D. D. Safarova sport morfologiyasi

Daktiloskopiya -  barmoq naqshlarini o‘rganish. 
Barmoqlar- 
da  papillar  chiziqlar  hosil  qiladigan  naqshlar  3  tipga  boiinadi: 
yoylar,  o‘ramalar  va  sirtmoqlar.  Naqshlami  bir-biridan  ajratish 
asosida triradiuslaming bor yoki yo‘qligi hisobga olinadi. Triradius 
yoki delta deb uchta har tomonga yo‘nalgan papillar chiziqlaming 
yo‘nalishlarining uchrashgan nuqtasiga aytiladi.
Yoy -  
A harfi bilan belgilanadi (ingilizcha arches -  yoy). Yoylar 
eng  kam  uchraydigan  naqsh  b o iib ,  past  chastotada  tarqaladi  va 
4-6%   ni  tashkil  etadi.  Yoylarda  triraduslar  boim aydi.  Uning 
chiziqlari barmoq yostiqchasini ko‘ndalangiga kesib o‘tadi.
Sirtmoqlar  -  
eng  ko‘p  tarqalgan  naqsh  b o iib ,  uchrashining 
chastotasi  60%  ni  tashkil  etadi.  Sirtmoqlar  yonida  faqat  bitta 
triradius uchraydi.  Sirtmoq radial tomonga ochilsa, radial  sirtmoq 
deyladi  va  LR  harflari  bilan  belgilanadi;  ulnar  tomonga  ochilsa 
ulnar sirtm ogi deyiladi va Lu harflari bilan ifodalanadi.
0 ‘ramalar 
-   o ‘rtacha  chastota  tarqalgan  b o iib   (34%) 
konsentrik  yo‘nalgan  chiziqlardan  tashkil  topadi.  0 ‘ramalar -  W 
bilan belgilanadi (inglizcha Whore -  o‘rama ma’nosini anglatadi). 
0 ‘ramalarda  ikkita  delta  uchraydi.  Ko‘rsatilgan  shakllardan 
tashqari aralash tipdagi naqshlar ham uchraydi.
127

---

Murakkab ikki triradiusli (delta) chiziqlar shakli o‘ramalar tipiga 
kiradi.  Barmoq naqshlami yozishda,  qoida bo‘yicha birinchi bosh 
barmoqdan  beshinchi  barmoq  tomonigacha  hisob  olib  boriladi. 
Hisob  chap  va  o‘ng  qo‘llarda  o‘tkaziladi.  Yoylarda  qirralaming 
soni hisoblanmaydi.
Sirtmoqlarda qirralar sonini  hisoblash uchun markazdan delta- 
gacha  bo‘lgan  chiziqlar  sanaladi.  0 ‘ramalarda  esa  qirralar  soni 
ikkita deltachaga borgan ikkita chiziq ustida sanaladi.