|
212
«Молодой учёный» . № 28 (370) . Июль 2021 г.
Молодой ученый Қазақстан
Ойыншықтарды өндіруге кіріспес бұрын мына қадам-
дар атқарылу қажет:
1. Ойыншық фабрикасы шетелдік тәжірибе негізінде
ашылып, «Қазақ мифтік кейіпкерлері» (Хтоникалық, Те-
ратологиялық, Ілкі қаһармандар және т. б) «Қазақ ертегі
кейіпкерлері», «Қазақ балалар әдебиеті кейіпкерлері»,
«Қазақ этнологиясы» (Киіз үй, Домбыра және т. б ойын-
шықтары жасалса) деген сериямен ойыншықтар жасалып,
жаппай сатылса;
Осы тұсты пайданала отыра біз әлемге аты әйгілі әрі ал-
пауыт компаниялардың тізімін ұсынамыз:
1. https://www.mattel.com/en-us/
2. https://www.americangirl.com/
3. https://barbie.mattel.com/shop
4. https://www.lego.com/ru-ru
5. https://shop.hasbro.com/worldwide
2. Ойыншық фабрикалары балалар жазушылары-
мен, кино-режиссерларымен, продюсерлермен, мене-
джерлермен және әдебиеттанушылармен конвенцияға
(келісімшартқа) отырып, ойыншық өндіруі қажет (Мәсе-
лен, «Шоко әлем» кітабындағы кейіпкерлердің ойыншығы
жасалып, кітаппен қоса сатылса);
1-сурет. 2-сурет.
3. «Алтын сақа», «Алтын сандық» деген атаумен ар-
найы қазақ ойыншықтары дүкендері болса һәм онда
қазақтың ұлттық ойындарына байланысты ойыншықтар
сатылса (Мәселен, «Көкпар» ұлттық ойынның ойыншығы
жасалып, балалар кілем үстінде отырып көкпар ойнын
ойнап жатқан ойыншықтарды рөлге салып, сюжетті ойын-
дар ойнады. Осылайша, ұлттық ойындар туралы алғашқы
түсініктер қалыптастырады);
4. Ойыншық фабрикаларының маркетингі жоғары
деңгейде болу керек (Мәселен, әлеуметтік желілерде қазақ
ойыншықтарын насихаттау жұмыстарын жүргізу);
5. Қазақ ойыншықтары фабрикасының жанынан мул-
типикациялық студиялар ашу (Шетелде бұ тәжірибе бұры-
нан бар);
Бәрінен бұрын мағрифатты (білімді) ұлықтайтын ойын-
шық түрлерін жасауымыз қажет. «Әліппе», «Кел, балалар,
оқылық!», «Кел, санайық!» деген атаумен ойыншықтар
өндірілсе нұр үстіне нұр болар еді. Балаларға қазақ әліпбиін
үйрететін ойыншықтар көптеп өндірлуі керек-ақ. Бұл бала-
лардың сауатын ерте ашады. Бала кішкентай күнінен әріп
жаттап, мектепке психологиялық тұрғыда дайын болады.
Бұдан бөлек, «Әліппе» деген атаумен саябақтар жанынан
ойын алаңдары ашылуы керек деп санаймыз. «Әліппе»
ойын алаңы мектепке дейінгі балалардың сауатын ашу
үшін тегін қызмет ететін болады. Ошал (осы) алаңқайда
0–7 дейінгі балалар ана тілінің әріптерімен ойын арқылы
танысып, жасынан бұрын хат таниды. «Жастар біздің бола-
шығымыз» демекші, балалардың хұсни (жоғары деңгейде
деген мағынада қолданып тұр) сауатты болуы — балалар
әдебиетіне қосылған өлшеусіз үлес деп білеміз. Қалай де-
генмен де әдебиетті рефалау (гүлдендіру) — тәрбие мен
мағрифатты (білімді) дұрыс меңгеруден басталатынын
ұмытпағанымыз жөн.
Қазақстан Республикасы, Нұр-Сұлтан қаласындағы
Ұлттық академиялық кітапхананың басшысы, педаго-
гика ғылымдарының докторы Үмітхан Мұңалбаеваның
ұсынысымен биылғы жыл Қазақстанда «Балалар мен
жасөспірімдер әдебиетін қолдау жылы» болып жария-
ланған еді. Осыған орай, 2021 жылдың 23-сәуірінде ҚР
Мәдениет және спорт министрі Ақтоқты Райымқұлова-
мен онлайн кездесу болып өтіп, балалар әдебиетін дамы-
тудың бағыттары мен бағдарлары жан-жақты талқыланды.
Біздің айтпағымыз, міне, сол кездің өзінде біз ойыншықтар-
дың балалар әдебиетіндегі алар рөлі мен маңызы туралы
алғашқы концепцияларды ұсынған едік. Бұл жайында
белгілі әдебиет сыншысы, әдебиеттанушы Анар Кабдул-
лина әдебиет порталында жариялаған мақаласында жазған
болатын. Мақаладан үзіңді келтірсек:
—
Қазақ мифтік, ертегі кейіпкерлеріне арнап «Ер-
тегілер елі» атты үлкен ойын-сауық орталығы ашылса.
Мәселен, Францияда, Лос-Анджелесте әлемдегі ең ірі ба-
лалар кешені — осындай орталықтар ( Диснейленд)
орналасқан. Қазақстан да өзінің халық ауыз әдебиеті
мұраларын насихаттау мақсатында «Ертегілер елі» ба-
лалар орталығын ашса деген ұсыныс бар. «Ертегілер елі»
атты үлкен ойын-сауық орталығының ішінде «Балалар
мұражайы» болғаны дұрыс. Қазақстан ойыншық өндіру
өнеркәсібін жетілдірмей — балаларды кітап оқуға то-
лық баули алмайды. Оның себебі — бала мектепке бар-
мас бұрын бірден қолына кітап алмайды. Ең әуелі ойын-
шық ойнайды. Ол көркем шығарма кейіпкерлерін ойыншық
арқылы таниды. Бұған бүгінгі балалар күнделікті тұрмы-
Do'stlaringiz bilan baham: |
