Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Konservaiar germetik (zich) yopilmagan bo‘lsa, ulami sotishga mxsat berilmaydi. Bunda uning ichidagi mahsulot organoleptik jihatidan tekshiriladi. Shu- ningdek, bankani ochganda chiqqan gazning hidiga e’tibor beriladi. Mahsulotning tashqi ko‘rinishi, rangi, konsistentsiyasi, hidi va mazasi tekshirib ko‘riladi. Mahsulotning og‘irligi biror bo‘sh idishga solingan holda nazorat qilinadi va uning tarkibi tekshiriladi. Bundan tashqari, konserva bankasining ichki yuzasida qoramtir dog‘lar va zang bor-yo‘qligi aniqlangandan so‘ng qat'iy xulosaga kelinadi.


Zam onaviy usullarda go‘shtni konservalash
Zamonaviy usullar asosan go‘shtni quritish, sub- limatsiyalab quritish, ultrabinafsha, ionlanuvchi (radioaktiv) nurlar bilan nurlanish va antibiotiklar bilan konservalash shular jumlasidandir.
Go‘shtni quritish deganda, uni namsizlantirish, to‘qimalaridagi bakterial va autolik jarayonlami
to‘xtatish tushuniladi. Bunda go‘sht avval tuzlanadi, keyin 50 gradus haroratda, nisbiy namligi 35—40%li havoda 4 sutka davomida quritiladi.
Quritilgan go‘sht kukunini tayyorlash uchun go‘sht, yog‘, paylardan tozalanib maydalagichda qiy- malanib, quritgich konveyerda 6-10% namligi qolgun- cha 60-70 gradusda 2 soat davomida quritiladi. Shu usulda quritilgan go‘sht qumq xonalarda uzoq vaqt saqlanadi.
Go‘shtni sublimatsiyalab quritish. Sublimatsiya - bu moddaning qizitilgan vaqtda qattiqlikdan bevosita gaz holiga o‘tishi hisoblanadi. Bu usul yordamida
-4 ° dan -15° gacha muzlatilgan mahsulot (qon zardobi, go‘sht qiymasi, bo‘laklari, yarimfabrikatlari, pishirilgan go‘sht, endokrin ashyolari)lar quritiladi.
81



Quritish ishlari nisbatdan past haroratda va chu- qur vakuumda bajariladi. Bu usul yordamida mahsulot quritilsa, undagi muz suyuqlik fazasiz bevosita bug‘- ga aylanadi va u o‘zining dastlabki organoleptik xusu- siyatlarini yo‘qotmasdan, ferment, vitamin va ekstraktiv moddalarini (issiqlik bilan quritilganga nisbatan) to‘liq saqlanib, oddiy xonalarda buzulmasdan yil bo‘yi saqlash mumkin. Bu usulda go‘sht maxsus qurilma - germetik yopiladigan sublimatorlarda quritiladi. Bu- ning uchun muzlatilgan go‘sht 15 sm qalinlikda sub- limatoming isitiladigan qavatlari ustiga joylanadi va qavatlar 20 gradusdan 50 gradusgacha isitiladi. Go‘sht tarkibida 5-6 foiz namlik qolguncha harorat shu darajada saqlanadi. Sublimatoming bosimi 1 mm simob ustunida ushlab turiladi.
Go‘sht va go‘sht mahsulotlarini ultrabinafsha (ubn) nurlar bilan konservalash, shu nurlaming bakteriya va zamburg‘lami o‘ldirishga asoslangan. Ultrabinafsha nurlar nurlantiriladigan mahsulotning chuqur qismiga o‘tmasdan faqat uning ustidagi mik- roblami o‘ldirib, chirish jarayonlarining oldi olinadi. Shu bilan birga bir vaqtning o‘zida oziq-ovqat mah- sulotlari saqlanadigan xona havosini mikroblardan tozalaydi. Natijada nurlantirilgan go‘sht va go‘sht mahsulotlarining uy haroratida saqlanishi 3-5 martaga ortadi. Nurlantirilgan go‘shtning yetilish muddati ham 3-4 marta kamayadi.
Sanoatda asosan buv-15 va buv-30 markali bakte- rertsid lampalar qo‘llanadi. Bu lampalaming quvvati 15- 30 vatt bo‘lib, muhit harorati +10° dan +25° bo‘lganda ishlatiladi. Bu yuqorida nomlari ko‘rsatilgan lampalar uzunligi 254 mmk to‘lqinli 80 foiz bakteritsid nurlarini chiqaradi. Bu lampalar shaxmat tariqasida mahsulot- lar saqlanadigan xonalaming shiftiga o‘matiladi. Taniqli olimlardan M.M.Danilov ma'lumotiga ko‘ra ubn markali lampa bilan nurlantirilgan go‘sht 17 gradus
82



haroratda 12 kun, nurlantirilmagan go‘sht esa 3 kun, nurlantirilgan, pishirilgan kolbasalar (uy haroratida)
18 sutka, yarim (chala) dudlangan kolbasalar 30-35 sutka davomida o‘z holati va xususiyatlarini saqlab qolganligini aniqlangan.