Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

 

-so’nish darajasi   

1

3

1

Y

Y

Y







, 

 

 

 

 

(43) 

bunda  

0,02

1





Ydin

Y

 

0,0056

3



Y

 

bundan 

0,726





. Tebranuvchanlik kaeffitsienti quyidagicha: 









2

1

ln







m

 

 

 

 

 

(44) 

m = 0,206 

Bu kriteriyani boshqa chastotalar uchun ham hisoblaymiz 

Natijada  regulyatorning  quyidagi  jadvaldagi  rostlash  parametrlarini  hosil 

qilamiz (2-jadval) 

          2-jadval                              Regulyatorning sozlanishlari 

 

ω

R

 =2.379 da integral kvadratik kriteri ya minimal qiymatga erishadi  

Ikv=0.00054, tebranuvchanlik darajasi esa berilgan qiymatdan past emas.  

Shuning uchun mana shu sozlanishni optimal deb qabul qilamiz. 

 

 

ω 

Ikv 

Ydin 

ψ 

m 

Kp 

Tu 

2.26 

0.000542 

0.021 

0.79

2 

0.25 

50.8

79 

0.045 

2.379 

0.00054 

0.02 

0.72

6 

0.206 

55.0

22 

0.05 

2.498 

0.0049 

0.021 

0.25

8 

0.047 

59.3

05 

0.58 

---

 

1 

1.4 Avtomatlashtirish jihozlari va asbob-uskunalarni tanlash  

1.4.1 Quyi avtomatika texnik vositalarini tanlash 

 

Bu loyihadagi barcha jihozlar  uchun SIEMENS firmasining jihozlari tanlandi. Un 

og’irlik    dozatorida  temperaturani  nazorat  qilish  uchun  «SITRANS  T»  seriyasidagi 

asbob  uskunalar  tavsiya  etiladi.  Bu  past  bosimda  ishlovchi  burab  o’rnatiladigan 

qarshilik  termometri  bo’lib  –50 ... +400 °C  diapazonda  ishlaydi.  Bu  datchik    o’zida 

o’rnatilgan  o’lchagich- o’zgartirgich bilan  ham  chiqarilishi  mumkin.  Bu  datchiklarda 

o’lchovchi rezistorlar keramika qobiqqa o’ralgan bo’ladi. 

Bu qarshilik termometrini bitta  Pt100 o’lchovchi rezistori tanlash tavsiya etiladi. 

Bu holda u uchta o’tkazgichli sxemaga ulanadi. 

Bu  ko’rilayotgan  ishlab  chiqarishda  portlash  xavfsizligiga  qattiq  talab 

qo’yilmaydi.  Shuning  uchun  foydalanilayotgan  qarshilik  termometri  uchun 

portlashdan himoya qurilmasi zarur emas.  

Qarshilik termometridan chiquvchi signalni  4…20 mA li unifitsirlangan signalga 

o’zgartirish  uchun  «SITRANS  TK-L  zondning  kallagiga  o’lchovchi  o’zgartirgich 

montaj qilinadi.   

Pt100 dan berilayotgan o’lchash signali kirish kaskadida kuchaytiriladi. Keyin esa 

kirish  kuchlanishiga  proporstional  ravishda  analog-raqamli  o’zgartirgichda  raqamli 

signalga  o’zgartiriladi.  Mikroprostessorda  ular    sensorning  xarakteristikalariga  mos 

ravishda  va  boshqa  parametrlarga  mos  ravishda  qayta    o’qib  olinadi.  Shunday  usul 

bilan tayyorlangan signal raqamli-analog o’zgartirgichda  4 dan 29 mA gacha bo’lgan 

doimiy tokka aylantiriladi. Istemol manbai chiqish signali konturida bo’ladi.  

Truboprovoddagi  opara  temperaturasini  temperaturani  nazorat  qilish  uchun  

«SITRANS  T»  seriyasidagi  qarshilik  termometri  truboprovod  va  rezervuarga 

o’rnatiladi. 

Qarshilik  termometrini  ishlatishda  gigienik  talablarga  rioya  qilinadi.  Jarayonga 

ulanishning keng tarqalgan usuli mavjud. Mustahkam konstrukstiyasi tufayli u ko’plab 

texnologik jarayonlarda ishlatilishi mumkin. Bu datchik ham yuqoridagiga o’xshash. 

Un  og’irlik  dozatorining  bunkeridagi  sathni  o’lchash  uchun  «The  Probe»  deb 

nomlanuvchi  katta  bo’lmagan  diapozonlarga  mo’ljallangan  ixcham  ultrotovushli sath 

---

 

1 

o’lchagichni o’rnatish mumkin.  Bu qurilma ochiq va yopiq rezervuarlardagi suyuqlik 

va boshqa sochiluvchi moddalarni o’lchash uchun ishlatiladi.    Bu pribor  ETFE yoki 

PVDF  tipidagi  sensori  borligi  uchun  tursi  sohalarda  qo’llanilishi  mumkin.  The  Probe 

o’rnatishga  qulayligi  va  xizmat  ko’rsatish    osonligi  bilan  oziq  ovqat  sanoatida 

ishlatishga tavsiya etish mumkin.  Sathni o’lchashning ishonchliligi signallarni qayta 

ishlashning  Sonic  Intelligence  algoritmi  bilan  asoslash  mumkin.  Filtr  muhitning 

sathidan  olingan  signalni    aralashtirgichdan  chiqadiga  akustik  yoki  elektrik    yolg’on 

exo-signaldan  ajratadi.  

Qulayliklari: 

  • oddiy montaj, dasturlash va xizmat ko’rsatish; 

  • aniqlik va ishonchlilik; 

  • PVDF yoki  ETFE sensorlarining borligi; 

  • gigienik ishlab chiqarilganligi; 

  • patenga sazavor bo’lgan dastur Sonic Intelligence® da signalni qayta ishlash ; 

  • o’zida o’rnashtirilgan temperatura kompensatsiyasi. 

O’lchash  diapazoni  0,25  dan  5  m  gacha.  Chiqish  signali-4…20  mA, 

unifitsirlashgan o’zgartirgichga hojat yo’q. 

Sarfni  o’lchash  uchun  MAGFLO  sarf  o’lchagichlari  oilasiga  kiruvchi    magnit-

induktiv  sarf  o’lchagichni  elektr  o’tkazuvchi  moddalarning  sarfini  o’lchash  uchun 

ishlatish mumkin.  

Magnit-induktiv  sarf o’lchagichlarni deyarli barcha elektr o’tkazuvchi suqliklar, 

pastalar va suspenziyalarni o’chchashda ishlatiladi. 

Yagona  shart  suyuqlik  hech  bo’lmaganda  minimal  5  μS/sm  elektr 

o’tkazuvchanlikka  ega  bo’lishi  kerak.  Temperatura,  bosim,  yopishqoqlik  va  zichlik 

o’lchash natijasiga ta’sir qilmaydi. 

Magnit-induktiv sarf o’lchagichlarning asosiy qo’llanish sohalari: 

• suvlar va oqadigan suvlar; 

• ximiya va farmastevtika sanoati; 

• oziq-ovqat sanoati  va alkogolsiz ichimliklar ishlab chiqarish sanoati; 

• tog’ ishi, stement va foydali qazilmalar; 

• stellyuloza va qog’oz; 

---

 

1 

•  energetika va sovuq suv. 

Umuman  olganda  MAGFLO  sarf  o’lchagichlar  komplekti  o’lchovchi  datchik  va 

unga mos  o’zgartirgich  SITRANS F M MAGFLO MAG 5000, 6000 yoki 6000 I dan 

iborat bo’ladi.  

Xamir 

qorish 

mashinasining 

chiqishidagi 

xamir 

sarfini 

o’lchashda, 

truboprovoddagi  opara  sarfini  nazorat  qilishda  magnit-induktiv  o’lchovchi  datchik 

MAGFLO MAG 1100 Food maxsus oziq-ovqat sanoati uchun ishlab chiqilgan  

Magnit-induktiv  SITRANS  F  M  MAGFLO  tipidagi  sarf  o’lchagichlarning  asosiy 

qo’llanish sohalari: 

•oziq-ovqat sanoati; 

• pivo-alkogolsiz ichimliklar sanoati; 

• farmastevtika sanoati. 

MAG 1100 Food datchiklarining asosiy xususiyati uning noyob oziq ovqat sanoati 

uchun ishlab chiqilgan konstrukstiyasi va yasalishidir. 

Ishlash  printsipi  Faradeyning  elektromagnit  indukstiya  hodisasiga  asoslangan 

bo’lib o’lchovchi datchik sarfni unga proporstional elektr kuchlanishiga aylantiradi.  

Bu  datchiklarning  diametri  1  dan  100  mm  gacha  bo’ladi.  Xamir  qorish 

mashinasining  chiqishidagi  sarfni  o’lchash  uchun  diametri  80  mmli  ,truboprovoddagi 

opara  sarfini  o’lchash  uchun  esa  25  mmli      sarf  o’lchagichlarni  tanlaymiz.  Bundan 

tashqari  bu  o’lchov  datchiklarining  o’zgartirgichlari  MAG 6000 I  ham  bo’lishi  kerak. 

Bunday  modul  bo’yicha  yasalgan  datchiklar  atrof  muhit  temperaturasi  –20…  +60  °C 

diapazonda ishlaydi. 

Xamir namligini o’lchash uchun MICRORADAR–114S deb nomlanuvchi  oqimli 

mikroto’lqinli nam o’lchagichni tanlaymiz. Bu datchik yuqori aniqlik va keng o’lchash 

diapazoniga ega.  

Oqimli  o’ta  yuqori  chastotali  nam  o’lchagich  MICRORADAR-114S  uzluksiz 

ravishda  beton  eritmalari  va  boshqa  suyuqliklar  hamda  sochiluvchi  moddalarning 

qoruvchi qurilmalarda, sig’imlarda, bunkerlarda, shnek va truboprovodlarda  namligini 

o’lchash  uchun  ishlatiladi.  Bu  nam  o’lchagich  EHM  bilan  ulanish  uchun  RS-485 

chiqishiga ega. 

---

 

1 

Un  xamir  qorish  mashinasiga  o’zluksiz  ishlaydigan  avtomatik  og’irlik  dozatori 

orqali  beriladi.  Bu  jarayon  uchun  yuqori  aniqlikdagi  Siemens    firmasining 

MILLTRONICS  Weighfeeder  400  dozatori  to’g’ri  keladi.  U  uncha  katta  bo’lmagan 

miqdordagi materiallarni yuqori aniqlikda o’lchash uchun ishlab chiqilgan. 

Qulayliklari: 

• sarf: 0.45 ... 9 t/soat  

• lentaning tezligi: 0.005 ... 0.2 m/sek  

• lenta kengligi: 300 mm  

• materialni yuklash/tushirish uzunligi: 838 mm  

• aniqlik: ± 0.25 ... 0.5%  

• diapazon: 10:1 (yuklanganda), 30:1 (tezlashganda)  

•  og’irlik  o’lchovchi  element:  og’irlik  o’chovchi  platforma,  alohida  og’irlik 

o’chovchi  yacheyka  

• optsiyalar: maxsus lentalar,  santexnika uchun yasalgan  

• dvigatel: 0.19 kVt AC yoki DC dvigatellar va to’g’ri ulanishli reduktorli dvigatel. 

 

Xamir  namlikni  rostlash  uchun  xamir  qorish  mashinasidagi  xamirni  uzatish 

liniyasiga  pnevmatik  rostlovchi  klapan  qo’yamiz.  Unga  unifitsirlangan  pnevmatik 

signalni  etkazish  uchun  elektro-pnevmatik  o’zgartirgich    EP3211  o’rnatamiz.  Uning 

kirish signali 4…20mA . 

Barcha  datchiklar  va  unifitsirlangan  o’zgartirgichlarni  tok  bilan  ta’minlash  uchun 

SITOP modular  =24 V/10 A  modulli  ta’minlash  blokini  o’rnatamiz.  Uning  faza 

kirishidagi kuchlanish diapazoni –~120/230 ... 500 V