Chizma geometriyasi va muxandislaik grafikasi

8-MAVZU.
 SIRTLAR. SIRTLAR VA ULARNING CHIZMADA 
BERILISHI.
 
                   Reja: 
1
. Sirtlar va ularning chizmada berilishi. 
2. Sirtlarning o`zaro kesishuvi 
3. Konus bilan silindrning kesishuvi. 
4. Silindr bilan silindrning o’zaro kesishish chizig’ini yasash
. 
                               
Tayanch iboralar va tushunchalar
 
Sirt, algebraik sirt, transsendent sirt, kinematik sirt yasovchi, yo 'naltiruvchi, sirtning 
karkasi, aylanish sirtlari, ikkinchi tartibli sirt, chiziqli sirt, vint sirt.
 
Umumiy ma'lumotlar 
Biror  chiziqning  fazodagi  uzluksiz  harakati  natijasida  turli 
sirtlar
  hosil  qilish 
mumkin. Sirtlarning hosil qilishning turli usullari ma'lum. 
                                           1-rasm.                                   2-rasm. 
Yasovchilarning turiga qarab egri chiziqli yasovchi hosil qilgan sirt  
egri  chiziqli 
sirt 
(1-rasm), to'g'ri chiziqli yasovchi hosil qilgan sirt 
chiziqli sirt 
(2-rasm) deb ataladi. 
Sirtlar hosil bo'lish jarayoniga qarab qonuniy va qonunsiz sirtlarga bo'linadi. Sirtning 
hosil  bo'lishi  biror  matematik  qonunga  asoslangan  bo'lsa,  bunday  sirt 
qonuniy sirt 
deyiladi.  Doiraviy  silindr,  konus,  sfera  kabi  ikkinchi  tartibli  sirtlar  bunga  misol  bo'la 
oladi. 
.Sirtning hosil bo'lishi xech qanday qonunga 
asoslanmagan bo'lsa, bunday sirt 
qonunsiz sirt 
deb ataladi. Bunga topografik (3-rasm) va 
empirik (tajriba asosida olingan) sirtlar (4-
rasm) kiradi. 
3-rasm