Buxoro davlat universitet iqtisodiyot va turizm fakulteti

Kafe (qahvaxona) – iste‘molchilar ovqatlanishi va dam olishi-ni ta‘minlaydi. Restoran mahsulotlariga qaraganda bularning assor-timenti kam. Kafe firma va buyurtma taomlar tayyorlash, mijozlarga yetkazib berishdek vazifani bajaradi. Bularning assortimenti cheklangan va taom tayyorlashi murakkab emas. Kafeda issiq choy, kofe, kakao, muzday sharbatlar, mineral suvlar, qatiq-sut, qandolat va shirin taomlar mavjud. Ikkinchi taom sifatida tayyorlanishi oson bo’lgan – qovurilgan tuxum, sosiska, sardelka, quymoqlar, birin-chisiga sho’rva berilishi mumkin. Alkogolsiz kafeda ichimliklar assortimentidan vino-aroq mahsulotlari olib tashlanadi, alkogolsiz ichimliklar va qandolat mahsulotlari sotish ko’paytiriladi. Bu kafelarda diskoteka bor. To’ylar, yubileylar, oilaviy tushliklar, yangi taom va mahsulotlar ko’rgazmasi o’tkaziladi.
Muzqaymoq kafesi – hordiq chiqarish uchun eng gavjum joy. Hamma oilalar ham restoran yoki barga boravermaydi, chunki u joylar yoshi jihatidan katta toifadagilarga mo’ljallangan, narx-navosi ham yuqori. Muzqaymoq kafelari esa hammabop, butun oila a‘zolari bilan kelib muzqaymoq iste‘mol qilish va dam olish mumkin. Muzqaymoq tayyorlash jarayoni ham o’ziga xos. Muzqaymoq kafesi uchun uncha katta maydon talab qilinmaydi. Muzqaymoq kafelari savdo zalida: past haroratli vitrinada muzqaymoq assortimenti namunalari qo’yiladi. Mebel bo’ladi, choy va kofe qaynatadigan anjomlar yordamida mijozlarga issiq choy, kofe tayyorlanadi. Bundan tashqari, muzqaymoq kafesida har xil pishiriqlar, qandolat mahsulotlarini ham xarid qilish mumkin.
Kafeteriylar – yirik oziq-ovqat yoki nooziq-ovqat do’konlarida tashkil qilinadi. Kafeteriylarda issiq ichimliklar, sut-qatiq mahsulot-lari, buterbrodlar, qandolat mahsulotlari va boshqalar tayyorlanishi va sotilishi mumkin, tayyor uncha qiyin bo’lmagan mahsulotlar bo’ladi. Alkogol ichimliklar sotish taqiqlanadi. Hisob-kitobni bufet-chining o’zi bajaradi.
Oshxona – umumiy ovqatlanish korxonalari orasida oshxo-nalar eng keng tarqalgan umumiy ovqatlanish joyi hisoblanadi. Asosiy faoliyati – o’z mahsulotidan aholi uchun taomlar tayyorlash, ularning mijozlar talablarini qondirish, nonushta, tushlik, kechki ovqatlar yoki ularning bir qismi tayyorlanadi. Oshxonalar joylash-gan joyiga va xizmat ko’rsatiladigan mijozlariga ko’ra, umumiy ravishda foydalaniladigan sanoat korxonalari, muassasalar, qurilishlar, o’quv yurtlari va shu kabilar huzuridagi oshxonalarga bo‗linadi. Ishlab chiqarish korxonalari, o’quv yurtlari va muas-sasalar huzuridagi oshxonalarda asosan hafta kunlari bo’yicha turli xil majmua tushliklar, nonushtalar va kechki ovqatlar tashkil etiladi. Oshxonalardan uyga ham ovqat beriladi, oldindan buyurtmalar qabul qilinadi, shuningdek, ovqat mahsulotlari, chala tayyor mah-sulotlar sotiladi. Ularda o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish va stollarga majmua ovqatlarni oldindan qo’yish usullari qo’llaniladi. Oshxonalar quyidagicha farqlanadi:
- mahsulotlari assortimenti bo’yicha: umumiy va parhez taomlar oshxonalari;
- xizmat ko’rsatiladigan mijozlar: maktab bolalari, talabalar va shunga o’xshashlar;
- manzili bo’yicha: hamma uchun, o’quv va korxona, muassasa xodimlari uchun. Iste‘molchilar tarkibi bo’yicha – yoshlar kafesi, bolalar kafesi va h.k.