Chiziqli funksiyalar
Reja:
Chiziqli funksiya.
Kasr - chiziqli funksiya
Yuqori yarim tekislikni birlik doiraga akslantirish.
Chiziqli funksiya.
W=az+b
ko’rinishdagi funksiya chiziqli funksiya deyiladi, bunda a va b lar o’zgarmas kompleks sonlar va a 0 .
Bu funksiya to’plamda aniqlangan, unga teskari funksiya ham chiziqli funksiya bo’lib, u quyidagi
ko’rinishga ega.
(1) va (2) akslantirishlardan va tekislik nuqtalari o’zaro bir qiymatli moslikda ekanligi kelib chiqadi. Bunda z= da w= bo’ladi va aksincha.
Ravshanki,
w'=(az+b)'=a
Demak,
w=az+b
akslantirish tekislikni tekislikka konform akslantiradi.
w=az+b chiziqli funksiyani quyidagi 3 ta akslantirishlarni kompozitsiyasi shaklida tasvirlash mumkin.
1. z1=eiz ( burchakka burish)
2. z2=mz1 (m marta cho’zish)
3. w=z2+b (b vektorga parallel siljitish)
w=f(z) funksiya biror E sohada (E ) berilgan bo’lsin.
Agar aE nuqtada
f(a)=a
tenglik bajarilsa, z=a nuqtada w=f(a) akslantirishning qo’zgalmas nuqtasi deyiladi.
w=az+b akslantirish
a=1 da z= qo’zg’almas nuqtaga,
a1 da ikkita z1=, z2= qo’zg’almas nuqtalarga ega bo’ladi.
Kasr - chiziqli funksiya
ko’rinishdagi funksiya kasr-chiziqli funksiya deyiladi, bunda a,b,c,d lar o’zgarmas kompleks sonlar, z-kompleks o’zgaruvchi. ad-bc=0 bo’lgan hol biz uchun qiziqarli emas.
c0 bo’lganda
C=0 bo’lganda w()= deb qaraymiz.
(3) munosabatni z ga nisbatan echish natijasida berilgan kasr-chiziqli funksiyaga nisbatan teskari bo’lgan
funksiyaga kelamiz, bu yerda ham
c0 da, z()=
c=0 da z()=
deb qaraymiz.
Demak,
funksiya to’plamda
funksiya esa to’plamda aniqlangan. (3) funksiya to’plam nuqtalarini to’plam nuqtalariga o’zaro bir qiymatli akslantiradi.
Ravshanki,
bo’lib, bu hosila
to’plamda chekli hamda (4) shartga binoan w’0.
Demak,
akslantirish
to’plamda konform akslantirish bo’ladi.
Endi
akslantirishning va nuqtalarda konform bo’lishini ko’rsatamiz.
1)c0 bo’lsin. Bu (3) ning nuqtada konform bo’lishini ko’rsatish uchun
ni qaraymiz.
Ravshanki,
bo’lib,
bo’ladi. Demak, qaralayotgan akslantirish nuqtada konform bo’ladi.
(3) ning nuqtada konform bo’lishini ko’rsatish uchun
ni qaraymiz. Unda
bo’lib, z1=0 bo’lganda
bo’ladi. Demak, (3) akslantirish z= nuqtada konform bo’ladi.
2) c=0 bo’lsin. Bu holda
bo’lib, z= nuqta w= nuqtaga akslanadi.
Agar , deyilsa, unda
bo’lib, z1=0 nuqtada
bo’ladi. Demak, (3) akslantirish z= nuqtada konform akslantirish bo’ladi.
Shunday qilib,
akslantirish tekislik nuqtalarini tekislik nuqtalariga konform akslantirar ekan.
Do'stlaringiz bilan baham: |