Conference proceedings

YÜKSƏK TEMPERATUR ÖLÇMƏ TEXNOLOGİYASINDA YENİ 
NAİLİYYƏTLƏR 
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti, Bakı, Azərbaycan 
E-mail: 
[e-mail]
 
Xülasə:
Elm və texnika günü-gündən inkişaf etdikcə ölçmələrdə və ölçmə vasitələrində həyata 
keçirilən proseslərin dəqiqliyinə və düzgünlüyünə təlabat daha da artır. İnkişaf etmiş nüvə yanacağı növləri üçün dəqiqlik sadəcə 
rahatlıq deyil, həm də zərurətdir. Yaxın keçmişə qədər nüvə reaktorlarının daxilindəki temperaturu birbaşa ölçmək mümkün deyildi. 
Idaho Milli Laboratoriyasında ixtira edilmiş yüksək temperaturlu şüalanmaya davamlı olan HTIR-TC termocütü bu problemi həll etdi. 
Bu termocüt vasitəsilə reaktorun içərisindəki temperatur demək olar ki, fasiləsiz şəkildə və ani qiymətdə təyin edilir. Təəccüblüdür ki, 
indiyədək nüvə enerjisinin alınmasında istifadə olunan avadanlıq məhdudiyyətləri mühəndisləri yanacaqdan bir qədər uzaq məsafədə 
alınan göstəricilərə əsasən reaktorun əsas temperaturlarını hesablamağa məcbur etmişdir. Aparılmış tədqiqatlar reaktorun tərkibində 
yerləşdirilmiş mənbənin temperaturunu ucluğunda sensor yerləşdirilmiş HTIR-TC termocütü vasitəsilə birbaşa və fasiləsiz olaraq təyin 
etməyə imkan yaratdı. Tədqiqatçılar faktiki olaraq 3D çap, ultra plazmalı nazik termoelektrodlardan istifadə edərək reaktor mənbəyinə 
daha yaxından müdaxilə edərək yanacağın temperaturunun daha dəqiq öyrənilməsi üçün termoelektrodun birbaşa mənbəyə 
yerləşdirilməsi imkanlarını araşdırmağa başladılar.