Buxoro psixologiya va xorijiy tillar instituti c-1-21 ap guruh talabasi Raxmonova Fotimaning O’ZbekisTonnig eng yangi tarixi fanidan

Inson huquqlarini himoya qilishning konstitutsiyaviy-huquqiy asoslari

• “Parlamentimiz Oliy Majlisning inson huquqlari va erkinligini himoya qilish, uni amalga oshirish, unga kafolat berish borasidagi ta'siri hususida so’z yuritar ekanmiz, qator demokratik mamlakatlar tajribasidan kelib chiqib, Oliy Majlis tarkibida inson huquqlari masalasi bilan shug’ullanuvchi vakillik tashkil etilsa, maqsadga muvofiq bo’lar edi, deb oylayman. Bu oliy qonunchilik organimiz maqomiga mos keladi, muhimi, u jamiyatimizda inson huquqlari muammosini hal etishni sifatini yangi jihatdan darajaga ko’tarishga xizmat qiladi”1 . Parlament huzuridagi Inson huquqlari boyicha vakil instituti O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tashabbusi bilan Oliy Majlisning birinchi sessiyasida tashkil etildi. Uning inson huquqlari borasidagi vazifalarni namunali amalga oshirishiga ko’maklashish uchun, 1995-yil 6-mayda, Oliy Majlis qaroriga binoan Fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlari va erkinliklariga rioya etilishi komissiyasi tashkil etildi. Vakil va Komissiya faoliyati mamlakat parlamentining 1995- yil 29- avgustdagi qarori bilan tasdiqlangan Oliy Majlisning Inson huquqlari boyicha vakili to’g’risidagi nizom bilan tartibga solinadigan bo’ldi.nson huquqlari va erkinliklariga rioya qilishning ta’minlanishi demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyati barpo etishning muhim sharti hisoblanadi. Shunga asosan, O’zbekiston o’z mustaqilligiga erishgach, ijtimoiy hayotning barcha jabhalarida olib borilayotgan keng qamrovli islohotlarning zamirida, inson huquq va erkinliklariga bo’lgan e’tibor, insonlarning sha’ni va qadr-qimmatini hurmat qilish, inson huquqlarini eng oliy qadriyat sifatida e’tirof etish kabi g’oyalarni bosh maqsad qilib qo’ydi.
• Qisqa vaqt ichida fuqarolar huquq va erkinliklarini ta’minlaydigan huquqiy soha tashkil etildi, demokratiya va fuqarolik jamiyatining asosiy institutlari shakllantirildi, huquqni qo’llash amaliyoti takomillashtirildiQayd etish kerakki, bugungi kunda mamlakatimizda inson huquq va erkinliklarini himoya qilishning konstitutsiyaviy-huquqiy asoslari hamda kafolatlari bilan bir qatorda uning tashkiliy mexanizmlari ham yaratilgan. Konstitutsiyamizda fuqarolarning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy huquqlari, jamiyat rivojlanishining strategik yo’nalishlari, boshqaruvning adolatli va demokratik prinsiplari, shuningdek ma’naviy qadriyatlarimiz asoslari o’z ifodasini topgan. Ta’kidlash lozimki, asosiy qonunimizning 13-moddasiga asosan “O’zbekiston Respublikasida demokratiya umuminsoniy prinsiplarga asoslanadi, ularga ko’ra inson, uning hayoti, erkinligi, sha’ni, qadr-qimmati va boshqa daxlsiz huquqlari oliy qadriyat hisoblanadi”.