D. Q. Usmanova buxgalteriya

a) bevosita va bilvosita soliqlar hisobi
Oo‘shilgan qivmat solig‘i (OOS) tovarlami sotish, ishlar bajarish va xizmatlar ko‘rsatish jarayonida yangi hosil qilingan qiymatga asoslangan holda sof daromadning bir qismini byudjet daromadiga olib qo‘yishning bir shaklidir.
Soliq to‘lovchilar mukchilikning barcha shakllariga kimvchi mustaqil balans va hisob-kitob schyotiga ega, tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanadigan korxonalar, tashkilotlar va ulaming mustaqil bo‘linmalaridir.
Qo‘shilgan qiymat solig‘i summasi belgilangan stavkalar asosida quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:
Sqqs = STob *SS/100
bunda:
Sqqs - iste’molchilardan undiriladigan soliq summasi;
STob - soliqqa tortiladigan oborot;
SS - qo‘shilgan qiymat solig‘i stavkasi. Tovar (ish, xizmat)lar qo‘shilgan qiymat solig‘ini o‘z ichiga olgan narxlar va tariflar bo‘yicha sotilganida - soliq quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:
Sqqs = Tqx SS(SS+100)


315

bunda:

Tq - qo‘shilgan qiymat solig‘i ham hisobga olingan tovar (ish, xizmat)lar qiymati.
Qo‘shilgan qiymat solig‘idan ozod qilingan tovar (ish, xizmat)lami sotadigan korxonalar erkin (shartnomaviy) narx va tarifga qo‘shilg‘an qiymat solig‘i summasini qo‘shmaydilar.
20 foizlik mikdorlardagi stavkalar bo‘yicha qo‘shilgan qiymat solig‘iga tortiladigan tovarlami ishlab chiqamvchi va sotuvchi korxonalar tovarlaming sotilishi va ularga doir soliqlar summasi yuzasidan qoTlaniladigan stavkalar bo‘yicha alohida hisobni yuritishi va hisob-kitob hujjatlarida soliq summalarini tovarlar turlari bo‘yicha qoTlaniladigan stavkalarga qarab ko‘rsatishi lozim. Qo‘shilgan qiymat solig‘iga:
D-t 4010-"Xaridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar" schyoti - 6000
ming so‘m;
K-t 6410-"Byudjetga toTovlar bo‘yicha qarzdorlik" schyoti - 6000 ming so‘m. Bu soliq byudjetga o‘tkazilganda:
D-t 6410-"Byudjetga toTovlar bo‘yicha qarzdorlik" schyoti - 6000 ming so‘m; K-t 5110-"Hisob-kitob schyoti" schyoti - 6000 ming so‘m.