Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi

3. Donning unboplik xossalari. 
Donning unboplik xossalari donni maydalashda hosil bo`ladigan 
mahsulotlarning (un, yorma va dunst) chiqishi bilan belgilanadi. 
Donni maydalanish qobiliyati bu ko`rsatkich laboratoriya tegirmonida 
don namunasini qayta ishlash yo`li bilan aniqlanadi. Bunda oraliq yorma 
mahsulotlarining miqdori va sifati, tortilgan unni sifati va un tortishga 
sarflangan elektr energiyasi miqdori aniqlanadi. Bu ko`rsatkichlarning 
umumiy natijasi donni unboplikligini to`la va aniq baholaydi. 
Un, yorma va dunst sifatida oraliq mahsulotlarning chiqishi donning 
yorma hosil qilishi deyiladi. Bu ko`rsatkichlardan yormalar va dunstni 
chiqishi qancha ko`p bo`lsa, donning unboplik xossalari ham shuncha yaxshi 
bo`ladi. 
Donlarning unbopligi un tortishga tayyorlangan don aralashmasida 
namoyon bo`ladi. 

---

25 
4. Unning nonboplik xossalari 
Donning texnologik xossalarini baholashda uning nonboplik xossalari 
aniqlovchi ko`rsatkichlardan biri deb hisoblanadi. 
Donning nonboplik xossalari quyidagi ko`rsatkichlar bilan aniqlanadi: 
1. Kleykovinaning miqdori va sifati; 
2. Gaz hosil qilish xususiyati; 
3. Unning disperslik (yirikligi bo`yicha) tarkibi; 
4. Hamirni fizik xususiyatlari; 
5. Namunaviy non pishirish ko`rsatkichlari. 
Bug’doy uni tarkibidagi kleykovina miqdori bo`yicha 4 ta guruhga 
bo`linadi: 
1. Kleykovina miqdori yuqori bo`lgan un (30 % dan yuqori); 
2. Kleykovina miqdori o`rtacha bo`lgan un (26 % dan 30 % gacha); 
3. Kleykovina miqdori o`rtacha miqdordan pastroq bo`lgan un (20 % 
dan 25 % gacha); 
4. Kleykovina miqdori past bo`lgan un (20 % dan past). 
Donning nonboplik xossalarini baholashda kleykovinaning sifati asosiy 
ko`rsatkichlardan biri hisoblanadi. Kleykovinaning sifati uning rangi,
cho`ziluvchanligi, qisiluvchanligi va nonning sifatiga ta`sir qilishi bilan 
aniqlanadi. 
Un tortish texnologiyasida un tortishni turiga va dondan un tortish