Buxoro muhandislik texnologiya instituti

Soliqni hisoblab chiqarish tartibi. Soliqni hisoblab chiqarish tartibi soliq davri uchun soliq solinadigan bazadan, stavkadan, shuningdek soliq imtiyozlaridan kelib chiqib, soliq summasini hisoblash qoidalarini belgilaydi.

Soliqlarni to`lash muddatlari va tartibi. Soliq qonunchiligida har bir soliq turini byudjetga to’lash muddati belgilangan. Soliqni to’lash muddatlari deganda soliq to`lovchilarning davlat byudjeti oldida soliq majburiyatlarini bajarish muddati ifodalanadi. Soliqni to`lash muddatlari o`z mohiyatiga ko`ra ikki xil ko`rinishga ega: joriy avans (bo`nak) to`lovlari va xaqiqiy daromad olingandan keyingi to`lovlar.

Soliqni to`lash tartibi esa soliqning yo`naltirilganligi (byudjetga yoki byudjetdan tashqari fondlarga), soliqni to`lash vositasi (milliy valyuta — so`mda yoki boshqa mamlakatlar milliy valyutasida. O`zbekiston Respublikasi Soliq qonunchiligiga muvofiq soliqlar faqat milliy valyuta — so`mda to`lanishi mumkin) hamda soliqni to`lash shakllarida (naqd pul yoki naqd pulsiz) ifodalanadi.

Soliq elementlari yana qo’shimcha bir nechta tushunchalardan iboratdir.

Ular quyidagilar: Soliq sub`yekti— soliq to`lash majburiyati yuklangan yuridik va jismoniy shaxslar yoki soliqqa oid munosabatlarni tashkil etuvchi tomonlarning o`zaro majmuasi bo`lib, unda bir tomondan soliq to`lovchilar, boshqa tomondan soliqni undirish vakolati yuklangan soliq xizmati organlari qatnashadi. Soliq agentlari —Kodeksga muvofiq zimmasiga soliqlarni hisoblab chiqarish, soliq to‘lovchidan ushlab qolish va byudjet tizimiga o‘tkazish majburiyati yuklatilgan shaxslar.