«buxgalteriya hisobi va audit» kafedrasi «buxgalteriya hisobi»

D-t 6410-«Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzlar».
K-t 5110-«Hisob-kitob schyoti».
Kassadan dividendlar to’langanida:
D-t 6610-«Тo’lov uchun dividendlar»
K-t 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag’lari».
Agarda muassis chiqib ketayotgan bo’lsa, u holda jamiyatning muassislar oldidagi qarzlari quyidagicha aks ettiriladi:
D-t 8310, 8320, 8330-Ustav kapitalini hisobga olish hisobvaraqlari
K-t 6620-«Chiqib ketayotgan muassislardan ularning ulushlari bo’yicha qarzlar».
Тo’lov paytida:
D-t 6620-«Chiqib ketayotgan muassislardan ularning ulushlari bo’yicha qarzlar»
K-t 5110, 5010-Pul mablag’larini hisobga olish hisobvaraqlari.
Hisobot yilidagi taqsimlanmagan foyda (zarar) so’mmasi dividendlar hisoblanganidan so’ng 8720-«Jamg’arilgan foyda (qoplanmagan zarar)» schyotiga hisoblab o’tkaziladi.
Foyda olingan holatda:
D-t 8710-«Hisobot davridagi taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)»
K-t 8720-«Jamg’arilgan foyda (qoplanmagan zarar)».
Zarar ko’rilganda:
D-t 8720-«Jamg’arilgan foyda (qoplanmagan zarar)»
K-t 8710-«Hisobot davridagi taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)».
Aksiyadorlar o’rtasida taqsimlanishi lozim bo’lgan majburiy to’lovlar va barcha soliqlar to’langandan keyin korxonada qoladigan foydaning bir qismi dividend hisoblanadi.
Odatda, dividendlar hisobot yili yakunlari bo’yicha hisoblanadi. Biroq AJlari har chorakda va yarim yilda bir marta, agar bu jamiyat ustavida taqiqlanmagan bo’lsa, joylashtirilgan aksiyalar bo’yicha dividendlar to’lash to’g’risida qaror qabul qilishga haqli. Yillik dividendlarni to’lash sanasi AJ ustavida yoki aksiyadorlar yig’ilishi qarori bilan belgilanadi.
Korxona rahbariyati tomonidan dividendlarni to’lash e’lon qilinganidan so’ng, agar ular kelasi yil uchun to’lanadigan bo’lsa, joriy majburiyatlar sifatida hisobda aks ettiriladi. AJ quyidagi hollarda dividendlar to’lash to’g’risida qaror qabul qilishga haqli emas:

• 
  jamiyatning ustav kapitali to’liq to’languniga qadar;
  
• 
  agar dividendlarni to’lash paytida u bankrotlik belgilariga javob bersa yoki jamiyatda dividendlarni to’lash natijasida bankrotlik alomatlari paydo bo’lsa;
  
• 
  agar jamiyat sof aktivlarining qiymati uning ustav va rezerv kapitali summalaridan kam bo’lsa.
  

Dividendlar, nafaqat, pul mablag’lari, balki aksiyalar bilan ham to’lanishi mumkin.
Aksiyalar ko’rinishidagi dividendlar «kapitallashtirish»da taqsimlanmagan foyda sifatida ifodalanuvchi, aksiyadorlar uchun qo’shimcha aksiyalar chiqarishdir.