Buxoro davlat universiteti biologiya kafedrasi embriologiya va gistologiya

Ishdan maqsad. Limfa tugunining tuzilishini órganish. 
Zarur  jihozlar:  limfa  va  limfa  tuguni  tuzilishi  tasvirlangan  tablitsalar, 
doimiy mikroskopik preparatlar, mikroskop  va atlas. 
Ishni bajarish tartibi: 
1-tajriba.  Limfa  tomirlari  va  limfa  tugunlarining  organizmda  joylashishi 
bilan  oldin  tablisa  yordamida  tanishib  chiqamiz.  Sóngra  limfa  tugunining 
mikroskopiktuzilishini  órganamiz.  Limfa  tuguni  sirtdan  och  pushti  rangga 
bóyaluvchi  siyrak  tolali  tóqimadan  iborat  kapsula  bilan  óralgan.  Kapsulada  kóp 
miqdorda  yog‘  hujayralari,  qon  tomirlar  tutuvchi  tashqi  va  zich  biriktiruvchi 

---

tóqimadan  tuzilgan  yupqa  ichki  qatlamlar  tafovut  qilinadi.  Kapsuladan  tugun 
ichiga tósiqlar (trabekulalar) ósib kirgan. Bu tósiqlar tugunning markazida bir-biri 
bilan  tutashib  ketadi.  Preparatda  har  xil  yónalgan,  turlicha  shakldagi  tósiqlarning 
kesimlarini  kórish  mumkin.  Tósiqlar  kapsula  singari  biriktiruvchi  tóqimadan 
tuzilgan  bólib,  ularda  organni  oziqlantiruvchi  qon  tomirlar  joylashgan.  Limfa 
tugunining darvozasiga yaqin erda kapsula tarkibida silliq mushak hujayralari ham 
uchraydi.  Preparatda  limfa  tuguni  parenximasining  tóq  bóyaluvchi  chekka  qismi 
(póstloq  moddasi)  va  ochroq  bóyalgan  markaziy  qismi  (miya  moddasi)  ravshan 
kórinadi.  Póstloq  moddasida  limfositlar  tóplamidan  iborat  limfoid  follikulalar 
joylashgan.  Preparatda  ba‘zi  limfoid  follikulalarning  markaziy  qismi  ochroq 
bóyaladi. Ularga markaziy kópayuvchi follikulalar deyiladi. Ularning ana shu och 
bóyalgan markaziy qismida  yirik limfositlar-limfoblastlar joylashadi. 
Topshiriqlar:  mikroskop  ostida  kórib  órganilgan  preparatdagi  lifa 
tugunining tuzilishini chizish va órganish.