Ч а с т ь I i I главный редактор

215
“Young Scientist” . # 28 (370) . July 2021
Young Scientist O’zbekiston
yo'nalishda bajarilayotgan ishlarni va amalga oshirilayotgan 
chora-tadbirlarni samarali muvofiqlashtirishga yo'naltirilgan 
davlat siyosatini bosqichma-bosqich ro'yobga chiqarish 
maqsad qilib qo'yilgan. O'zbekiston ko'p millatli, ko'p 
konfessiyali davlatdir. Bunday davlatda millatlararo totuvlik va 
diniy bag'rikenglik ijtimoiy-siyosiy barqarorlik va taraqqiyotni 
ta'minlashning asosiy shartlaridan biri hisoblanadi. Shuning 
uchun millatlararo totuvlik mamlakatimizda qurilayotgan 
demokratik jamiyatning asosiy tamoyillaridan biridir. O'tgan 
qisqa davr ichida mazkur yo'nalishda qator ishlar amalga 
oshirildi va millatlararo totuvlikni rivojlantirishga keng zamin 
yaratildi. Fuqarolik jamiyati o'z navbatida, turli etnik nizolar, 
ziddiyatli vaziyatlar, to'qnashuvlar yuki ostida qolgan hozirgi 
davrda, bir tomondan, insoniyat o'zining bir butunligini, 
ikkinchi tomondan, alohida olingan har bir jamiyat ichki birlik, 
totuvlik va hamkorlik bo'lgandagina mavjud muammolarni 
hal qilish, yangilari paydo bo'lishining oldini olish va 
taraqqiyotni ta'minlash mumkinligini tobora chuqur anglab 
bormoqda. Shu nuqtai nazardan qaraganda, jamiyatda ijtimoiy 
bag'rikenglik muhitini qaror toptirish muhim ahamiyatga 
ega. «Millatlararo totuvlik» («tolerant») atamasining lug'aviy 
ma'nosi lotincha «chidamoq» so'zidan olingan. Tolerantlik 
biror narsani, o'zgacha fikr yoki qarashni, o'z shaxsiy 
tushunchalaridan qat'i nazar, imkon qadar bag'rikenglik va 
chidam bilan qabul qilishni anglatadi. Diniy bag'rikenglik 
vijdon erkinligi va ma'naviy jihatdan katta ahamiyat kasb etadi, 
u boshqa shaxs yo dinga hurmatni bildiradi. Turli din hamda 
konfessiya vakillari e'tiqodida aqidaviy farqlar bo'lishiga 
qaramay, ularning yonma-yon va o'zaro tinch-totuv yashashini 
anglatadi. Madaniy bag'rikenglik o'zga tilda yaratilgan san'at 
va madaniyat boyliklaridan o'z madaniyatini ustun ko'rmaslik, 
ulardagi ma'no va go'zallikni tan olish, o'zga madaniyatlardan 
nimanidir o'rganishni bildiradi. Madaniy bag'rikenglik turli 
millatga mansub ziyolilarni bir-biriga ruhan yaqinlashtiradi. 
O'zidagi yutuq va kamchiliklarni aniqlab olishga yordam beradi. 
Etnomadaniy hamkorlik yagona mamlakatda yashovchi turli 
millatga mansub xalqlarning muayyan mafkura asosida qo'lni 
qo'lga berib ishlashi, bir maqsad yo'lida faoliyat olib borishini 
bildiradi. «Millatlararo totuvlik» («tolerantlik») deyarli barcha 
tillarda bir xil yoki bir-birini to'ldiruvchi mazmunga ega. 
Ularni umumlashtirib «bag'rikenlik» chidamlilik, bardoshlilik, 
toqatlilik, o'zgacha qarashlar va harakatlarga hurmat bilan 
munosabatda bo'lish, muruvvatlilik, himmatlilik, kechirimlilik, 
mehribonlik, hamdardlik kabi ma'nolarga ega deyish mumkin. 
Bugungi kunda chuqur ijtimoiy-siyosiy va madaniy-ma'rifiy 
mazmun kasb etgan ushbu tushuncha ko'pchilik tomonidan 
tan olingan, ilmiy ta'rifi ishlab chiqilgan.