•d a V r n a s h r iy o t I t o s h k e n t

Kompyuter va internet

Zam onaviy  k o m p y u te rla r  deyarli  barcha  vazifani  bajara  oladi 

shunday  em asmi?  XX  asr  oxiriga  kelib,  kom pyuter  insonlarning 

beqiyos  ko‘m akchisiga  aylandi.  Uning  yordam ida  ajoyibotlarni 

yaratish,  ishlab  chiqarish,  axborotlarni  saqlash  va tarqatish,  kor- 

xona  va  kosm ik  kem alarni  boshqarish,  rasmlar,  m ultqahram on- 

larni  chizish,  matn  yozish,  boshqa  insonlar  bilan  suhbatlashish, 

m usiqa tinglash, film lar tom osha qilish va hattoki o 'yin la r o'ynash

mumkin.  Sanayversak kom p­

yute r  im koniyatlarining  keti 

uzilmaydi.

«Kompyuter» 

so'zi 

«hi- 

soblagich»  ma’nosini  bildira- 

di.  Dastlabki  hisoblagichlar 

1920-yilda 

yaratilgan 

arif- 

m om etrlar  bo'lgan.  Ikkinchi 

jahon  urushi  davrida  olim lar 

bir-birlaridan  ayri  holatda,  ra- 

diolam pa  asosida  ilk  hisob-

Zamonaviykompyuterlarning

 

lash  m ashinalari  -   (EH M )  ni

«ajdodi» -  hisoblash mashinalari

 

ishlab 

chiqishdi. 

Shunday

m ashinalardan  birini  1938- 

yilda  nemis olimi  K o n ra d   Suze  yaratgan.  U  davrdagi  kom pyuter­

larning  o'lcham i  besh  qavatli  uylar singari  ulkan  edi.  Lekin,  zam o­

naviy kom pyuterlardan ancha sekin ishlardi.

Kom pyuterga  m a’lum  dasturni  kiritish  uchun  uni  ikki  shartli 

belgi  bilan  kodlash  kerak bo'lgan:  nol  -   (signal  yo'q),  bir -   (signal 

keldi)  demakdir.  Kom pyuterga  axborotni  joylashtirish  uchun  esa 

minglab  kartonlardan  yasalgan  to 'rtb u rch a k  shakldagi  teshikli 

p e rfoka rtlar ishlatilgan.

Zamonaviy  kom pyuterning  «miya»si  bir  soniyada  m illionlab  hi- 

sobotni  am alga  oshiradigan  m ikrosxem a  -   protsessor  hisobla-

---

Internetni «Dunyo to'ri» deb ham atashadi.  Internet orqali 

kom pyuterlar istalgan vaqtda o'zaro b o g ‘Ian ish i mumkin

nadi.  Endilikda  esa  kom pyuterni  odam lar  nafaqat sum kada,  balki 

cho'ntaklarida olib yurish im koniyatiga ham egalar.

1980-yil  o'rtalarid a  global  kom pyuter  ta rm o g 'i  -   In tern et, 

boshqacha  qilib  aytganda  Butun  dunyo  to ‘ri  rivojlana  boshladi. 

Internet telefon  liniyalari  bilan  bog'langan juda  ko‘p  kom pyuterlar 

(serverlar)  dan  tashkil  topgan.  Serverlar  turli  xildagi  axborotlarni 

saqlash  uchun  xizmat qiladi.  Uni  tarm oqdagi  istagan  foydalanuv- 

chi  qabul  qilish  im koniyatiga  ega  bo'ladi.  Buning  uchun  shaxsiy 

kom pyuterdan tarm oqqa ulanishning o'zi kifoya.

Maxsus  kom pyuter dasturlari  internetdan  kerakli 

axborotni izlash  va  ko'rib chiqish imkoniyatini b e ­

radi.  Elektron  pochta  orqali esa  m aktubni b ir necha  daqi- 

qadayoq,  dunyoning istalgan nuqtasiga yuborish mumkin.

---