D. Q. Asqarova Bolalarni saxnalashtirish va ijodiy faoliyatga o’rgatish.

QO’G’IRCHOQ TEATRINING PAYDO BO’LISHI TARIXIY ILDIZLARI 
VA TARBIYAVIY AXAMIYATI. 
 
O’zbekiston Respublikasida kechayotgan keng ko’lamli ijtimoiy-ma’naviy 
islohotlar, fan-texnika va ishlab chiqarish keskin rivojlanib borayotganligi - 
jamiyat talablariga javob bera oluvchi shaxsni tarbiyalash masalasini kun tartibiga 
ko’ndalang qo’ymoqda. Darhaqiqat, kelajak poydevori bo’lgan, har jihatdan 
mas’uliyatli, ma’naviy yetuk, axloqan pok, bir so’z bilan aytganda jamiyat 
taraqqiyoti uchun munosib hissa qo’sha oladigan yoshlarni tarbiyalash muhim 
ahamiyat kasb etmoqda. 
Maktabgacha katta yoshdagi bolalarni axloqiy-estetik tarbiyalashda 
qo’g’irchoq teatri vositasidan samarali foydalanish − bolalarning iqtidori, obyektiv 
borliq haqidagi tasavvuri, dunyoqarashini yanada rivojlantirish uchun qulay shart- 
sharoitni yaratishi bilan yanada ahamiyatlidir. 
Ma’lumki, mamlakatimizda teatrning deyarli hamma turlari faoliyat 
ko’rsatib kelmoqda. Teatr yunoncha “Tiyation” so’zidan olingan bo’lib, 
tomoshaxona degan ma’noni bildiradi. Jajji kichkintoylar sevimli teatri, bu 
qo’g’irchoq teatridir. 
Qo’g’irchoqbozlar ayni vaqtda musiqadan yaxshi xabardor bo’lganlar. 
Musiqa ham badiiy bezak sifatida, ham ko’proq qahramonlar holatini ifodalovchi 
vosita sifatida xizmat qilgan. 
Qo’g’irchoq o’yini xalq og’zaki ijodiga asoslangan ajoyib-g’aroyib san’at 
turidir. Uning yozma matni bo’lmagan. 
Dunyo qo’g’irchoq tetrlarining bolalarning axloqiy-estetik sifatlarini 
shakllantirishdagi tarbiyaviy xususiyati turli usullar va vositalar yordamida amalga 
oshiriladi. Shu jihatdan olib qaralganda, qo’g’irchoq teatri-estetik tuyg’ularni, 
bolalarning qiziquvchanligi va tasavvurini rivojlantirish uchun juda qulay vosita 
hisoblanadi. 
Har bir qo’g’irchoq teatri o’ziga xos va mos milliy xarakterga ega. Dunyo 
sivilizatsiyasi tarixida barkamol insonni tarbiyalash vositasi sifatida quyidagi 
qo’g’irchoq teatrlari tashkil etilgan: 

---

16 
Дунё қўғирчоқ 
Ўзбек миллий меросидаги 
қўғирчоқ театрларида 
Халқ яратган оғзаки ижодиётга ҳурмат 
ҳиссини пайдо қилиш, инсон ва 
ҳайвонларга меҳр уйғотиш ва 
гўзалликни кўра билиш 
Қўғирчоқ театрида намойиш қилинадиган томошалар орқали болаларда 
“яхши” ва “ёмон” тушунчаларини фарқлашга ўргатиш ҳамда ахлоқий, 
маънавий ва эстетик тушунчаларни тарбиялаш 
МАҚСАД 
Болаларнинг ижодий фаолиятини ташкил этиш, сабр, чидамлилик, бошлаган 
ишни ниҳоясига етказишга ўргатиш 
Европа ва Жануби-Шарқий Осиёда 
мамлакатлари илмий амалиётида 
қўғирчоқ театри воситасида жамиятда 
яшаш мазмуни ва эстетик завқни 
шакллантириш