Chirchiq davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim yo‘nalishi 20/1 guruh talabasi umidullayeva umidaning musiqa o‘qitish metodikasi fanidan mustaqil ishi mavzu: Musiqa o‘qitish metodikasi. Reja

Aralash tipidagi dars musiqa ta'limining asosiy uch faoliyatini: jamoa bo'lib qo'shiq aytish, musiqa tinglash va musiqa savodini o'z ichiga oladi. U shuning uchun aralash deb ataladiki, bu tipdagi darsda yangi material o'tishdan tashqari, o'tilgan darslar qaytariladi.
Darsda tushintiriladigan material murakkab bo'Isa, uni ixchamlashtirish va qaytarishni bolalar miyasini zo'riqtirmay, ularga dam beradigan qilib tuzish kerak. Agar yangi material og'ir bo'lmasa, uni ko'proq berish mumkin, qaytarish vaqtida esa faqat murakkab joylar ustida to'xtalish zarur. Musiqa darsida bir-biri bilan uzviy bog'lab va vazifasi jihatidan to'g'ri taqsimlab olib boriladigan uchta bo'lim mavjudligini unutmaslik kerak. Shunig uchun bir faoliyat bo'yicha yangi material o'tilsa, qolgan faoliyatlar bo'yicha qaytarish tavsiya qiiinadi. Masalan, agar darsda yangi qo'shiq o'rganilayotgan bo'Isa, musiqa savodi bo'yicha o'tilganlami qaytarish kerak. Mabodo darsda avvalgi darslarda o'rganilgan qo'shiq ustidagi ish davom ettirilsa, o'qituvchi musiqa savodi bo'limida yangi mavzu o'tishi mumkin.
Odatda, musiqa tinglashdan orom beruvchi faoliyat sifatida foydalaniladi. Agar dars yangi, og'ir materiallar bilan to'lgan bo'lsa, musiqa tinglashda bolalarga xordiq berish maqsadida ularga ma'lum bo'lgan asarlami qaytarish maqsadga muvofiqdir. Darsda yengil material berilsa, yangi musiqa asarini ko'rsatish mumkin.
Darsda qaysi faoliyat turini avval o'tish kerak, degan muammo ham bor. Bu narsa ko'p sabablarga bog'liq va tuzilishi bir xil, araiash tipdagi darslarda variantlar haddan tashqari ko'p bo'lishi mumkin, lekin araiash tipdagi musiqa darslarining tuzilishi uchun xarakterli bo'lgan ba'zi umumiy tamoyillarini quyidagicha belgilanadi:

1. 
   Darsning birinchi yarmi eng unumli bo'ladi, chunki bolalar ham charchamagan va diqqati bir yerga to'plangan bo'ladi. Shuning uchun darsni rejalashtirishda qaysi faoliyatga tegishliligidan qat'iy nazar yangi va murakkab materialni darsning birinchi yarmida berish kerak.
   
2. 
   Darsda charchash va zerikishni dam berish bilan, murakkab materialni yengilrog'i bilan, aqliy mehnatni amaliy mashg'ulotlar bilan, qo'shiq aytishni boshqa faoliyat bilan mohirona almashtirib turish lozim.
   
3. 
   Darsga qo'shiq aytish, musiqa savodi, musiqa tinglashni kiritish kerak. Boshlang'ich sinflarda ayrim hollarda musiqa savodi yoki musiqa tinglashni kiritmasa bo'ladi. Lekin hamma sinflarda jamoa bo'lib qo'shiq kuylash faoliyati bo'lishi shart.
   
4. 
   Dars jarayonidagi asosiy faoliyat jamoa bo'lib qo'shiq aytish hisoblanadi.
   
5. 
   Iloji boricha darsni qo'shiq aytishdan boshlash kerak. Chunki bu holat bolalami yaxshi uyushtiradi va ruhini tetiklashtiradi.
   
6. 
   Notaga qarab qo'shiq aytish va musiqa uquvini o'stiruvchi mashqlar uchun har bir darsda 8-10 daqiqa vaqt ajratilishi kerak.
   
7. 
   Musiqa tinglash va qo'shiqlami takrorlash dars so'ngida o'tkaziladi.
   
8. 
   Har bir darsda o'tilgan yangi mavzu takrorlanishi va mustahkamlanishi zarur.
   
9. 
   Shu tamoyillar asosida dars tuzilishini quyida eng ko'p foydalaniladigan sxema bo'yicha tuzish mumkin:
   

1. 
   jamoa bo'lib qo'shiq kuylash;
   
2. 
   musiqa savodi (yangi mavzu va notaga qarab qo'shiq aytish);
   

v) qo'shiq kuylashni davom ettirish;
g) musiqa tinglash (yangi asar);
d) avvalgi darslarda o'rganilgan qo'shiqlami qaytarish;
yoki

1. 
   qo'shiq kuylash;
   
2. 
   yangi qo'shiqni o'rganish;
   

v) musiqa savodi (takrorlash)musiqa uquvini o'stiruvchi mashqlar, amaliy topshiriqlar, notaga qarab qo'shiq aytish;
g) o'rganilgan qo'shiqni takrorlash;
d) musiqa tinglash (yangi asar).