Buxoro davlat tibbiyot instituti kurbanova gulnoz negmatovna kasbiy pedagogika

Mavzuni takrorlash va mustahkamlash uchun savollar hamda topshiriqlar: 
1.
 
Kasb-hunar  kollejlari  o‘quvchilarini  ma’naviy-axloqiy  tarbiyalash 
funksiyalari haqida ma’lumot bering. 
2.
 
Darsda tarbiyaviy ishlarni tashkil etish shakllarini tushuntiring. 
3.
 
O‘z-o‘zini tarbiyalash nima? 
4.
 
Darsdan tashqari tarbiyaviy ishlarni tashkil etish tartibini tushuntiring. 
5.
 
Darsdan tashqari tarbiyaviy ishlarga misollar keltiring. 
 
7-MAVZU: KASBIY TA’LIM USULLARI, SHAKLLARI VA 
VOSITALARI 
Tayanch tushunchalar: 
kasbiy ta’lim turlari, ta’lim metodlari, usullar, ta’lim 
shakllari, ta’lim vositalari,ta’lim tamoyillari, bilim, ko‘nikma, malaka.
 
7.1. Kasbiy ta’lim turlari, usullari, shakllari va vositalari.  
Kasb ta’lim metodlari deganda o‘qituvchi, usta va o‘quvchilarning birgalikda 
bajaradigan  faoliyat  usullari  tushuniladi  va  bu  usullar  o‘quvchilarning  texnik-
texnologik  bilimlar,  ko‘nikma  va  malakalarni  egallashlariga,  mustaqil  ravishda 
bilim olish va bu bilimlardan amalda foydalanish qobiliyatini oshirishga qaratilgan 
bo‘ladi. 
Ta’lim metodlaridan unumli foydalanishimiz uchun ularni bir tizimga keltirib 
olishimiz zarur. 
Pedagogik  amaliyotda  quyidagi  metodlar  –  og‘zaki  metod  (og‘zaki  bayon, 
tushuntirish, suhbat), kitob bilan ishlash (instruktiv materiallar), ko‘rgazmali metod 

---

97 
 
(ko‘rgazmalar,  kino,  videofilьm,  kuzatuv…),  amaliy  metod  (mashqlar, 
laboratoriya-amaliy ishlar)lardan keng foydalaniladi. 
Didaktik vazifalarga bog‘liq holda quyidagi metodlar qo‘llaniladi – bilimlarni 
hosil  qilish,  ko‘nikma  va  malakalarni  shakllantirish,  bilimlarni  qo‘llash, 
mustahkamlash, bilim, ko‘nikma va malakalarni tekshirish. 
Ta’lim oluvchilarning o‘quv faoliyatiga mos ravishda ikki metod ajratiladi va 
ular 2 guruhga birlashtiriladi: reproduktiv va muammoli izlanish metodlari. 
Ta’lim metodini 3 ta asosiy guruxga bo‘lishimiz mumkin:  
1.
 
O‘quv bilish va o‘quv ishlab chiqarish faoliyatini tashkil qilish va amalga 
oshirish metodi. 
2.
 
O‘quv faoliyatiga qiziqtirish va rag‘batlantirish metodi. 
3.
 
O‘quvchilar o‘quv  faoliyatini  samaradorligini nazorat  qilish va  o‘z-o‘zini 
nazorat qilish metodi. 
Metodning  har  bir  guruhi  ham  o‘z  navbatida  kichik  guruhlarga  bo‘linadi, 
ularning alohida metodlari bo‘lib, ular ta’lim jarayonining quroli hisoblanadi. 
O‘quv  bilish  va  o‘quv  ishlab  chiqarish  faoliyatini  tashkil  qilish  va  amalga 
oshirish  metodiga  quyidagilar  –  suhbat,  ko‘rgazmali  va  amaliy  metod,  o‘qituvchi 
boshchiligida induktiv  yoki deduktiv  reproduktiv  yoki produktiv  yo‘nalishlardagi 
metodlar kiradi.