Цитология эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида



Download 8,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet276/393
Sana12.06.2022
Hajmi8,88 Mb.
#659731
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   393
Bog'liq
2 5235723609527289419

Тараққиѐти.
Тери ривожланишининг эмбрионалмаънбалари – 
эктодерма, мезодерма ва нерв найидир. Эктодермадан эпидермис, 
мезодерманинг дерматомларидан хусусий тери - дерма ҳамда тери ости ѐғ 
қатлами – гиподермавужудга келса, нерв найидан нерв толалари, нерв 
охирлари, меланоцитлар ва Меркел ҳужайралари ҳосил бўлади. 
Пушт тараққиѐтининг биринчи ҳафталарида эпидермис бир қават ясси 
ҳужайралардан иборат, кейинчалик бу ҳужайралар «баландлашади». 
Эмбрион ҳаѐтининг 1-ойи охирларида у икки қаватли бўлади. 3-ойга келиб, 
эпителий ҳужайраларининг кўпайиши туфайли, эпидермис кўп қаватлига 
айланади. Ҳомиланинг 4 ойлик давридан бошлаб, энг сиртқи 2-3 қават 


603 
ҳужайралар яссилашади, 5 ойлик ҳомилада эпидермиснинг донадор ва мугуз 
қаватлари фақтат қўл ва оѐқ кафтларида пайдо бўлади. 7-ойдагина терининг 
ҳамма юзаси бўйлаб эпидермис базал, тиканаксимон ҳужайралар қавати ва 
мугуз қаватларга ажралади. Ялтироқ қават эса анча кеч пайдо бўлади. 
Эпидермиснинг ривожланиши билан терининг бириктирувчи тўқимали 
асоси ҳам тараққий эта боради. Дерма ва гиподерманинг ривожланиши, 
юқорида 
таъкидланганидек, 
дерматомлардан 
бошланади. 
Пушт 
тараққиѐтининг 2-ойигача дерма мезенхима ҳужайраларидан, майда қон 
томирлардан ва кўп миқдорда аморф моддадан ташкил топган бўлади. 2-
ойнинг охирига келиб мезенхима ҳужайралари фибробластларга айлана 
бошлайди. 3-ойларда коллаген толалар ва қон томирлар ҳосил бўла 
бошлайди. Шу вақтнинг ўзида тери ҳосилаларининг эпителиал куртаклари 
пайдо бўла бошлайди. Даставвал эпидермис ва дерма ўртасидаги чегара 
мутлақо текис бўлади. Ҳомила ҳаѐтининг ўрталарида бириктирувчи 
тўқиманинг эпителийга ботиб кириши натижасида дермаинг сўрғичлари 
вужудга келади ва бу чегара нотекис бўлиб қолади. Эластик толалар эса 
ҳомила ҳаѐтининг охирги ойларида пайдо бўлиб, тараққиѐти 25 ѐшларгача 
давом этади. Эмбрион ривожлана билан терида дифференциалланган 
ҳужайра элементлари ортиб борса-да, ҳомила ҳаѐтининг сўнгги даврида ҳам 
сўрғичли қават, қон томирлар ва тери ҳосилалари атрофида кўплаб кам 
дифференциаллашган, камбиал ҳужайралар сақланиб қолади.

Download 8,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   393




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish