Buxoro oziq ovqat va yengil sanoat texnologiya instituti

8.2. Mahsulot sifatini boshqarish 

 

        Sifat  boshqaruvi  –  mahsulot  sifatining  kerakli  darajasini  o`rnatish,  ta`minlash  va  saqlab 

turish  maqsadida  uni  yaratish  va  ekspluatatsiya  qilish  yoki  iste`molida  qilinadigan  harajatlar 

harqanday  boshqaruvning  mohiyati  boshqaruv  qarorlarini  qabul  qilish  va  keyinchalik  ularni 

ma`lum  boshqaruv  ob`yektlariga  qo`llashni  ko`zda  tutadi.  Mahsulot  sifatini  boshqaruvida 

boshqaruvning bevosita ob`yekti, qoidaga muvofiq mahsulot sifati bog’liq bo`lgan jarayonlardir. 

Ular,  ham  ishlab  chiqarish  pallasigacha  va  ham  ishlab  chiqarish  va  ishlab  chiqarishi  pallasidan 

so`nggi mahsulot hayotiy sikli pallarda tashkil etiladilar va o`tkaziladilar. 

        Har  bir  qorxona  yoki  tashkilotning  asosiy  vazifasi  ishlab  chiqiladigan  mahsulot  yoki 

ko`rsatiladigan xizmatning sifatidir. Korxona muvofoqiyatli faoliyati mahsulot ishlab chiqish va 

xizmat ko`rsatishning qo`yidagi xususiyatlari bilan ta`minlanishi kerak: 

-  qo`llanish yoki belgilangan doirasining aniq ma`lum bo`lgan ehtiyojiga javob berishi; 

-   iste`molchi talablarini qondiradilar; 

-   qo`llaniladigan standartlar va texnik shartlarga muvofiq kelishlari kerak; 

-   harakatdagi qonunchilik va jamiyatning boshqa talablariga javob beradilar; 

-   iste`molchiga raqobat bardosh narxda taklif qilinadi; 

-   foyda olishga yo`naltirilgan. 

 

Mahsulot  sifatining  boshqaruvi  tizimli  bajarilishi  kerak,  ya`ni  korxonalarda  mahsulot 

sifatini  boshqaruv  tizimi  faoliyat  ko`rsatishi  kerak.  Bu  tizim  sifatni  boshqarish  uchun  zarur 

ma`suliyatlarni,  muolijalarni  (protsedura),  jarayonlar  va  resurslarni  aniq  taqsimlovchi  tashkiliy 

tuzilmani aks etdiradi. 

 

Oxirgi  yillarda  korxonalarda  mahsulot  sifatini  boshqaruvi  xalqaro  tajribalarni  aks 

etdirgan standartlar keng tarqalmoqda.  

---

 

72 

 

Bu hujjatlarda muvofiq sifat sohasida siyosat alohida ajratiladi. 

 

Mahsulot  sifatini  boshqaruvi  tizimi  bilan  bir  qatorda,  sifat  dasturini  o`rganish  va  ijro 

etishda,  sifat to`garaklari  (yoki  sifat  guruhlari)ga  ham  muhim  rol  taaluqlidir.  Xalqaro tajribalar 

ko`rsatishcha,  sifat  tugaraklari  –  bu  kapitalni  demokratlash  shakli  bo`lib,  ishchilarning  sifatga 

qiziqishlarini yaratadi, korxonada psixologik muhitni o`zgartiradi. Bu tugaraklar ilk bor AqSHda 

paydo  bo`ldilar,  lekin  buni  harakatiga  sezilarli  impul’sni  yapon  firmalari  berdilar.  Bu  erda 

to`garaklarni son va sifat o`sishi ro`y berdi. Keyin ular Ovropa, Amerika va Aziyani qamradilar.     

 

Korxonaning sifat sohasidagi siyosati 

 Sifat tizimi 

 Sifat boshqaruvi 

 Sifatni ta`minlash 

 tayyorlovchi 

 iste`molchi 

 Sifatni yaxshilash