Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

«Bocho» ichimligi. Bu ichimlik litvada yaratilgan bo‘lib, u ham sut zardobidan tayyorlanadi. Uni tay- yorlash texnologiyasi quyidagicha. Ya'ni kislotadorlik darajasi 60°T dan ortiq boMmagan sut zardobi va yog‘lik darajasi 0,08 foizdan ko‘p bo‘lmagan sut zardobi 90-95°C gacha isitiladi va 1 soat davomida shu haroratda saqlanadi. Mahsulot yuzasiga chiqqan ko‘piksimon zardob oqsili olib tashlanadi. So‘ngra zardobga 2,5 marta ko‘p suv qo‘shiladi. Unga 7,5 foiz saxaroza solinadi va 96°sda pasterlanadi hamda 28- 30°C gacha sovitiladi. Tayyorlangan mahsulotga magiz, novvoyxona xamirturishi, kuydirilgan qand va har xil aromat (xmel, rayhon kabijlar qo‘shiladi. Mahsulotni etilishi uchun uni 6-8°C da 6-8 soat saqlanadi. U gazlashtiriladi. Ichimlik quyilganda ko‘pik hosil qiladi, uning mazasi yoqimli, sut-qatiq hidini bildiradi.
«Yangilik» («novbiy») ichimligi. Bu ichimlik ham
sut zardobidan tayyorlanadi. Ba'zan uning «yangilik» kvasi deb ham ataladi. Uni tayyorlash texnologiyasi quyidagicha. Ya'ni, sut zardobi pasterlanadi, rangsiz- lanadi va filtrlanadi. Rangsizlantirish uchun «issiqlik koagulyatsiyasi» usulidan foydalaniladi. Mahsulotga qand sharbati, nowoyxona xamirturishi qo‘shiladi. Achitish ishlari 25-30°C da 14-16- soat davom etadi. So‘ngra uni 8°C va 48 soat saqlash mumkin. «Yangilik» ichimligi to‘q-jigar rang bo‘lib, ba'zan shisha ostida ozroq quykasi bo'ladi. Mazasi nordon-shirin va yo- 162



qimli, hidi issiq qora non hidini eslatadi. Kislotadorlik darajasi 60-90°T bo‘ladi.
Sut zardobidan hayvon oziqasi sifatida foyda- lanish. Bir qancha o'lkalarda hayvon ratsionida pro- teinning etishmasligi sababli ularga sut zardobini yoki sut zardobi’ negizida tayyorlangan preparatlar beriladi. Umuman ma’lumotlarga qaraganda o‘rtacha yetishtiriladigan sut zardobini deyarli 30-50% dan hayvonlami boqishda foydalaniladi.
Sut zardobi hayvonlar uchun to‘la qimmatli oziq sifatida qisman yog‘i olingan sut o‘mida ham ishlatiladi. Sut zardobi tarkibida 60 foiz mineral moddalar bo‘lishi aniqlangan. Shuningdek, 1 kg sut zardobida 0,3 oziq birligi, 22,5 g hazm bo‘ladigan protein, 48 g qand moddasi boMishi isbotlangan. Bundan tashqari, sut zardobi tarkibida karbon suvlar, lipidlar, mineral tuzlar eritmasi, oqsil birikmalari, vitaminlar, organik kislotalar, ferment va mikroelementlar bo‘lishi ham aniqlangan. Ba’zan hayvonlar uchun pastasimon quyuq zardob ishlab chiqariladi. Uning tarkibida oqsil 8-14 foiz, qumq moddalar 60-80 foiz bo‘lishi aniqlangan.
Sut zardobini qayta ishlash natijasida uni quyuqlashtirish yoki qumq holga keltirish ham mum- kin. Ayrim hollarda sut o‘rindoshi tayyorlash uchun ham sut zardobidan foydalaniladi.