Бюджет тузишнинг ташкилий жиҳатлари

Тоққизинчи хусусият.Университетнинг бюджет тизимида режа-факт таҳлили схемаси бойича оператив бошқарув даромадлар бойича БДДС форматида, харажатлар бойича - БДР форматида амалга оширилади. Бундан ташқари, университетнинг шахсий ҳисобварагидаги оз маблагларини таркибий озгартириш ва таҳлил қилиш тез ва мунтазам равишда амалга оширилади.

БДР форматидаги харажатларни оператив бошқариш юқорида муҳокама қилинган лимитларга мувофиқ амалга оширилади.

БДДС форматини кориб чиқинг (9-расмга қаранг).





Гуруч. 9. НСТУ пул оқими бюджетининг формати
Сатрлар бойича - уларнинг ойлик озгариши режимидаги барча даромадлар ва харажатлар манбалари.
Ушбу бюджет учун пул оқимлари ҳаракати тогрисидаги малумотларни тез визуал идрок этиш учун университетнинг йил учун бюджетини бажариш жадвали тузилади (10-расмга қаранг).
Гуруч. 10. Университет бюджетининг даромад ва харажатлар бўйича йил учун ижроси жадвали.

Юқори қисми - даромад; қуйида харажатлар. Кориниш тақдим этилади, аммо динамикада даромад ва харажатларни таққослаш табиий равишда пайдо болади. Бунинг учун пул оқимлари графиги тузилади (11-расмга қаранг).

Гуруч. 11. Нақд пул оқими жадвали

Бу пул оқимини оператив бошқариш учун жуда қулай воситадир.

Графикда корсатилган мисолда июл ва август ойларида нақд пул тақчиллиги мавжуд.
Агар жадвал режалаштириш даври учун тузилган болса, унда бу ҳолат нотогри режалаштирилган харажатларни корсатади. Улар даромадлар жадвалига мос келмайди, лекин умумий баланс бойича эмас, балки чизиқлар бойича. Бюджетни режалаштиришда бу ҳолат номутаносиблик деб аталади.
Шу муносабат билан биз бюджетлаштиришнинг қуйидаги озига хос хусусиятини белгилаймиз:
Онинчи хусусият.Институтда баланссиз бюджетлар тасдиқланмайди. Шунинг учун институтнинг бюджетини тузишнинг бутун тартиби бир неча марта такрорлашдан отади (12-расмга қаранг).