Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

Sotish jarayoni 

Pul mablag‘lari 

---

328 

 

 

Korxonaning  ta’minot,  ishlab  chiqarish  va  sotish  jarayonlarini  hisobga  olish 

deganda shu jarayonlar bilan bog‘liq bо‘lgan xо‘jalik operatsiyalarni buxgalteriya 

hisobida aks ettirish tushuniladi. 

 

Tayyor  mashulotlarni  soti

sh  takror  ishlab  chiqarish  jarayonining, 

shuningdek,  har  bir  korxonaning  moliyaviy-xо‘jalik  faoliyatini  yakunlovchi 

bosqichi  bо‘lib  hisoblanadi.  Sotish  jarayonining  yakunlanishi  moddiy  ishlab 

chiqarish sohasida yaratilgan sof daromadni taqsimlash imkonini  beradi. Korxona 

mablag‘larining  bunday  doiraviy  aylanishi  uning  boshqa  korxonalar  bilan 

aloqalarini  yuzaga  keltiradi.  Bunday  aloqalar  mol  yetkazib  beruvchilar  va 

xaridorlar  bilan  ta’minot  va  mashulotlarni  sotish  jarayonida,  bank  muassasalari 

bilan  ulardan  ssudalar  olishda,  byudjetdan  tashqari  tashkilotlar  bilan  ijtimoiy 

ehtiyojlarga  doir  hisob-kitoblarni  amalga  oshirishda,  byudjet  tashkilotlari  bilan 

soliqlar  va  tо‘lovlarni  amalga  oshirish  paytida  sodir  bо‘ladi.  Korxona  xо‘jalik 

aloqalari  buxgalteriya  hisobida,  korxona  mablag‘larini  aylanish  davrining  tegishli 

bosqichi sodir bо‘lgan paytda aks ettiriladi. 

Xо‘jalik  yurituvchi  subyektlar  faoliyatida  mavjud  bo’lgan  mablag‘lardan 

foydalanish buxgalteriya hisobida aks ettiriladi chunki, buxgalteriya hisobi barcha 

xо‘jalik operatsiyalarini yaxlit, uzluksiz, hujjatlar asosida hisobga olish yо‘li bilan 

buxgalteriya axborotini yig‘ish, qayd etish va umumlashtirishning tartibga solingan 

tizimi  бўлиб,  xо‘jalik  operatsiyasini  buxgalteriya  hisobining  kamida  ikkita 

schyotida bir vaqtda va о‘zaro bog‘liq holda pulda baholab aks ettirish yо‘li bilan 

ikki  yoqlama  yozuv  usulida  yuritiladi

67

.  Shunga  ko’ra  korxonalarning  xо‘jalik 

jarayonlari buxgalteriya hisobining obyekti sifatida namoyon bо‘ladi.