Buxoro davlat universiteti «axborot texnologiyalari»

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
«AXBOROT TEXNOLOGIYALARI»
KAFEDRASI


jumayev jo’ra


«AXBOROT TIZIMLARI» FANIDAN


MA’RUZALAR MATNI


Buxoro - 2017
Jumayev J. «Axborot tizimlari» fanidan ma’ruzalar matni. – Buxoro. 2017 yil.
«Axborot tizimlari» fanidan ushbu ma’ruzalar matni o‘quv – uslubiy majmuasi tarkibiy qismi bo‘lib, Buxoro davlat universitetining «Axborot texnologiyalari» kafedrasida tayyorlangan. Ushbu ishlanma «Axborot tizimlari» fanini o‘rganish jarayonida magistrantlarning mustaqil ishlashini ta’minlovchi o‘quv-uslubiy materiallarni o‘z ichiga oladi hamda magistrant olgan bilimining sifatini doimo nazorat qilishni ta’minlaydi.
Ushbu ma’ruzalar matni «Axborot tizimlari» fani o‘quv rejaga kiritilgan barcha magistratura mutaxassisliklari uchun mo‘ljallangan.


Taqrizchilar:

Fizika-matematika fanlari nomzodi, dots.Sh.S. Yo‘ldoshev (BuxMTI)

fizika-matematika fanlari nomzodi, dots. O.I. Jalolov (BuxDU)

MUNDARIJA

1. Jamiyatni axborotlashtirish va istiqbol g‘oyalar 4
2. Tizim tushunchasi 8
3.Axborot tizimi tushunchasi 12
4.Axborot tizimlarining evolyutsiyasi 12
6.Axborot tizimlaridagi boshqaruv tuzilmasining ahamiyati. 14
7. Tashkilotni boshqarish tuzilmasi (tashkiliy, rejalash, hisobot, tahlil, nazorat, rag‘batlantirish va qaror qabul qilish funksiyalari). 14
8. Boshqaruv darajalari (operatsion, funksional, strategik) va ularda foydalaniladigan axborot qism tizimlari. 17
Nazorat savollari 19
Test 19
2-mavzu: Tashkilotdagi ma’lumotlarning turlari va ularga mos axborot tizimlari 22
1.Ma’lumotlarning kategoriyalari - rasmiylashgan, qisman rasmiylashgan va rasmiylashmagan 22
2.Axborot hususiyatlari va unga ta'sir etuvchi omillar 28
3. Iqtisodiy axborot, uning xossalari va turkumlanishi 32
5.Boshqaruv darajalarida ishlatiladigan axborot tizimlari 38
6.Tashkilotning axborot tizimlariga ta’sir etuvchi omillar 43
7.Tranzaksiyalarni qayta ishlash tizimlari. 47
Nazorat savollari 48
Test 49
3-mavzu: Axborot tizimlarining turlari 51
1. Axborot tizimining konseptual va funksional modeli 51
2. Axborot tizimlarini miq’yosi, qo‘llanilish sohasi, tashkil etish usuli bo‘yicha sinflari. 54
3.Axborot tizimlarini texnik tuzilishi bo‘yicha sinflanishi. 55
4. Axborot tizimlarini axborot tavsifi bo‘yicha sinflanishi 57
5. Axborot tizimlarining masalaning tuzilishi bo‘yicha sinflari 57
6. Axborot tizimlarini avtomatlashtirish darajasi bo‘yicha sinflanishi. 58
7. Axborot tizimlarini boshqaruv jarayoni ko‘rinishi bo‘yicha sinflanishi 60
8. Axborot tizimlarini qo‘llanish sohasi bo‘yicha sinflanishi 60
9. Axborot tizimlarini boshqaruv tizimining darajasi bo‘yicha sinflanishi 62
10. Axborot tizimlarini integratsvyalashuv darajasi bo‘yicha sinflanishi 63
11.Avtomatlashtirilgan ofis tizimi 65
12.Avtomatlashtirilgan ish joyi 67
Nazorat savollari 68
Test 68
4-mavzu: Boshqaruvchi axborot tizimlari va ularning tarkibi 70
1.Ta’minlovchi qism-tizimlar. 70
1.1.Axborot ta'minot tarkibi va unga qo`yiladigan talablar 71
1.1.1.Mashinadan tashqaridagi axborot ta'minoti 72
1.1.2.Mashina ichidagi axborot ta'minoti 75
1.2.Axborot tizimlarining dasturiy ta'minoti 77
1.2.1.Amaliy dastur pakеtlarining tasniflanishi 80
1.2.2.Sеrvis dasturiy ta'minot 83
1.2.3.Dasturiy mahsulotlar tavsifi 84
1.3.Axborot tizimlarining tеxnologik ta'minoti 86
1.4.Axborotni qayta ishlashning pakеtli va dialogli usullari 90
1.5.Ma'lumotlarni grafik usulida qayta ishlash tеxnologiyalari 92
2. Funksional qism-tizimlar 95
Nazorat savollari 96
2. Geoaxborot tizimlari va texnologiyalari (GIS) 122

1-mavzu: Axborot tizimlari