Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

 
Fitonsidlar.
  B.P.Tokin  tomonidan  ko‗plab  o‗simliklarda  mikroorganizmlarni 
o‗ldiruvchi  moddalar  mavjudligi  topilgan.  Bu  moddalar  o‗simlik  antibiotiklari  va 
fitonsidlari  deb  ataladi.  Fitonsidlar  piyoz,  sarimsoq,  sabzi,  lavlagi,  tomat,  shirin 
qalampir,  oq  boshli  karam,  kartoshka,  qo‗zoqli  loviya,  sitrus  mahsulotlar,  ryabina, 
qora  qorag‗at,  turli  ziravorlarda  mavjud.  Baqlajonda  fitonsidlar  miqdori  kam, 
kabachok, patisson, rangi karamda esa ular umuman yo‗q.   
 
Kartoshkaning fitonsidlik xususiyatlari solanin borligi tufayli, sabzida - efir 
moylari,  lavlagida – antotsianlar tufayli. Sarimsoq fitonsidi – allitsin sof ko‗rinishda 
ajratilgan. U allin aminokislotasidan tashkil topgan va quyidagi ko‗rinishga ega.      
 
  
 
          Allil (xantal) moyi C
3
H
5
N=C=S ham bakteritsid xususiyatga ega.