Chet el firmalarining

10.1. CHET EL FIRMALARNING RELELARI
C
10.2-rasm. QNI turidagi rele
het el firmalarining eng yaxshi namunali relelari bir–birlaridan elektr-magnitlarini konstruksi-yasi, kontaktlar tizimi, elektr o‘lchamlari bilan farq qilishadi. QNI turidagi rele (10.2-rasm) yaxlit asos 1 ga mustah-kamlangan bo‘lib, o‘zak 3 da joylashtirilgan g‘altak 2, G–shaklli yarmoga, anti-magnit shtift 4 bilan buril-ma yakor 5, siqilishga ish-laydigan qaytaruvchi pru-jina 6 ga ega. Kontakt tizi-mi to‘rtta vertikal kolon-kali tayanch 9 prujinalar-dan iborat. Harakatsiz R va O kontakt prujinalarini cheklovchi 8 plankalar tutib turibdi, bular esa yarmoga payvandlangan ustquyma 7 bilan ulangan. U kontaktning harakat-lanuvchi prujinalari yakor bilan bog‘langan boshqaruvchi planka 10 yordamida siljitiladi. Kontakt prujinalari fosforli bron-zadan, ro‘para va orqa kontakt-lari grafit to‘ldirgichli kumush-dan, umumiy kontaktlari ku-mushdan tayyorlanadi. Rele shtepselli ulanmaga ega va kuchlanishi 12, 24 xamda 50 V zanjirlarda ishlatish uchun mo‘l-jallangan.
S
10.3-rasm. K50 turidagi rele
iemens (Germaniya) fir-masi neytral K5O relesini yaratdi (10.3-rasm). U g‘altak 6, o‘zak 5, yarmo 7, yakor 4, cho‘zilishga ishlovchi qaytaruvchi prujinadan 3 dan iborat. Kon-taktlarni boshqarish, kumush shtift 1 larga ega kontaktning etaklovchi tortqisi 2 yor-damida bajariladi. Yakorning qaytarilishi, spiral prujina va kontaktning yetaklovchi tortiqisini massasi ta’siri bilan bajariladi. Rele, kontaktlarning holatini ko‘rishga qulay-likka ega, normal va kuchaytirilgan kontaktlar bilan yaratiladi hamda strelka elektr yuritmalarini boshqarish zanjirida ishga tushiruvchi sifatida ishlatiladi (10.4-rasm)¹.



10.4-rasm. K50 turidagi relening ko’nishi