Buxoro davlat universiteti pedagogika va psixologiya

Guruhiy mashg’ulotlar dinamikasi 
Guruhiy mashg’ulot o`zining qonun qoidalariga ega, trening 
dasturi va sahnaisni ishlab chiqarilishi o`yin faoliyatining ma`lum bir 
dinamikasini tashkillashtirish hissobiga o`tkazilish kerak, Qandaydir 
darajada 
bunday 
dinamik mashg’ulot va uning senariysini 
tashkillashtirishda namoyon bo`ldi. Treningni amaliy o`tkazishda 
ruhshunos tomonidan bular maxsus kiritilishi kerak. Shunday 
qilib, 
birinchi bosqichda, ruhiy mashk davomida o`yin fitnalar yuzaga keladi, 
so`ng ikkinchi bosqichda psixolog tomonidan mashq va o`yinlar 
individual olib borilishi kerak, bunda eng yuqori kulminastion nuqtaga 
erishish maqsadida trening «ruhiy vaqt» asta - sekin tezlashishi kerak. U 
har-hil shakllarda ifodalanishi mumkin: muhim muammoni echish, 
o`zini engil sezish qoniqish, guruhning faolligini kuchayishi, yoki nizo 
yuzaga kelishi va uni hal qilish, guruhning qandaydir a`zosini o`rganish 
uning tomonidan ruhiy qo`llab quvatlashishiga erishish.
Psixolog 
yuqori cho`qqiga psixotrening asta-sekinlik bilan olib kelinishi kerak 
agar mashg`ulotning umumiy davomiyligi 3 soat bo`lsa, odatda
2 

---

kulminastion nuqta mashg`ulotning ikkinchi soat oxirida yuzaga keladi.
Dinamikaning o`sishini va kulminastiyaga erishish muvoffaqiyat o`tishi 
uchun psixolog guruh faolligining so`nishiga. guruhning zerikishiga yo`l 
qo`ymasligi kerak. Ruhiy tahlili va o`z-o`zini tahlilini sinchklab 
o`rganish davolshgan guruhda omadli qo`llanadigan texnikalardir. Istash 
kasbiy texnikadagi kabi pedagogik tireningda kabi pedagogik treningda 
ham psixolog mutaxasis sifatida o`ziga qiziqarli bo`lgan taqlidni haddan 
tashqari qilmasligi kerak.
Kulminastiyaga erishalgandan so`ng guruhda faollik tushub ketadi, 
bo`linish tinchlanish vaqoniqish paydo bo`ladi. Sekin-astalik bilan guruh 
faolligi darajasi mashg`ulot boshlang vaqtdagi boshlang`ich holatga 
qayta boshlaydi. Mashg`ulotning uchinchi bosqichi. Bu bosqich 
mashg`ulotning 
tugallanishdir. 
Guruhiy 
ishlar 
natijalarining 
muhokamasi bo`lib o`tadi. Trening guruh a`zolari o`zlarinig fikrlarini 
bayon qilishlarini taklif qilish mumkin.
Psixolog treningni ana shunday 3 soat mobaynida o`tkazish jarayonida 
o`zi ham har xil ikki holatlarni his qilishi kerak. Energiya va faollikning 
sekin-asta ko`tarilishi, kulminastiyaga tez erishish, faollikning 
namoyishi va tinchlanish yana shuni aytish mumkinki, psixolog bu 
holatlarni boshidan kechirayotganida guruh tasirini his qiladi va shu vaqt 
guruhning o`z orqasidan etaklaydi. Guruhda qo`pol tanbeh berishlari, 
olib borishning o`zini yuqori tutishga yo`l qo`ymaslik kerak. Shuni 
aytish mumkinki, guruhda onalar agar psixolog aytgan bolalar va otalar 
(psixolog erkak kishi bo`lsa) holatlari ijobiy qabul qilinadi: so`zsiz qabul 
qilish himoya, yordam, qo`llab-quvatlash, insoniy muhabbat va iliqlik 
namoyon bo`ladi.
Guruh 
yoki 
uning 
alohida 
ishtirokchilarining 
lozim 
ruhiy
faolligi. Agar guruh yoki uning biror - bir azosi o`zini yolTo`g`ri iz, 
begona ishonchsiz his qilsa, ruhiy tetiklashtirish uslubini qo`llash zarur. 
Bunda psixolog ishtirokchilarning ko`ziga tik qarab ishonch bilan 
quyidagi so`zlarni aytish mumkin. «Siz hamma narsani his qila olasiz», 
«men aminman, sizda hamma narsa bo`ladi» Bir qororga kelishingiz 
kerak, turub harakat qiling. Bu maqsadlar uchun maxsus mashqlardan 
foydalanish zarur.
3 

---