Chirchiq davlat pedagogika instituti shukurullo mardonov umida zokirova

tarbiyalash 
talablari
: 
-ma’naviy-estetik tarbiyaning yuqori darajasiga intilish, ma’naviy-
estetik tarbiyada ajdodlarimizning milliy, umuminsoniy va milliy 
g‘ururga sabab bo‘lgan yuksak badiiy “abadiy qadriyatlari” dan 
foydalanish; 
-milliy va jahon badiiy madaniyatiga qo‘shgan hissasidan 
g‘ururlanish;
-ushbu 
qadriyatlardan 
kasbiy-shaxsiy 
rivojlantirish 
uchun 
ma’naviy-estetik potensialni oshirish; 
-o‘zbek xalqi uzoq ajdodlarining badiiy madaniyatiga, o‘z va 
boshqa xalqlarning milliy-badiiy qadriyatlariga qiziqish uyg‘otish; 
-o‘zbek va boshqa xalqlarning yuksak ma’naviy-estetik, estetik-
tarbiyaviy salohiyati va yorqin milliy koloritni o‘z ichiga olgan “abadiy 
qadriyatlar”ni bilish; 
-milliy san’at xazinasidan san’at asarlarini hissiy-irodaviy, estetik-
ma’naviy asosda tahliliy (berilgan algoritmlarga muvofiq) idrok etish; 
o‘z hissiy-estetik qadriyatlarini anglash, shuningdek, professional 
munosabatni aniqlash; 
-shubhasiz, olingan ma’naviy-estetik e’tiqodlar, motivlar, his-
tuyg‘ular, bilimlar, tushunchalar, g‘oyalar, taassurotlar, faol qobiliyat, 
ma’naviy-estetik 
salohiyatni 
ajdodlarimizning 
tarixiy-madaniy 
merosidan yuqori darajadagi badiiy “abadiy qadriyatlar”ga “kiritish” - 
kelajakdagi o‘quv amaliyotida turli xil vazifalar va ishlarni bajarish, 
ma’naviy-estetik mazmundagi ma’rifiy faoliyatga kiritish; 
-o‘zining “ma’naviy-estetik yutuqlari” bo‘yicha o‘zini tanqidiy 
baholash, o‘zining ma’naviy-estetik tarbiyasini ob’ektiv baholash 
(“Men” tushunchasi kontekstida kasbiy-shaxsiy nuqtai nazardan); 
ma’naviy-estetik o‘zini o‘zi takomillashtirishga bo‘lgan qiziqish va 

---

233 
ehtiyoj nafaqat o‘zbek badiiy merosi sohasida, balki boshqa xalqlarda 
ham zarur; 
-shaxsning nafaqat muhim milliy ma’naviy-estetik, balki 
umuminsoniy fazilatlarini shakllantirish; 
-ma’naviy-estetik tarbiyaning kasbiy-shaxsiy konsepsiyasi zarur. 
Pedagogik fanlarni o‘rganish jarayonida bo‘lajak o‘qituvchilar 
uchun milliy-badiiy qadriyatlar bo‘yicha ma’naviy-estetik tarbiya 
muammosini hal qilish ilmiy asoslangan pedagogik asoslarni talab 
qiladi. Pedagogik fanlar dasturlarining mazmunini (modifikatsiyalangan 
yondashuv darajasida) ko‘rib chiqish va aniqlash, shuningdek 
muammoni hal qilish uchun nazariy-pedagogik va nazariy-amaliy 
asoslarni ishlab chiqish kerak. 
Bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik trbiyalash pedagogik 
fanlarni o‘rganish jarayonida ularning dasturlarini o‘zgartirish uchun 
(ma’lum bir munosabatda), tadqiqotning maqsadi va vazifalariga 
muvofiq amalga oshirildi. Bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik 
tarbiyalash pedagogik fanlarni o‘qitish jarayonida zamonaviylashtirilgan 
dasturlar ularning konsepsiya, maqsad va vazifalari asosida amalga 
oshirildi. Pedagogik fanlar dasturlariga bo‘lajak o‘qituvchilarni 
ma’naviy-estetik tarbiyalash bo‘yicha qo‘shimchalar kiritilib, kelgusi 
pedagogik faoliyatida erishilajak ma’naviy-estetik tarbiya natijalarning 
“integratsiyalashuvi”ga erishildi. 
Pedagogik fanlarni o‘rganish jarayonida bo‘lajak o‘qituvchilarning 
badiiy meros bo‘yicha ma’naviy-estetik tarbiyalashning nazariy, 
pedagogik va amaliy asoslari ishlab chiqilgan, ularning eng muhimlari 
quyidagilar: metodologiyasi, bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik 
tarbiyalashga konseptual yondashuvi; ma’naviy-estetik tarbiyalashda 
ishlatiladigan 
o‘quvchilarning psixologik va yoshga bog‘liq 
xususiyatlari; bo‘lajak o‘qituvchilar uchun ma’naviy-estetik tarbiyalash 
jarayonini optimallashtiradigan psixologik-pedagogik shart-sharoitlari; 
bo‘lajak o‘qituvchilar uchun ma’naviy-estetik tarbiyalash tamoyillari, 
omillari va qonuniyatlari; bo‘lajak pedagogik kadrlarni ma’naviy-estetik 
tarbiyalashning pedagogik jarayoni, uning tizimli-mazmunli asoslari, 

---

234 
asosiy tarkibiy qismlari; bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik 
tarbiyalashning pedagogik texnologiyalari; ma’naviy-estetik tarbiyalash-
ni tashkil etish shakllari, usullari, vositalari, uslubiy yondashuvlari; 
bo‘lajak o‘qituvchilarga ma’naviy-estetik, potensial-tarbiyaviy mazmun-
dagi topshiriqlar; bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik tarbiyalash 
natijalarini ijtimoiylashtirish; bo‘lajak pedagogik kadrlarni ma’naviy-
estetik tarbiyalash bo‘yicha qo‘yiladigan talablar. 
Pedagogik 
fanlarning 
zamonaviylashtirilgan 
mazmunidan 
pedagogik-ijodiy foydalanish, pedagogik fanlarni o‘rganish jarayonida 
bo‘lajak o‘qituvchilarni ma’naviy-estetik tarbiyalash-ning nazariy-
pedagogik va nazariy-amaliy asoslari - bo‘lajak o‘qituvchilarni 
ma’naviy-estetik tarbiyalashning xalq tarixiy-madaniy merosidagi 
milliy-badiiy qadriyatlari asosida qurilishini kutilayotgan natija sharti 
sifatida qarash mumkin. 
Keyingi bo‘lim o‘rganilayotgan jarayonida bo‘lajak o‘qituvchilarni 
ma’naviy-estetik tarbiyalashning taxminiy mezonlariga erishilganligini 
isbotlashga bag‘ishlangan.