•d a V r n a s h r iy o t I t o s h k e n t

Tozalik -  sog'lik garovi

Sizningcha vannalar qachon  ixtiro  qilingan,  nima  deb  o'ylaysiz? 

Bunga  ko‘p  zamonlar  bo'lgan!  Eng  qadimgi  vanna  arxeologlar to ­

monidan Krit orollarida topilgan. Toplima eramizdan avval yaratilgan 

bo'lib,  marmardan  ishlangan.  Umuman  olganda qadimgi vannalar- 

ning  asosiy qismi  marmardan  ishlangan,  faqatgina yunon va  rimlik 

zodagonlar uchun vannalar maxsus tilla  hamda  kumushdan  yasal­

gan. O 'rta asrlardagi odam lar juda kam yuvinishgan, ular cho'milish 

uchun  yog'ochdan  yasalgan  bochkalarni  ishlatishgan.  XIX  asrga 

kelib xonadonlarda metall vannalar paydo bo'la boshlagan.  Hozirgi 

kundagi  alohida,  vanna  uchun  kafellar  bilan  qoplangan,  ko'zgu  va 

eng asosiysi j m rak rnatiladigan vannaxonalar XX asr boshlariga 

kelib urf  bo'la boshlagan.

Odamlar  uchun  eng  birinchi 

dush  bu  -   sharshara  bo'lgan. 

Vaqt  o'tishi 

bilan  quduqlar 

paydo  bo'lgan  va  insonlar  qu- 

duqdan  suv  olib,  o'sha  suv­

da  cho'milishgan.  Zamonaviy 

dushlar 

1810-yilda  ommaga 

kirib  keldi.  Ularning  balandligi 

3.5  m  bo'lib  suv  gaz  bilan  isi­

tiladigan  katta  idishlarda  o'r­

natilgan.  Bunday  dushlarning 

kamchiligi  shundaki,  ishlatil- 

gan  suvdan  yana  qayta-qayta 

foydalanilaverilgan. 

Dushning 

asosiy  qismi,  ya’ni  jo'm raklar 

XIX  asr  boshlarida  paydo  bo'la 

boshladi.  Yaqin  o'n  yillikda  ikki 

rejimda  ishlaydigan  dush  na-

Maxsus jo 'm ra kla r sovuq va 

issiq suvni aralashtirib beradi

---

XIX  asrga  qadar  unitaz  bi­

lan  jihozlangan  hojatxonalar 

faqatgina  qirol  xonadonida 

bo'lardi.

sadkalari  ixtiro  qilindi.  Biri­

da  suv  odatiy  dush  singa- 

ri  tushsa,  ikkinchi  rejimga 

qo'yilganida  suv  titroq  kabi, 

ya’ni  vibratsion  tarzda  tusha- 

di. Suvning vibratsion haraka- 

ti  massaj  singari  odam  tana- 

siga foydali ta ’sir ko'rsatadi.

Zam onaviy ko'rinishga ega 

bo'lgan unitazlar yoqim siz 

hidlarni yuvib ketadi

XIX  asrda  tuzilishi  qulay 

bo'lgan  u n ita z la r  kundalik 

hayotimizga kirib  keldi.  Shun­

dan  so'ng  haligacha  unitaz- 

ning  qurilishi  o'zgartirilgani 

yo'q, faqatgina uning shakli va 

materiali  o'zgarayapti  xolos.

Unitazni  yuvib  turuvchi  tru- 

basi  qayrilgan  shaklga  ega.

Bu  esa yoqimsiz  hidni yuzaga chiqishiga yo'l  qo'ymaydi.  Unitazda- 

gi  ifloslar yuvilib  ketgach trubaning  qayrilma qismida suvli  qopqoq 

hosil  bo'ladi.  Kanalizatsiyaning  hidi  tashqariga  chiqib  ketmasligi 

uchun  atayin  shunday tuzilgan.  Unitazning  suv to'planadigan  orqa 

qismida  suvga  to'lib,  toshib  ketmasligini  nazorat  qilib  turadigan 

maxsus  moslama  o'rnatilgan.  Moslama  suv  to'lishi  bilan  teshikni 

yopib qo'yadi.  Suv to'planuvchi qism  qanchalik baland  bo'lsa,  suv­

ning oqimi shunchalik kuchli bo'ladi.

---