Chiqindilarni boshqarish

Ekologik normativlar loyihasi
«IShLAB ChIQILGAN»:
Ishlab chiqqan tashkilot rahbari
_____________________________
) ) (имзо)
02___ yil «___» ______________
shahar (tuman), yil
Atrof muhitga ta'sir ko‘rsatishning III va IV toifalariga tegishli bo‘lgan faoliyat turlari bo‘yicha tashkilotlar uchun ifloslantiruvchi moddalarni atmosferaga chiqarishning chegaralangan yo‘l qo‘yiladigan ekologik normativlari (ifloslantiruvchi moddalarni oqova suvlar bilan yuza suv havzalari yoki joy relefiga oqizib yuborishning yo‘l qo‘yiladigan chegaralangan oqizib yuborish) (chiqindilar hosil bo‘lishi va joylashtirilishi)ning
TITUL VARAG‘I
«TASDIQLAYMAN» «TASDIQLAYMAN»
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat Tashkilot rahbari qo‘mitasi, viloyatlar, Toshkent shahar tabiatni muhofaza qilish qo‘mitalari raisi
_____________________________ _____________________________
(imzo) F.I.O. ) (imzo) F.I.O.
02___ «___» ______________ 02___ yil «___» ______________
M.O‘. M.O‘.
____________________________________________________________uchun
(tashkilot nomi)
Ekologik normativlar loyihasi
“IShLAB ChIQILGAN»:
Ishlab chiqqan tashkilot rahbari
_____________________________
) )
02___ yil «___» ______________
shahar (tuman), yil
Ekologik normativlar loyihalarini ishlab chiqish va kelishish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
22-ILOVA

Ekologik normativlar loyihasi bo‘limlari nomlari

Ekologik normativlar loyihasi mazmuni
Annotatsiya
Mundarija Kirish
Ob'ekt to‘g‘risida umumiy ma'lumotlar
Atrof-muhitni ifloslantirish manbai sifatida ob'ektining tavsifi
Ob'ektni rivojlantirish istiqbollari
Ifloslantiruvchi moddalarni atmosferaga chiqarib tashlashni normalashtirish
Ifloslantiruvchi moddalarni atrof-muhitga chiqarib tashlashni normalashtirish
Chiqindilarni normalashtirish va ular joylashtiriladigan joylarning tavsifi
Atrof-muhitga ta'sir ko‘rsatish normativlariga erishish bo‘yicha tabiatni muhofaza qilish tadbirlari
Ekologik normativlarga rioya qilinishini ustidan nazorat qilish
Ekologik normativlar
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
Ekologik normativlar loyihasiga ilova
1. «Annotatsiya»da quyidagilar keltiriladi:
uning uchun chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar va chiqindilar
normalashtiriladigan ob'ekt nomi; chiqarib tashlashlar manbalari soni, ulardan — tashkil etilgan va uyushtirilmagan, jami chiqarib tashlashlarga ularning ulushi, chang-gaz tozalagich uskuna bilan jihozlanganligi; ifloslantiruvchi moddalarning miqdori, nomlari va ularning jami chiqarib tashlashlarga ulushi ko‘rsatilgan holda amalga oshirilgan ishlarning asosiy natijalari;
suv iste'moli va suv ajratish hajmi, oqimlarning tozalash inshootlari mavjudligi, cheklangan yo‘l qo‘yiladigan oqizib yuborishlarning normalarini hisoblab chiqarish
natijalari; tashkilotda paydo bo‘ladigan chiqindilarning miqdori (massasi to‘g‘risidagi
umumiy ma'lumotlar, ularning atrof-muhit uchun xavfliligi darajasi; chiqindilarni vaqtincha to‘plash maydonchalari (joylari)ning (ochiq, yopiq) umumiy soni; chiqindilar borasidagi ishlar sohasida rejalashtirilayotgan tadbirlar to‘g‘risidagi ma'lumotlar ko‘rsatiladi; atrof-muhitga ta'sir ko‘rsatish bo‘yicha tashkilotning toifasi; ifloslantiruvchi moddalarni atmosferaga chiqarib tashlashning, ifloslantiruvchi moddalarni suv ob'ektiga va joyning relefiga oqizib yuborishning amaldagi miqdori hamda umuman ob'ekt bo‘yicha ekologik normativlar.

2. 
   «Kirish»da ular asosida ekologik normativlar loyihasi ishlab chiqilgan. asosiy normativ hujjatlar loyihasi; ushbu ob'ektda chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar va chiqindilarni normalashtirish ishlarini amalga oshirish keltiriladi.
   
3. 
   «Umumiy ma'lumotlar» bo‘limida quyidagilar keltiriladi: ob'ektning nomi, uning pochta manzili, idoraga qarashliligi; qisqacha tarixiy ma'lumotnoma (qurilgan yili, kengaytirilishi) va yaqin 5 yil
   

uchun rivojlantirish istiqbollari; ifloslantiruvchi moddalarni atmosferaga chiqarib tashlash, suv ob'ektlariga oqizish manbalari, chiqindilar va eksplikatsiyalarni saqlash joylari qog‘ozga tushirilgan holda ob'ekt hududining bosh rejasi; hududning funksional vazifasi, yaqin turar joylargacha bo‘lgan masofa, hisoblab chiqilgan to‘g‘ri uchburchakka bog‘langan koordinatlar masshtabi va tizimi batafsil tavsiflangan, suv muhofazasi zonasi va chiqindilarni joylashtirish zonasi ko‘rsatilgan holda ob'ekt joylashtirilgan shahar (tuman) qismining vaziyatli rejasi.

2. 
   «Atrof-muhitni ifloslantirish manbai sifatida ob'ektning tavsifi» bo‘limida quyidagilar keltiriladi:
   

ishlab chiqarish texnologiyasi tavsifi;
chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar va chiqindilar paydo bo‘lishi manbalari
sifatida atrof-muhitni ifloslantirish nuqtai nazaridan texnologik asbob-uskunalar va texnologik jarayonlar tavsifi. Ma'lumotlar matnli shaklda yoki bloklar — har bir uchastka bo‘yicha ishlab chiqarish jarayonlari sxemalari shaklida taqdim etiladi. Bunda har bir blokda-sxemada alohida bloklar shaklida quyidagilar mavjud bo‘ladi: ishlab chiqarish operatsiyalari; mahsulot natijasida olinadigan xom ashyo, materiallar, zagatovkalar tushishi manbalari (ushbu uchastkaning); hosil bo‘ladigan chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar va chiqindilar; chiqindilar bilan kelgusidagi operatsiyalar (ularning aynan qaerga tushishi ko‘rsatilgan holda); hosil bo‘ladigan chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar va chiqindilarning miqdori va tarkibiga ta'sir ko‘rsatuvchi foydalaniladigan xom ashyo va materiallar ro‘yxati va tavsifi; mavjud tozalash inshoatlarining qisqacha tavsifi, ularning texnik holati va ish
samaradorligi tahlili; balansdagi chiqindilar poligonlari, saqlash joylarining mavjudligi, ularning
tavsifi;
chiqindilarni qayta ishlash, zararsizlantirish bo‘yicha qurilmalar va
texnologiyalar tavsifi; hiqindilarni joylashtirish ob'ektlarida atrof tabiiy muhitining holatini kuzatishni
tashkil etish to‘g‘risidagi ma'lumotlar; mavjud avariyaga qarshi tadbirlar va hosil bo‘ladigan chiqindilarning atrof-
muhit holatiga ta'sirini pasaytirishga qaratilgan tadbirlar to‘g‘risidagi ma'lumotlar; ishlab chiqarishning qo‘llaniladigan texnologiyasi va chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlarni tozalash, chiqindilarni utillashtirish va qayta ishlash usullarining respublika va chet eldagi ilg‘or ilmiy-texnik darajaga muvofiqligi darajasini baholash.
Ekologik normativlarni hisoblab chiqish uchun foydalaniladigan
ma'lumotlarning to‘liqligi va ishonchliligini asoslash uchun, texnologik reglament asosida moddiy-xom ashyo balansi to‘g‘risidagi ma'lumotlar taqdim etiladi.
Atrof-muhitni ifloslantiruvchi moddalar ro‘yxati xatlov o‘tkazishda aniqlanadi.

5. 
   «Rivojlantirish istiqbollari» bo‘limida yaqin besh yil uchun ob'ekt to‘g‘risidagi ma'lumotlar keltiriladi. Rivojlantirish istiqbollarini tavsiflashda unumdorlikning o‘zgarishi, rekonstruksiya to‘g‘risidagi ma'lumotlarni, ishlab chiqarishlarni, chiqarib tashlash, oqizib yuborish va chiqindilar paydo bo‘lishi manbalarini tugatish, yangi texnologik liniyalar qurish to‘g‘risidagi ma'lumotlar, tabiatni muhofaza qilish tadbirlarining asosiy istiqbolli yo‘nalishlari to‘g‘risidagi umumiy ma'lumotlarni, ishlab chiqarishlar, sexlarni rekonstruksiya qilish, kengaytirish va yangilarini ishga tushirish muddatlarini hisobga olish zarur. Rivojlanish istiqbolini belgilab beruvchi hujjatga havola qilinadi, rekonstruksiya qilish, kengaytirish yoki yangi qurilish uchun loyiha mavjudligi, uni davlat ekologik ekspertizasi tashkilotlari bilan kelishish to‘g‘risidagi ma'lumotlar ko‘rsatiladi.
   

Chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar va chiqindilar paydo bo‘lishining amaldagi solishtirma ko‘rsatkichlari O‘zbekiston Respublikasida va chet elda texnik jihatdan erishiladigan ko‘rsatkichlar bilan qiyoslab tahlil qilinadi, eng yaxshi yo‘l qo‘yiladigan texnologiyalar bilan taqqoslanadi. Ifloslantiruvchi moddalar emissiyasi eng yaxshi yo‘l qo‘yiladigan texnologiyalar bo‘yicha emissiyalar bilan taqqoslanadi. Chiqindilarni utillashtirish qilish va qayta ishlash bo‘yicha ilg‘or texnologiyalar mavjudligi va ulardan foydalanish imkoniyati to‘g‘risidagi ma'lumotlar keltiriladi.

5. 
   «Ifloslantiruvchi moddalarni chiqarib tashlashni normalashtirish» bo‘limi ushbu Nizomning 16—21-bandlariga muvofiq ishlab chiqiladi.
   
6. 
   «Ifloslantiruvchi moddalarni atrof-muhitga oqizib yuborishni normalashtirish» bo‘limini ishlab chiqish ushbu Nizomning 24—29-bandlari talablari asosida amalga oshiriladi.
   
7. 
   «Chiqindilarni normalashtirish va ularni joylashtirish joylari tavsifi» bo‘limi quyidagilarni o‘z ichiga oladi: ishlab chiqarish jarayonida hosil bo‘ladigan chiqindilar ro‘yxati, tarkibi va fizik-
   

kimyoviy tavsiflari bayoni; ushbu Nizomning 33—37-bandlari talablariga muvofiq paydo bo‘ladigan
chiqindilarning hisob-kitobi va normativlarini asoslash;
«Chiqindilarning tasnif katalogi»ga muvofiq chiqindilarning xavflilik klassini belgilash (ushbu Nizomga 15-ilova); chiqindilarni to‘plash va saqlash shartlarini tahlil qilish;
chiqindilarni vaqtincha saqlash (to‘plash) joylari tavsifi, chiqindilarni vaqtincha
saqlash (to‘plash) miqdorini va chiqindilarni tashib ketishning davriyligini asoslash. Chiqindilarni joylashtirish limitining hisob-kitobida quyidagilar bo‘ladi:
ushbu Nizomga 17-ilovaga muvofiq boshlang‘ich ma'lumotlar; ushbu Nizomga 17-ilovaga muvofiq hisob-kitob natijalari jadvali.
Chiqindilarni qayta ishlash, zararsizlantirish bo‘yicha qurilmalarga ega bo‘lgan yoki ularni ijaraga oluvchi ob'ektlar «Chiqindilarni qayta ishlash, zararsizlantirish bo‘yicha qurilmalar va texnologiyalar tavsifi» kichik bo‘limining chiqindilar hosil bo‘lishi normativlari bo‘limiga kiritiladi. Har bir mavjud (ijaraga olingan) qurilma bo‘yicha quyidagi ma'lumotlar keltiriladi: qurilmalarning loyiha tavsiflari, qayta ishlatishning amaldagi hajmi, qayta ishlanadigan yoki zararsizlanadigan chiqindilar turlari, ikkilamchi hosil bo‘ladigan chiqindilar tavsifi (ikkilamchi hosil bo‘ladigan chiqindilar to‘g‘risidagi ma'lumotlar birlamchi paydo bo‘luvchi chiqindilar bilan birgalikda ekologik normativlar loyihasining boshqa bo‘limlariga kiritiladi).
9. «Atrof-muhitga ta'sir ko‘rsatishning normativlariga erishish bo‘yicha tabiatni muhofaza qilish tadbirlari» bo‘limida normativ darajagacha atrof-muhitga yuklama pasaytirilishini ta'minlaydigan amalda bajariladigan tadbirlar va ularni amalga oshirishning davriyligi to‘g‘risidagi ma'lumotlar keltiriladi. Bo‘limga:
chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar va chiqindilar hosil bo‘lishi miqdorini
kamaytirish; avariyali tashlamalar suv havzalariga tushishining oldini olish; tozalash qurilmalari ishi samaradorligini oshirish; chiqindilarni qayta ishlash, ulardan foydalanish, ularni zararsizlantirish
texnologiyalarini joriy etish; qo‘yiladigan ekologik talablarga javob beradigan chiqindilar saqlash joylarini
tashkil etish va to‘liq jihozlash;
oldin to‘plangan chiqindilarni (qayta ishlash, zararsizlantirish, joylashtirish va
hokazo maqsadlarda) tashib olib ketish; chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar manbalarida, chiqindilarni joylashtirish
ob'ektida atrof-muhit moonitoringini olib borish; paydo bo‘lgan chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar va chiqindilarning atrof tabiiy muhiti holatiga ta'sirini boshqacha kamaytirish bo‘yicha o‘tkaziladigan (rejalashtiriladigan) tadbirlar to‘g‘risidagi materiallar kiritiladi.

10. 
    «Ekologik normativlarga rioya etilishini nazorat qilish» bo‘limida ekologik normativlarga rioya etilishi nazorat qilinadigan chiqarib tashlashlar, oqizib yuborishlar manbalari va chiqindilarni saqlash joylari, shuningdek ob'ekt rahbari tomonidan tasdiqlanadigan reja-jadvalga muvofiq nazorat qilinadigan ingredientlar nomi asoslanadi.
    
11. 
    «Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati» bo‘limida ishlarni bajarishda foydalanilgan metodik ko‘rsatmalar, normativ hujjatlar, shuningdek boshqa adabiyotlar manbalari keltiriladi.
    
12. 
    Ilovalar ularni eslatish tartibida joylashtirilgan holda rasmiylashtiriladi.