Buxoro davlat universiteti raxmatullayeva f. M. Korporativ strtegiya va tashkiliy dizayn

2. Bir-birini o'rnini bosuvchi va narx nuqtai nazaridan raqobatbardosh bo'lgan tovarlar o'rtasidagi raqobat (o'rnini bosuvchi tovarlar tomonidan yuzaga kelgan xavf tufayli vujudga kelgan raqobat kuchlari).
Tarmoqdagi raqobatning strukturasi tarmoqdagi konsolidasiya (jipslashuv) darajasiga bog'liqdir. Fragmentlangan (bo'lingan) tarmoqda potentsial xatarlar ko'proq bo'ladi,chunki bunday tarmoqlarga kirib kelish nisbatan engildir. Konsolidasiyalangan tarmoqlarda odatda katta va mustaqil kompaniyalar faoliyat ko'rsatadi. Kompaniyalarning narx urushi olib borish imkoniyati raqobatning asosiy xatarli kuchidir. Bunday xollarda kompaniyalar sifatdagi ustunliklar bo'yicha raqobatlashishga intiladilar, ya'ni raqobatchilik urushi savdo markasiga sodiqlik va narx urushi extimolini kamaytirish pozisiyalaridan olib boriladi. Bunday taktikaning muvaffaqiyati tarmoqda maxsulotni differentsiallash imkoniyatlariga bog'liqdir.
Tarmoqda talabning o'sib borishi raqobatning susayishiga va ekspansiya uchun katta imkoniyatlarning vujudga kelishiga olib keladi. kompaniyalarda investisiyalarga talab kuchayadi. Aksincha, talab o'sishining sekinlashishi raqobatni kuchaytirib yuboradi, kompaniyalar bozorlarni faqat boshqa kompaniyalardan tortib olish xisobigagina qo'lga kiritishlari mumkin bo'ladi. Shunday qilib, talabning kamayishi - raqobatning kuchayishiga olib keladigan asosiy xatardir.
3. Yangi raqobatchilarning paydo bo'lish xavfi (yangi raqobatchilar paydo bo'lishi xavfi tufayli vujudga kelgan raqobat kuchlari).
Potentsial raqobatchilarning kirish xavfi kompaniyaning daromadlariga taxdid solishi mumkin. Agar bu xavf kichik bo'lsa, kompaniya narxlarni oshirib, o'z daromadlarini ko'paytirishi mumkin. Bu omilning raqobatchilik kuchi kirish to'siqlarining balandligiga bog'liqdir. Bunday to'siqlarning uchta asosiy manbai bor:

• 
  Xaridorlarning savdo markasiga sodiqligi (kirib kelayotgan kompaniyalar buni katta investisiyalar evaziga bartaraf qilishlari mumkin)
  
• 
  Xarajatlar bo'yicha mutlaq ustunliklar (ishlab chiqarish xarajatlarining yanada kamligi mavjud kompaniyalar uchun yangi kompaniyalar erishishi qiyin bo'lgan katta ustunlik-lar beradi)
  
• 
  Ko'lamdan tejash - mahsulotni ishlab chiqarishda xarajatlarning kamaytirilishi, xom ashyo va tarkibiy qismlarni katta miqdorda sotib olishdagi chegirmalar, rekla-maga sarflanadigan xarajatlarni kamaytirish. Bular ishlab chiqarishni endi boshlayotgan kompaniyalar uchun katta qiyinchiliklar tug’diradi.