Buxgalteriya

Mehnat  o‘lchovi

  ma’lum  mahsulotni  ishlab  chiqarish  yoki  boshqa  biron  ishni  bajarish 

uchun sarflangan ish vaqtini aniqlash uchun xizmat qiladi. Bu o‘lchovga misol qilib kishi-kun, 

kishi-soatni  keltirish  mumkin.  Mehnat  o‘lchovi  yordamida  mehnat  unumdorligi  ko‘rsatkichlari, 

korxona  xodimlarining  ish  haqi  hisoblab  chiqiladi,  ishchilarning  ishlab  chiqarish  normalari 

belgilanadi  va  nazorat  qilinadi.  Bu  o‘lchov  birlik    natura  o‘lchov  birliklari  bilan  birgalikda 

qo‘llaniladi. 

Pul  o‘lchovi

  yordamida  xo‘jalikdagi  mablag‘lar  va  ularning  tashkil  topish  manbalari 

hamda  xo‘jalik  jarayonlarini  hisobga  olish  va  ular  ustidan  nazorat  o‘rnatish  maqsadida 

umumlashgan  ma’lumot  olish  uchun  hisob  ob’ektlarini  yagona  bir  xil  ifodalashda,  korxona 

xo‘jalik faoliyati natijasini aniqlash, ishlab chiqarishga sarflangan barcha xarajatlarni hisoblash, 

mahsulot tannarxini aniqlashda qo‘llaniladi. Bu o‘lchov birlik vazifasini Respublikamizda so‘m 

va uning birligi tiyin bajaradi. 

Iqtisodiyotda  xo‘jalik  hisobining  quyidagi  uch  turi  mavjud.  Operativ  (tezkor)  hisob, 

buxgalteriya  hisobi  va  statistik  hisob  (1.1.-rasm).  Ularning  har  biri  o‘zining  aniq  ob’ektlari, 

vazifalari va xususiyatlariga ega.