D. A. Nurkeldiyeva

‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS

TA’LIM VAZIRLIGI

NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA
UNIVERSITETI

“Tasdiqlayman”

Maxsus pedagogika va inklyuziv ta’lim fakulteti dekani
_____ D.A.Nurkeldiyeva
«____»___________2021 y.


KURS ISHI
Mavzu: Ixtisoslashtirilgan yordamchi maktabda matematika o`qitishni tashkil etish

Himoyaga tavsiya etilsin Oligofrenopedagogika va inklyuziv ta`lim kafedrasi mudiri Ph.D., dots Hamidova M. «____» __________ 2021y.

Ilmiy rahbar O’qituvchi: «____» __________ 2021y.

Bajardi: Ibroximova Dilshoda
Toshkent – 2022-yil

MUNDARIJA

Kirish........................................................................................................................3
I Bob. Muammoni o'rganishning ilmiy- nazariy asoslari
1.1 Muammoning ilmiy,metodik adabiyotlarda yoritilishi………………………....8
1.2 ………...….14
II Bob. Ko'rishida nuqsoni bo'lgan bolalar psixologik xususiyatlarining o'ziga xosligi
2.1 Darslarda o'quvchilarning miqdoriy tasavvurlarini rivojlantirish yo'llari va usullari…………………………………………………………………….....……17
2.2 Darslarda aqli zaif o'quvchilarning miqdoriy tasavvurlarini rivojlantirish uchun tavsiyalar………………………………………………………………………...…21
Xulosa……………………………………………………………………….……25
Foydanilgan adabiyotlar ro'yxati…………………………………………...…..27


KIRISH
Mamlakatimizda yosh avlod ta’lim-tarbiyasiga alohida e'tibor qaratilmoqda. O'g'il-qizlarning zamonaviy bilim olishi,yuksak ma'naviyatli bo'lib ulg'ayishi uchun zarur sharoit yaratish borasidagi ishlar izchil davon ettirilmoqda. Hayotimizda o‘z o‘rnini topishga qiynalayotgan, adashgan, ko‘makka muhtojlari ham yo‘q emas. Shuning uchun yoshlar, ayniqsa, ularning uyushmagan qatlami bilan mas’ullar o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot o‘rnatishga xizmat qiladigan „Yoshlar murojaati“ elektron platformasini yaratish vazifasi topshiriladi», — dedi davlat rahbari. Jamiyatimizda ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy o’zgarishlar yuz berayotgan bir vaqtda vatan ravnaqini ko’zlash maqsadida asosiy e’tibor yoshlarning aqliy, ahloqiy, jismoniy barkamoligiga demak, har tomonlama yetuk, sog’lom avlodni o’stirishga qaratilyapti..” Sog’lom avlodni barkamol shaxs qilib shakllantirish g’oyatda ma’suliyatli vazifa, shu bilan birga insonparvar siyosat natijasidir. Istiqlol yillarida ta’lim sohasi davlatimiz siyosatining ustuvor yo’nalishlaridan biriga aylandi.
Jamiyatimizda yuz berayotgan ijtimoiy, iqtisodiy, ekologik o'zgarishlar jismoniy va ruhiy nuqsonga ega bolgan bolalarning ko'payishiga sabab bo'lmoqda. Malakali mutaxassislar, shu jumladan, pedagoglarni tayyorlash tizimini takomillashtirish jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy jihatdan taraqqiy etishiga jiddiy ta'sir korsatadi. Chunki, biz pedagoglar eng avvalo, barkamol avlodni voyaga yetkazishdek muhim ijtimoiy buyurtmani yetkazuvini bajaruvchi asosiy ijrochi hisoblanamiz.
O'zbekiston Respublikasining "Talim to'grisidagi" Qonuni, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi" hamda O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-2021-yillarga mo'ljallangan "Harakatlar strategiyasi"ning to'rtinchi ustuvor yo'nalishining 4.2. bandida "Imkoniyati cheklangan shaxslarni davlat tomonidan qo'llab-quvvatlashni kuchaytirish"¹ to'grisidagi farmonini olishimiz mumkin. Chunonchi, Ozbekiston Respublikasining "Talim togrisi"dagi Qonunining 23-moddasida " Jismoniy va ruhiy rivojlanishida nuqsoni mavjud, shuningdek uzoq vaqt davolanishga majbur bolalar va osmirlarni oqitish, ularni tarbiyalash hamda davolash" uchun ixtisoslashtirilgan talim muassasalari tashkil etiladi. Ixtisoslashtirilgan talim muassasalarining o'quvchilari qisman yoki to'la davlat ta'minotida bo'ladi. Mamlakatimizdagi mustaqil, huquqiy demokratik davlat, erkin fuqarolik jamiyat qurish yo'lidagi ulkan ishlar inson mohiyatini yangidan kashf qilishga, uning o'zligini anglashdagi imkoniyatlarini ro'yobga chiqarishga va manaviy barkamol, intellektual hamda aqliy-amaliy jihatdan mukammal yetuk kadrlarni tayyorlash uchun yangi shart-sharoitlar yaratib bermoqda.
Pedagogik faoliyatda, avvalombor komil inson va barkamol shaxs tayyorlash masalalariga alohida urg’u berilgan. Bu borada ajdodlarimiz merosidan keng foydalanish esa hamisha eskirmaydigan qarashlardandir. Barkamol shaxsni tarbiyalashda ularning ruhiy jarayonlari va imkoniyatlarini bilish, eshitishida nuqsoni bolgan bolalarning oziga xos xususiyatlarini bilish defektolog mutaxassislar uchun katta ahamiyatga ega.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-2021-yillarga mo’ljallangan" Harakatlar strategiyasi" Vatanimiz kelajagi bugungi yosh avlodning ilmiy salohiyati, iste’dodi, mustaqil fikrlashiga bevosita bog’liq. Shuning uchun ham bilimdon, keng dunyoqarashga ega barkamol va manaviy yetuk shaxslarni tarbiyalab yetishtirish vazifasi, davlatimiz siyosatining ustuvor yo'nalish darajasiga ko'tarilgan.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev 2020 yil 29-dekabrda Oliy Majlisga yollagan murojaatnomasidagi nutqida aytganlaridek,² Dunyo tajribasi shuni ko'rsatadiki, yosh avlodni har tomonlama barkamol etib voyaga yetkazish uchun sarflangan sarmoya jamiyatga o'n, yuz barobar ko'p foyda keltiradi. Buyuk bobokalonimiz Abu Ali ibn Sino, bundan ming yil oldin "Dovyurak va botir insonlar kelajakda sodir boladigan qiyinchiliklardan qorqmaydi"- deb bejiz aytmagan. Biz ham farzandlarimizni ana shunday mard va oliyjanob qilib tarbiyalamogimiz lozim. Yurtboshimizning yuqoridagi yuksak ishonchi biz pedagog kadrlar zimmasiga yana bir karra masuliyat yuklaydi. Hamda bu ishonch bolajak pedagog kadrlarning kasbiy tayyorgarligini va pedagogik mahoratini shakllantirishga innovatsion asosda yondashish zaruratini shakllantiradi.
Muhtaram Prezidentimiz Oliy Majlisga yo'llagan murojaatnomalarida yana shunday deb keltirib o'tganlarki, Biz jadidchilik harakati marifatparvar bobolarimiz merosini chuqur o'rganishimiz kerak. Bu ma'naviy xazinani qancha ko'p o'rgansak, bugungi kunda ham bizni tashvishga solayotgan juda ko'p savollarga to'gri javob topamiz. Bu bebaho boylikni qancha faol targ'ib etsak, xalqimiz, ayniqsa, yoshlarimiz bugungi tinch va erkin hayotning qadrini anglab yetadi.
O’zbekiston Respublikasining 15-oktyabr 2020-yilda qabul qilingan Nogironligi bo’lgan shaxslarning huquqlari to’g’risidagi Qonunining 4-moddasida:³
Nogironligi bolgan shaxslarning huquqlarini taminlashning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:
Nogironligi bo'lgan shaxslarning qadr-qimmatini, ularning mustaqilligini, tanlash erkinligini hurmat qilish;
nogironlik belgisiga ko'ra kamsitishga yo'l qo'ymaslik;
insonning huquq va erkinliklarinni amalga oshirishdagi imkoniyatlar tengligi;
nogironligi bo’lgan bolalarning rivojlanayotgan qobiliyatini va o’z individualligini saqlab qolish huquqini hurmat qilish;
ob’yetklar va xizmatlarning qulayligi;
nogironligi bo’lgan shaxslarni jamiyat va davlatning hayotiga jalb etish kabi jumlalar qat’iy belgilab qo’yilgan.