Buxoro davlat universiteti «axborot texnologiyalari»

Tranzaksiyalarni qayta ishlash tizimi - bu biznes tranzaksiyalarini saklab kolish va qayta ishlash uchun foydalaniladigan odamlar, jarayonlar, dasturlar, ma’lumot bazalari va uskunalar bilan tashkil etilgan tuplamdir.
Boshqaruv tizimlari turli-tuman Boshqaruv va texnik-iktisodiy masalalarni xal qilish uchun muljallangan. Odatda bu tizimlar korxonalar, tashkilotlar, tarmoklar (masalan: kasalxonalar, avtomatlashgan omborlar, moddiy-texnika ta’minoti va zaxira kismlarini Boshqarish, kadrlarni hisobga olish va buxgalteriya hisobining axborot tizimlari) avtomatlashtirilgan Boshqaruv tizimlari (ABT) doirasida ishlaydi. Kupincha bu tizimlar ayrim soxalarga xizmat ko’rsatadi va mustakil hisoblanadi, ya’ni uzining axborot fondi, algoritmi va dasturiy ta’minotiga ega buladi.
Boshqaruv tizimlari integratsiyalashgan, ma’lumotlar bazasi tamoyili buyicha kurilgan bulishi mumkin. Bunday tizimlar korxonadagi aylanib yuruvchi butun axborot okimiga ishlov beradi va korxonaning resurslaridan okilona foydalangan xolda uning bir maromda va rejali ishlashini ta’minlashga yunaltirilgan buladi.

2.2-rasm. OpenOffice dasturining Boshqaruv tizimida qo’llanilishi


Axborot-hisoblash tizimlarida saklanayotgan axborotdan turli hisoblash operatsiyalari bilan boFlik vazifalarni xal qilish uchun foydalaniladi. Bunday vazifalarga statistik hisobot va tahlil, ob-xavo va konlarni prognozlash, tashhislash (kasalliklarga tashhis kuyish, uskunalarning nosozliklari sabablarini aniqlash) kabilar kiradi. Avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlari (ALT) doirasida ishlaydigan axborot tizimlarini ham axborot-hisoblash tizimlariga kiritish mumkin. Avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlari asbobsozlik va mashinasozlik, radioelektronika va kemasozlikda turli loyixalar hisob-kitoblarini bajaradi, elementlar, sxemalar, kurilmalarning parametrlarini makbullashtirish vazifalarini xal kiladi.
X,isoblash tizimlarining funksiyalari axborot tizimlarining boshka turlariga ham xos bulishi mumkin.