Huquqiy tarbiyaning maqsadini izohlang. Fuqarolik ni O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida “Inson huquqlari, erkinliklari va majburiyatlari” V-XI boblarning mavzusidir va ular (18-52-moddalar)da yoritib o’tilgan. . O'zbekiston Respublikasida barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega bo'lib, jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e'tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeidan qat'i nazar, qonun oldida tengligi. Imtiyozlar faqat qonun bilan belgilanib qo'yiladi hamda ijtimoiy adolat printsiplariga mos bo'lishi shartligi. Har kim erkinlik va shaxsiy daxlsizlik huquqiga ega. Hech kim qonunga asoslanmagan holda hibsga olinishi yoki qamoqda saqlanishi mumkin emasligi, Yashash huquqi har bir insonning uzviy huquqidir. Inson hayotiga suiqasd qilish eng og‘ir jinoyatdir. Har kim o‘z sha’ni va obro‘siga qilingan tajovuzlardan, shaxsiy hayotiga aralashishdan himoyalanish va turar joyi daxlsizligi huquqiga ega. Hech kim qonun nazarda tutgan hollardan va tartibdan tashqari birovning turar joyiga kirishi, tintuv o‘tkazishi yoki uni ko‘zdan kechirishi, yozishmalar va telefonda so‘zlashuvlar sirini oshkor qilishi mumkin emas. O‘zbekiston Respublikasi Fuqarosi Respublika hududida bir joydan ikkinchi joyga ko‘chish, O‘zbekiston Respublikasiga kelish va undan chiqib ketish huquqiga ega. Qonunda belgilangan cheklashlar bundan mustasnodir. Har kim fikrlash, so‘z va e’tiqod erkinligi huquqiga ega. Har kim o‘zi istagan axborotni izlash, olish va uni tarqatish huquqiga ega, amaldagi konstitutsiyaviy tuzumga qarshi qaratilgan axborot va qonun bilan belgilangan boshqa cheklashlar bundan mustasnodir. Fikr yuritish va uni ifodalash erkinligi faqat davlat siri va boshqa sirlarga taalluqli bo‘lgan taqdirdagina qonun bilan cheklanishi mumkin. O‘zbekiston Respublikasining barcha davlat organlari, jamoat birlashmalari va mansabdor shaxslari fuqarolarga ularning huquq va manfaatlariga daxldor bo‘lgan hujjatlar, qarorlar va boshqa materiallar bilan tanishib chiqish imkoniyatini yaratib berishi lozim. Hamma uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Har bir inson xohlagan dinga e’tiqod qilish yoki hech qaysi dinga e’tiqod qilmaslik huquqiga ega. Diniy qarashlarni majburan singdirishga yo‘l qo‘yilmaydi. Fuqarolar o'z ijtimoiy faolliklarini O'zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq mitinglar, yig'ilishlar va namoyishlar shaklida amalga oshirish huquqiga egadirlar. Hokimiyat organlari faqat xavfsizlik nuqtai nazaridangina bunday tadbirlar o'tkazilishini to'xtatish yoki taqiqlash huquqiga ega. O'zbekiston Respublikasi fuqarolari kasaba uyushmalariga, siyosiy partiyalarga va boshqa jamoat birlashmalariga uyushish, ommaviy harakatlarda ishtirok etish huquqiga egadirlar. Siyosiy partiyalarda, jamoat birlashmalarida, ommaviy harakatlarda, shuningdek hokimiyatning vakillik organlarida ozchilikni tashkil etuvchi muxolifatchi shaxslarning huquqlari, erkinliklari va qadr-qimmatini hech kim kamsitishi mumkin emas. Har bir shaxs mulkdor bo‘lishga haqli. Bankka qo‘yilgan omonatlar sir tutilishi va meros huquqi qonun bilan kafolatlanadi. Yollanib ishlayotgan barcha fuqarolar dam olish huquqiga egadirlar. Ish vaqti va haq to‘lanadigan mehnat ta’tilining muddati qonun bilan belgilanadi. Har kim bilim olish huquqiga ega.Bepul umumiy ta’lim olish davlat tomonidan kafolatlanadi. Maktab ishlari davlat nazoratidadir. .
1-mashg`ulot “Pedagogika” darsligidan pedagogikaning ilmiy-tadqiqot metodlarini o‘qib-o‘rganib, konspekt qilish. Adabiyot: Pedagogika nazariyasi va amaliyoti. B.X.Xodjayev.-Toshkent, “Sano-standart” nashriyoti, 2017. Har qanday fan o`zining ilmiy-tadqiqot metodlariga ega. Bu metodlari orqali o`z mazmunini boyitib, yangilab boradi. Hayotda va ob`ektiv dunyoni bilish nazariyasida nimani o`rgatish va qanday o`rgatish kerak, kimni va qanday tarbiyalash lozim degan masalalar mavjud bo`lib, ular o`zaro bog’liqdir. Hozirgacha mavjud va ishlab chiqilgan quyidagi ilmiy tadqiqot metodlariga tayanib fikr yuritsa bo`ladi: 1) kuzatish metodi; 2) suhbat metodi; 3) bolalar ijodini o`rganish metodi; 4) test, so`rovnomalar metodi; 5) maktab hujjatlarini tahlil qilish metodi; 6) eksperiment-tajriba sinov metodi; 7) statistika ma`lumotlarini tahlil qilish metodi; 8) matematika-kibernetika metodi; Pedagogikaning kuzatish metodi ta`lim-tarbiya jarayonlarining amaldagi holati bilan tanishtiradi. 2. Ta`lim-tarbiya jarayonini yaxshilash yoki yaratilgan ilmiy farazlarning qanchalik to`g’ri ekanligini aniqlash maqsadida suhbat metodidan foydalaniladi. 3. Pedagogik tadqiqot metodlari ichida bolalar ijodini tabiiy holatda o`rganish va ilmiy xulosalar chiqarish metodi mavjud. Bunda maktab o`quvchilarning o`ziga xos individual tartibdagi faoliyatlariga doir ma`lumotlar tahlil qilinadi, xulosalar chiqariladi. 4.Pedagogik ilmiy-tadqiqot metodlari ichida yetakchi metod so`rovnoma va test savollardan foydalanishdir. So`rovnoma-anketa (fransuzcha “tekshirish” ma`nosini bildiradi) metodi qo`llanilganda yaratilgan ilmiy farazning yangiligini bilish, aniqlash, o`quvchilarning yakka yoki guruhli fikrlarini, qarashlarini, qanday kasblarga qiziqishlarini, kelajak orzu-istaklarini bilish va tegishli xulosalar chiqarish, tavsiyalar berish maqsadida o`tkaziladi.5.Respublikamiz rahbariyatining xalq ta`limi yuzasidan qabul qilingan qaror va yo`l-yo`riqlari asosida maktabda bajarilgan va bajarilayotgan ta`limtarbiya ishlarini yuritilgan hujjatlar orqali aniqlash metodi ham mavjuddir.6. eksperiment metodi. “Eksperiment”so`zi lotincha “sinab ko`rish”, “tajriba qilib ko`rish” ma`nosini anglatadi.Odatda eksperimental-tajriba ishlari ta`lim-tarbiya jarayoniga aloqador ilmiy faraz yoki amaliy ishlarning tadbiqi jarayonlarini tekshirish, aniqlash maqsadida o`tkaziladi. Bunda ham ilmiy farazlarning didaktik yoki amaliy ahamiyatiga e`tibor beriladi. Pedagogik tadqiqot statistika ma`lumotlarisiz, ularning tahlilisiz o`zligini namoyon eta olmaydi. Chunki nafaqat ilmiy izlanishlar borasidagi, balki xalq ta`limi sohasidagi, jumladan, ajratilgan mablag’larning oshirilishi, xalq ta`limi muassasalarinng doimo o`sib borishi, darslik va o`quv qo`llanmalari, xo`jalik shartnomalari va ulardan tushayotgan mablag’larni statistika metodi orqali aniqlanadi.
1-mashg`ulot 1.“Pedagogika” darsligining mavzuga bag‘ishlangan bo‘limini o‘qib chiqib, maktab o‘quvchilari yosh davri xusussiyatlariga tavsif yozish. 2. O‘quvchilarni pedagogik va psixologik jihatdan o‘rganib tavsifnoma tayyorlash. Adabiyotlar: Pedagogika nazariyas 1. Maktab yoshi Bolaning maktabga kvitantsiya qilingan paytga qarab belgilanadi. Maktab hayotining boshlang'ich davri 6-7 dan 10-11 yoshgacha bo'lgan yosh oralig'ini oladi (1-4 sinflar). Yosh maktab yoshida bolalar katta zaxiralarga ega. Ushbu davrda bolaning boshqa jismoniy va psixofiziologik rivojlanishi, maktabda muntazam ta'lim olish imkoniyatini taqdim etmoqda. Yosh maktab yoshida nafaqat jismoniy rivojlanishda, balki bolalarning aqliy rivojlanishida ham muhim o'zgarishlar ro'y beradi: kognitiv sohani sifat jihatidan tashkil qiladi, tengdoshlar va kattalar bilan munosabatlarning murakkab tizimi. Kognitiv rivojlanish. Tizimli ta'limga o'tish bolalarning aqliy ishlashiga yuqori talablarga binoan, charchoqqa chidamliligi past bo'lgan bolalarning aqliy ko'rsatkichlariga yuqori talablarga ega. Va yosh davomida ushbu parametrlar o'sishi, o'sishi, yosh maktab o'quvchilarining samaradorligi va sifati o'rta maktab o'quvchilariga qaraganda yarim baravar past. Bu kichik maktab yoshida ta'kidlaydigan e'tibor. Ushbu aqliy funktsiyani shakllantirishsiz o'quv jarayoni mumkin emas. Darsda o'qituvchi talabalar e'tiborini o'quv materiallariga jalb qiladi, uni uzoq vaqt ushlab turadi. Eng yosh maktab o'quvchisi 10-20 daqiqaga e'tibor qaratishi mumkin.
1-mashg`ulot Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlaridan “Didaktik tizimlar” mavzusini konspekt qilish. 2. Savollarga javob bering. “Didaktika” tushunchasi qanday ma’noni anglatadi? Didaktikaning predmeti, ob’yekti va vazifalari nimalardan iborat? Didaktikaning asosiy kat Didaktika (ta`lim nazariyasi: yunoncha «didaktikos» “urgatuvchi”, «didasko» esa – “urganuvchi” ma`nosini bildiradi) ta`limning nazariy jixatlari (ta`lim jarayonining moxiyati, tamoyillari, konuniyatlari, ukituvchi va ukuvchi faoliyati mazmuni, ta`lim maksadi, shakl, metod, vositalari, natijasi, ta`lim jarayonini takomillashtirish yullari va xokazo muammolar)ni urganuvchi fan. Didaktik tizim (yunoncha «systema» – yaxlit kismlardan tashkil topgan, birlashtirish) – ma`lum mezonlari asosida ta`lim jarayoning yaxlit xolatini belgilash, ajratib kursatish demakdir. U ta`limning maksadi, tamoyillari, mazmuni, shakli, metod va vositalarining birligi asosida tashkil etilgan tuzilmalarning ichki yaxlitligini ifodalaydi. Tadkikotchilar mavjud didaktik konsepsiya (tizim)larni umumlashtirib kuyidagi guruxlarga ajratadilar: 1) an`anaviy; 2) progressiv; 3) zamonaviy. An`anaviy didaktik tizimning yaratilishi nemis faylasufi, psixolog va pedagog I.F.Gerbart (1776-1841 yillar) nomi bilan boglik. U Y.A.Komenskiyning sinf-dars an`anaviy tizimini tankidiy nukati nazardan kayta asoslab, etika va psixologiyaning nazariy yutuklariga tayangan xolda ta`lim tizimini yaratdi. I.F.Gerbart ta`lim tizimining asosiy belgisi kuyidagilardan iborat. ukuvchilarning intellektual rivojlanishini ta`minlash maktabning asosiy vazifasi; bolani tarbiyalash esa oilaning vazifasidir. 2. Umumiy didaktikaning predmeti dars utish (ukituvchi faoliyati) va bilim olish (ukuvchining urganish faoliyati)ning uzaro boglikligi va alokadorligi xisoblanadi. Didaktikaning vazifalari kuyidagilardan iborat: - ta`lim jarayonlari va ularni amalga oshirish shartlarini ta`riflash va tushuntirish; - ta`lim jarayonini yanada mukammal tashkil etish, ya`ni, ta`lim tizimlari va texnologiyalarini ishlab chikish; - ta`lim jarayoni uchun xos bulgan umumiy konuniyatlarni aniklash, omillarini taxlil kilish va ta`riflash. Didaktikaning asosiy kategoriyalari kuyidagilardan iborat: dars, bilim olish, ta`lim, bilim, kunikma, malaka, ta`lim maksadi, ta`lim mazmuni, ta`lim jarayoni, ta`lim jarayonini tashkil etish, ta`lim turlari, shakllari, metodlari va vositalari, ta`lim natijasi.
1-mashg`ulot Quyida keltirilgan adabiyotni o‘qib, “Ta’limning xususiy qonuniyatlari”ni konspekt qilish. Adabiyot: Подласый И.П. Педагогика. В 2-х кн. Кн.1. – М.: ВЛАДОС, 2003. Pedagogika nazariyasi va amaliyoti. B.X.Xodjayev.-Toshkent, “Sano-standart” nashriyoti, 20 O’qituvchi faoliyatining muvaffaqiyati avvalo u didaktik prinsip (qonuniyat) larni qanchalik to’g’ri amalga oshirishiga bog’liq. Ta‘lim qonuniyatlari bu - o’qitish jarayoniga qo’yiladigan talablar yig’indisidir. Ta‘lim prinsip (tamoyil) lari deb, ta‘limning barcha bosqichlari va hamma predmetlarini o’qitish uchun asos bo’ladigan qonuniyatlar, qoidalarga aytamiz. Ta‘lim qonuniyatlari o’quvchi va o’qituvchi orasidagi eng muhim ichki ahamiyatni aks ettiradi. Ma’lumki, qonuniyat-bu barqaror, zaruriy u yoki bu xodisalar va jarayonlar o’rtasidagi mutanosiblik va muhim aloqa. Ijtimoiy ehtiyojlar va sharoitlar o’quv jarayonining harakteri, uning vazifalari, mazmuni, shakllari: usullari va vositalari qonuniy ravishda aniqlab beradi. Agar o’qitish jamiyat talablarini e’tiborga olmasa, u holda uni, albatta, qayta ko’rish, takomillashtirish kerak. Demak, ta’lim berish, tarbiyalash va o’quvchilarning umumiy rivojlanishlarini bir butunlikda amalga oshirish zarur. Ifodalangan qonuniy didaktik aloqalarni va o’qitish qoidalarini ilmiy asoslangan o’zaro bog’lanishda qo’llash ko’nikma va malakalarni chuqur, puxta, ongli va ta’sirli o’zlashtirilishini ta’minlaydi. O’qitishni aynan shunday natijaga qaratish uning onglilik, puxtalik, ta’sirchanlik qoidalarini harakterlaydi. Ta’limning mazmuni hayot, hozirgi zamon fani bilan bog’langan bo’lganligi uchun ham, vazifalarda mamlakatning iqtisodiy rivojlanishini jadallashtirish muammolari, ishlab chiqarishni mexanizatsiyalash, avtomatlashtirish, kompyuterlash kabilar asosida intensivlash o’z aksini topishi kerak.
1-mashg`ulot Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, ta’lim mazmunini tanlash mezonlari va tamoyillarini konspekt qilish. Adabiyotlar: Сластенин В.А. Общая педагогика. часть 1. М., 2003; Pedagogika nazariyasi va amaliyoti. B.X.Xodjayev.-Toshkent, “Sano-standar Maktab ta’limi mazmunini shakllantirish quyidagi umumiy tamoyillarga muvofiq amalga oshiriladi: 1. Ta’lim mazmunining barcha elementlari barcha bosqichlarda jamiyat, fan, madaniyat va shaxs rivojlanishi talablariga mos bo’lishi tamoyili. Bu tamoyil ta’lim mazmuniga an’anaviy bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalar bilan birga jamiyatning rivojlanganligi, ilmiy bilim, madaniy hayot darajasi va shaxsning rivojlanish imkoniyatlarini aks ettiruvchi fanlarni kiritishni talab etadi. 2. Ta’limning yagona mazmunli va protsessual tomoni tamoyili. Bu tamoyil ta’lim mazmunini tanlashda bir tomonlama ilmiy yo’nalishni rad etadi. U aniq bir o’quv jarayonini amalga oshirish bilan bog`liq pedagogik haqiqatni hisobga olishni ko’zda tutadi. Bu umumiy o’rta va o’rta maxsus ta’lim mazmunini loyihalashtirishda uni berish va o’zlashtirish tamoyillari hamda texnologiyasi, o’zlashtirish darajasi va u bilan bog`liq harakatlarni hisobga olish kerakligini anglatadi. 3. Ta’lim mazmunining yaxlit tuzilishi tamoyili. Bu tamoyil ta’lim tizimining turli bosqichlarida nazariy bilimlarning berilishi, o’quv fani, o’quv materiali, pedagogik faoliyat, o’quvchi shaxsi kabi tashkil etuvchilarining o’zaro mosligini ko’zda tutadi. Oxirgi yillarda ta’lim mazmunini tanlash gumanitarlashtirish va fundamentallashtirish kabi tamoyillar yetakchi o’rin egallamoqda. Bu umumiy o’rta va o’rta maxsus ta’lim shaxsning insonparvarlik madaniyatini shakllantirishga yo’naltirilgan bo’lishini anglatadi. Insonparvarlik madaniyati birinchi navbatda bilim, hissiyotlar madaniyati, muomala va ijodiy harakatlar uyg`unligidir. 4. Ta’lim mazmunini insonparvarlashtirish tamoyili. Bu tamoyil birinchi navbatda o’quvchilarning umuminsoniy va milliy madaniyatni faol ijodiy va amaliy o’zlashtirishlari uchun sharoitlar yaratish bilan bog`liqdir. Buning uchun gumanitar g`oyalar umumiy ta’lim mazmuniga singdirilishi kerak. Bu esa o’z navbatida gumanitar va tabiiy-ilmiy fanlarning o’zaro bog`liqligi va o’zaro munosabatlari tamoyilining o’zgartirilishini talab etadi, uning asosini shaxsga e’tibor qaratish tashkil etishi zarur. 5. Ta’lim mazmunini fundamentallashtirish tamoyili ta’limni gumanitarlashtirishdagi to’siqlarni yo’qotishga imkon beradi (an’anaviy pedagogikada uni ilmiylik, tushunarlilik va tarixiylik tamoyili sifatida qaraladi). U gumanitar va tabiiy-ilmiy bilimlarni birlashtirish, ketma- ketlikni o’rnatish va fanlararo aloqalarni o’quvchilarning idrok etish va amaliy faoliyat metodologiyasi mohiyatini anglab yetishlariga tayanishni talab etadi. 6. Ta’lim mazmunining ketma-ketligi tamoyili, bu tamoyil ta’lim mazmunini o’sib boruvchi yo’nalishda rejalashtirishdan iborat bo’lishini anglatadi, bunda birinchi navbatda har bir yangi bilim avvalgisiga tayanadi va undan kelib chiqadi. 7. Ta’limning mazmuni muntazamligi tamoyili. Ushbu tamoyil o’rganilayotgan bilimlar va shakllantirilayotgan malakalarni yagona tizimdagi o’rni, umumiy o’rta va o’rta maxsus ta’lim, barcha o’quv kurslari va yaxlit mazmunning bir-biriga hamda umuminsoniy, milliy madaniyat tizimiga kiruvchi tizim sifatida ko’rishni ko’zda tutadi. 8. Ta’lim mazmunining o’quvchilar yoshlari imkoniyatlariga mosligi tamoyili o’quvchilarning yosh darajasi va tayyorgarligini ko’zda tutadi. Ularga o’zlashtirish uchun u yoki bu bilimlar va malakalar tizimi o’zlashtirish uchun taklif etiladi. Umumiy o’rta va o’rta maxsus ta’limning mazmunini shakllantirish ko’rib chiqilgan tamoyillarini zamonaviy o’rta maktablar va akademik litseylari uchun tanlab olish quyidagi mezonlar bo’yicha amalga oshiriladi:
1-mashg`ulot 1.Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, ta’lim metodlarini turlicha tasnif qilinishi sabablarini aniqlash va konspekt qilish. 2.Ushbu tushunchalar glossariysini yarating. O‘quv-bilish faoliyatini tashkil etish va bajarish metodlari. O‘quv-bilish f
1-mashg`ulot 1. Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlardan mavzuga doir qismlarini o‘qib, quyidagi masalalarni yozma bayon etish: 2. O‘qitishning sinf-dars tizimining boshqa ta’lim tizimlaridan farqi nimada? 2. Nostandart darslarga tavsif yozing. Adabiyotlar: Сластенин
1-mashg`ulot Pedagogikaga oid o‘quv adabiyotlarini o‘qib, quyidagi masalalarni konspektlashtirish: 1. O‘quvchilarning bilimini baholashga doir chet el tajribasi. 2. Ta’limda o‘zlashtirishdan ortda qolish sabablari. Adabiyotlar: Сластенин В.А. Общая педагогика. ча
1-mashg`ulot Quyida ko‘rsatilgan adabiyotni o‘qib, milliy tarbiyaning o‘ziga xosliklariga doir esse yozish. Adabiyot: Quronov M. Milliy tarbiya – T.: Ma’naviyat. 2007. Pedagogika nazariyasi va amaliyoti. B.X.Xodjayev.-Toshkent, “Sano-standart” nashriyoti, 2017.
1-mashg`ulot Inklyuziv ta’lim tamoyillari, komponentlari, mezonlari va ko‘rsatkichlari. Inklyuziv ta’lim variantlari: doimiy, to‘liq; doimiy, noto‘liq; vaqtinchalik, qisman; epizodik; masofaviy ta’lim. Inklyuziv ta’limning maxsus usullari. Imkoniyati cheklangan bo