Buxoro davlat universiteti biologiya kafedrasi embriologiya va gistologiya

Ishdan maqsad. Eritrotsitlarning tuzilishini órganish. 
Zarur  jihozlar:  qonning  hujayralari,  elementlari:  eritrotsit,  trombotsit  va 
leykotsitlar  tuzilishi,  odam  va  baqa  qon  hujayrasi  elementlarining  farqlari  
tasvirlangan  tablitsalar,  doimiy  mikroskopik  prepapatlar,  atlas,  spirt,  igna,  paxta, 
buyum oynachasi, mikroskop. 
Ishni bajarish tartibi: 
1-tajriba.  Qonning  yangi  tayyorlangan  surtmasi.  Qon  ikki  qismdan-plazma  va 
shaklli elementlardan iborat. Surtma tayyorlash uchun barmoq uchini 96 foizli spirt 
bilan  artib,  stirillangan  igna  bilan  teshiladi.  Barmoqdan  chiqqan  birinchi  qon 

---

tomchisi  artib  tashlanadi.  Sóngra  barmoqni  siqib,  yangi  qon  chiqariladi  va 
tozalangan,  yog‘sizlantirilgan  buyum  oynasiga  tomiziladi.  Sóng  qon  tomchisiga 
yopqich  oyna  yopib  mikroskopda  kóriladi.  Preparatga  kichik  obektiv  orqali 
qaraganimizda  ovalsimon,  yumaloq  sariq  rangli  hujayralar  kórinadi.  Bular  qizil 
qon tanachalari eritrositlardir. Katta obektiv bilan qaraganda esa rangsiz, yumaloq 
shakldagi  oq  qon  tanachalari  kórinadi.  Bir  ozdan  sóng  eritrotsitlar  bir  biri  bilan 
yopishib  «tanga  ustunchalari»  shaklini  oladi.  Shundan  sóng  surtma  quriy 
boshlaydi.  Bu-qon  plazmasidagi  tuzlarning  kontsentratsiyasi  oshib  ketishiga  va 
eritrotsitlardan  suyuqlik  tashqi  muhitga  chiqib  ketishiga  sabab  bóladi.  Natijada 
eritrotsitlar burishib ―tut mevasi‖ shaklini oladi.