Çolpan’in köŞe yazilari (İnceleme-metiN)

 
George Dandin
 – 
“Zerefşan” gazetesinin 1927 yılı 16 Haziran sayısında yayımlanmış. 
199
Moliere – Moliere, asıl adı Jean-Baptiste Poquelin (1622-1967) Fransız drama yazarı, aktörü, tiyatro 
ustası. Bir dizi komediler yazarı, haklı olarak Fransız komedisinin babası sayılır. “George Dandin veya Bir 
Koca Nasıl Rezil Edilir” adlı komedisi 1688 yılında sahneleştirildi.
200
“Moskova Tiyatro Okulumuz tarafından” – Moliere’inin “Cimri” piyesi 1925 yılı 14 Temmuz’da 
sahneye koyuldu. 

---

227 
Oyunda mevcut çok değerli bölümler ve altın fırsatlar tam değerlendirilememiş. Şimdi 
siz karar verin: Karimjon, bizim en güçlü komedyenlerimizden biri. O komedi rollerini 
çok iyi oynamakta hatta rolün kapasitesinin üstünde bir başarı gösterebilmektedir. 
Böylesine bir başarılı komedyene, kahkahaya kıyasla daha çok trajedisi olan bir rol 
vermişler. Bunun için onun trajedili sözleri de kahkahalı sözleri de boş, heyecansız, 
tatmin edici değildi. İzleyici kızıkçı Karim’in sözlerine değil; edip Moliere şakalarına, 
tezatlarına, ustaca sözlerine gülüyordu. Hâlbuki piyes metni doğrudan okunduğu 
zamanda gülmek mümkündür. Karim’e bu rolün yanlış olarak verilmesi, bütün esere etki 
etti. Çünkü eserin can alıcı noktası o rolde, eserin ismi de aynı isimde. “Dandin” 
insanoğulları arasında çok rastlanılan iradesi zayıf, boş, beceriksiz kişilerden biridir. Eser 
onun hayattaki trajedisini dolu dolu göstermektedir. Onun komik sözlerinin de gözyaşları 
içinde söylenmesi gerekir; gözyaşları samimiyse, aktör rolünün ruhunu yansıtsa, 
gözyaşları arasından damlayıp gelen basit komik sözler de izleyiciyi güldürebilirdi. 
Güldürdüğündede endişe ve ıstırap güldürdü ki asıl meziyet budur. 
Komedyen ve kızıkçı Kerimcan trajedi rolüyle çıkınca doğal olarak onun varlığı ve 
yeteneği sezilmedi. Bu yüzden bütün eserde mevcut olan özgünlük görülemedi. 
Sahnenin eksiklikleri çok bunu sorumlu kişinin kulağına fısıldamış olalım. Son 
olarak bir şeyi söyleyip geçeyim; bu eseri bundan sonra sergilediğiniz zaman, üç tane 
sıradan çocuğun “oyun başlıyor” diye bağırmalarına da son vermek gerek.
Dahası bıktırmakta ve insana sıcak gelmemektedir.