Buxgalteriya lit

Realizatsiya jarayoni quyidagi schotlarda o‘z ifodasini
topadi:
•
„mahsulot (ish, xizmat)larni sotish“ schoti;
•
„davr xarajatlari“ schoti;
•
„olinadigan hisobvaraqlar“ schoti;
•
„foyda va zararlar“ schoti;
•
„budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzdorlik“ schoti.
„Mahsulot (ish, xizmat)larni sotish“ schoti. Mahsulot
(ish, xizmat)larni sotish bevosita ishlab chiqarish korxonasi
bilan xaridor tashkilot o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida
amalga  oshiriladi.  Shartnomada  har  ikkala  tomonning
majburiyatlari, shu jumladan, mahsulotni jo‘natish tartibi,
jo‘natayotgan  mahsulotning  miqdori,  sifati,  summasi,
jo‘natish  (kunlari)  muddatlari  va  hisob-kitob  shakli
tomonlar o‘rtasida kelishiladi. Buxgalteriya hisobida sotilgan
tovar  mahsulotlar  summasi  passiv  „Mahsulot  (ish,
xizmat)larni sotish“ schotida yuritiladi. Bu schotning kredit
7 — Buxgalteriya hisobi nazariyasi

---

98
tomonida sotilgan tovar va mahsulotlarning sotish bahosi,
debet tomonida esa sotilgan mahsulotning sotib olish bahosi
ko‘rsatiladi.  Schotning  debet  tomonida  esa  sotilgan
mahsulotni sotib olish bahosi ko‘rsatiladi. Schotning de-
bet va kredit tomonlaridagi sotilgan tovar mahsulot summasi
taqqoslanganda kredit tomonida qoldiq qoladi. Bu qoldiq
tovar,  mahsulotni  sotishdan  olingan,  ya’ni  daromad
summasini bildiradi (ko‘rsatadi).
Тuzilgan shartnomaga asosan, xaridorlarga jo‘natilgan
tovarlar  summasiga  debet,  „Olinadigan  hisobvaraqlar“
schoti, kredit „Тayyor mahsulot“ yoki „Тovarlar“ schoti
deb buxgalteriya yozuvi beriladi. Xaridorlarga jo‘natilgan
tovarlar  uchun  pul  to‘langanda  debet  „Hisob-kitob“
schoti,  kredit  „Sotilgan  mahsulotlar  tannarxi“  schoti
deb buxgalteriya yozuvi beriladi.
Xaridorlar  tomonidan  tovar  (mahsulot)  omborga
qabul  qilinganda  debet  „Тovarlar“  schoti,  kredit  „Mol
yetkazib  beruvchi  va  pudratchilar  bilan  hisob-kitoblar“
schoti deb buxgalteriya yozuvi beriladi.